Yaponiya (XII asr oxiridan XVI asr oxirigachA) Tayanch ibora va atamalar

1336-1392-yillardagi ―Shimol va janub sulolalari‖ urushi. Ikkinchi Asikaga 
syogunligining o’rnatilishi
. Dastlabki to’qnashuv 1336-yilda, asosan Kioto va Xiogo 
hududlarida ro’y berib, Asikaga bu urushlarda hal qiluvchi g’alabaga erishmadi. 
Xieydzan ibodatxonasiga mahkum qilingan imperator Godaygo va uning yaqinlari 
qamalni yorib o’tib, tog’li Yosino okrugiga qochib ketishga erishdi. Shu vaqtdan 
boshlab Yaponiya tarixida ―Shimol va Janub sulolalari‖ urushi (―Nambokutyo‖) yoki 
―qo’shhokimiyatchilik‖ (1336-1392) deb ataluvchi davr boshlandi. Nitta Yosisada 
qo’llab-quvvatlashiga tayangan Godaygo markazi Yosino bo’lgan ―Janubiy sulola‖ga 
(―Nantyo‖) rahbarlik qilgan. Asikaga Takaudzi tomonidan qo’llab-quvvatlangan 
imperator Komyo markazi Kioto bo’lgan ―Shimoliy sulolaga‖ (―Xokutyo‖) rahbarlik 
qilgan. 
Ikki dushman lagerlar o’rtasidagi uzoq davom etgan kurashlar natijasida 
Asikaga o’z xonadonining real hokimiyatini o’rnatishga erishib, imperatorning 
nominal hokimiyatini saqlab qoldi. Ikki lager o’rtasidagi kurash 1392-yilga kelib 
intiho topdi. Yakunda imzolangan kelishuvga muvofiq ikki sulola valiahdlari 
navbatma-navbat taxtga o’tirishi belgilandi. Kioto mamlakatning yagona poytaxti deb 
e’lon qilindi. 
Yarim asrlik bu kurash mamlakat iqtisodiyotiga qattiq zarba bo’ldi. Harbiy 
harajatlar tufayli moliyaviy qiyinchiliklarga duch kelgan Asikaga avval bir qator 
provinsiyalarda, keyinroq o’z hokimiyati o’rnatilgan mamlakat bo’ylab soliq soldi. 
Harbiy soliq va ishlov beriladigan yerlardan davriy ravishda yig’iladigan ko’tarilgan 
soliq ayniqsa og’ir edi.
O’zaro urushlarning oxiriga yetishi ikkinchi syogunlik bo’lgan ―Asikaga 
bakufu‖ (1378-yildan) yoki ―Muromati bakufu‖ (hukumat ko’chib borib joylashgan 
Kiotodagi tumanlardan birining nomi) deb nomlangan syogunlikning to’la qaror 
topishiga imkoniyat yaratib berdi. Ma’lum ma’noda bunga Minamoto Yoritomo 

---

8 
tomonidan joriy qilingan, keyinchalik yo’qotilgan davlat apparatining qayta tiklanishi 
ham ta’sir qildi. Unga ko’ra, alohida Kioto hukmdori mansabi joriy qilinib, bu 
mansabani Asikagaga yaqin bo’lgan feodal xonadonlar – Siba, Xosokava va 
Xatakeyamalar navbatda-navbat egallaydigan bo’ldi, qolaversa Kanto va Kyusyu 
gubernatorlari mansabi ham joriy qilindi. 
Asikaga syogunligining qaror topishi mamlakatdagi feodal tarqoqlikka to’la 
chek qo’ymadi.
Kamakura syogunligining agrar siyosati, uning feodal qonunchiligi va XIV asr 
oxirigacha cho’zilgan o’zaro urushlari yapon dehqonlarining noroziligiga sabab bo’ldi. 
Butun XIV asr davomida (1333-1392) 6 marta dehqonlarning norozilik chiqishlari, 
shu jumladan to’rtta qo’zg’oloni kuzatildi.