Яртаосиёлик бую к энцик­ лопедист олим а б у Али ибн

Т у р т и н ч и ф а н
309
Бир дори фойда етказмаса, бошцасини [ишлатншга] утасан; [жаро- 
хатлар] бу дориларга хам буйсунмаса, [156] яраларга хос дори билан 
даволайсаи1.
Ун иккинчи фасл. Бош ёрилгандаги жаро^атни даволаш
Бундай [жаро^атларда] суяк ва жаро^атдан юз берадиган хавфли 
холатлар тадбири [^ацида] суяк [синиши] ва уларни тузатиш бобида 
айтилган.
Бош жаро^атларини битирувчи дориларга келганда, [суяклардан] 
сиртда булган ж арохатга кучсиз к;уритувчи енгил дори кифоя килади. 
Бу ж арохатга бошга ишлатиладиган дори сепилсин; бу дори сабр, 
мурр,
кундур елими ва бацам дарахти елимидан ясалади. Шунингдек, жаро- 
хатлар [боби]да айтилган енгил дорилар [ишлатпладп]. Агар [жаро- 
хатланган] жойдан ^он оцса, цон кетиши бобида айтилган дорилар би­
лан даволанади. Бундай касалга имкон борича куп товук; миясини 
цовуриб бериш керак. Чунки бу, бир гурух [табиблар]нинг айтишича, 
гарчи бошца фикрлар хам булса-да, мияни кучайтиради ва конни тух- 
татади. Шунингдек, нордон чучук анор суви берилсин; [жарохатга] ци- 
зил тасмани цуйиб боглансин-
Ж арохатга ва цон кетишига [дарши] фойдали дорилардан бири ма- 
на бу: ачитиб цуритилган хамирни янчиб жарохатга сепилади; уни хул- 
ланмасин! [Жаро^атда] шиш [пайдо булишига] тусцинлик ^иладиган до- 
рига келганда, у арпа уни ёки хул зуфога цушилган кепаксиз ун нони 
цуйиб боглашдир. Шунингдек, арпа толцонини ялпиз билан ^ушилса, 
бош пача^ланганда фойда цилади. Б улардан бошка тадбирларни суяк 
синиши бобидан олинсин.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ИККИНЧИ МАКОЛА
ШИЛИНИШ, МАЖАЦЛАНИШ, ЭЗИЛИШ, БУРИН ТОЙИШИ, ЙИКИЛИШ, 
УРИЛИШ, КУЙИШ, КОН КЕТИШИ ВА ШУЛАРГА УХШАШЛАР
Биринчи фасл. М у^аддима
Биринчи китобда эзилиш ва йиртилишнинг маъносини билдинг1. 
Бутин тойишининг маъносига келсак, бу аъзонинг буриндан нотамом ва 
очи^-ойдик булмаган чицишидир; [тула чивданда] чикиш дейилар эди. 
Л ат ейиш
2
бурин тойишидан кура енгилроц, у гуё бутин ва уни ураб 
турган этдаги бойло^ларга етишган чузилишдан иборат азиятдек 
булади. Агар у билан бирга бир оз тойиш булса,