|
NA’MATAK HAQIDA QO‘SHIQ
To‘lqin Ilhomov
Tog‘larda
quyoshning
uyg‘onish
manzarasini
chizmoq chiman. Men buni anchadan buyon o‘ylab yur-
gandim. Shuning uchun bo‘yoqlarim, mo‘yqalamlarim
solingan sumkamni yelkamga ildum-u, «hayyo-huv»
deb Chimyonga otlandim. Avtobusda odam siyrak. Yo-
nimdagi ayol kulimsirab so‘rab qoldi:
— Shaharda rosa zerikibsiz-a? Qayerliksiz o‘zi, uka?
http://eduportal.uz
8
— Shahardanman… zerikkanim yo‘g‘-u, endi tog‘lar
boshqacha-da. Tog‘larning rasmini chizmoqchiman.
Shunday manzaralar chizib kelayki, Vatanim qandayligi-
ni hamma ko‘rsin.
Avtobusdan tushiboq o‘zimni tabiat qo‘ynida ko‘rdim.
— Yuring, sizga bir joyni ko‘rsataman, — taklif qildi
o‘sha ayol.
— Anavini qarang, — ayol menga qoya tomonni
ko‘rsatdi, — chiroyli-ya?
Qoyaning shundoqqina labida allaqanday buta op-
poq gulga burkanib turardi.
— Na’matak, — shivirladi ayol.
Men ham yolg‘iz na’matakka hayrat bilan tikilib qoldim.
— Bu yerga sizni o‘zimdan-o‘zim boshlab kelganim
yo‘q, — ayol qoyadan ko‘z uzmay gap boshladi. —
Bu joylar menga nihoyatda qadrli. Bu tog‘-u toshlarda
bolaligim izlari bor.
Bir kuni echkilarimni o‘tlatgani shu tomonlarga hay-
dab keldim. Xuddi mana shu toshda ko‘zlari katta-kat-
ta, sochi jingalak, oq yaktak kiygan bir kishi qoyaga
tikilgancha qotib o‘tirardi. Bolalar qiziquvchan bo‘lishadi,
bilasiz, shu amaki bilan juda-juda gaplashgim keldi.
— Amaki, nima yozyapsiz? — tizzalaridagi daf-
tar-qalamni ko‘rsatdim. — Dars qilyapsizmi?
Amaki jilmayib qo‘ydilar, sochlarimga barmoqlarini
tekkizib turib:
— She’r yozyapman, qizalog‘im, — dedilar. —
Qani, ayt-chi, qo‘shiq bilasanmi?
— Bilaman. Oymoma chiqqanda unga qarab:
http://eduportal.uz
9
Oymoma pilla,
Qanotlari tilla,
— deb ashula aytaman.
Amaki xursand bo‘lib ketdilar:
— Barakalla, ona qizim, barakalla. She’r ham ana
shunaqa, qo‘shiqqa o‘xshagan bo‘ladi. Men anavi
na’matak haqida qo‘shiq — she’r to‘qiyapman. Chiroyli-
ligini qara!..
Nafis chayqaladi bir tup na’matak
Yuksakda, shamolning belanchagida…
— Keyin nima qilasiz, amaki?
— Nimani? — birdaniga savolimni anglamay ajabla-
nib qoldilar ular.
— O‘sha yozgan she’ringizni-da?
— Ha, unimi?.. O‘ziga o‘xshagan boshqa ko‘p
she’rlarimga qo‘shib kitob qilaman. Odamlar o‘qisha-
di, keyin sening tog‘laringda shunaqa chiroyli na’matak
o‘sishini bilib olishadi, havaslari keladi…
— Men o‘zim ham o‘qiymanmi?
— Bo‘lmasam-chi, hali o‘qishni o‘rganib olgin, al-
batta o‘qiysan. She’rlarni o‘qib-o‘qib ularning orasidan
na’matak haqidagi bu qo‘shiqni birdan tanib qolasan…
Shunda mening tezroq katta bo‘lgim, amakining
na’matak haqidagi she’rini tezroq o‘qigim kelib ketdi.
Yillar o‘tdi. Bu voqea esimdan ham chiqib ketgandi.
Yuqori sinfda adabiyot o‘qituvchimiz:
— Adabiy kecha o‘tkazamiz. Mana bu kitoblar ichi-
dan istagan she’ringizni yod olinglar, — dedilar.
Men olgan kitobimga ko‘z yugurtirdim. «Na’ma-
tak». «Qiziq, na’matak haqida ham kitob bo‘larkanmi?»
— xayolimdan dastlab shu o‘tdi. Muqovasini avaylab
http://eduportal.uz
10
ochdim. Ochdim-u, judayam tanish, mehribon chehraga
ko‘zim tushdi. Na’matakni she’r qilaman deb aytgan oq
yaktakli kishini aniq ko‘rganday bo‘ldim. Oybek!
— Men shoir Oybekni ko‘rganman, — dedim sinf-
doshlarimga. Ko‘rib turibman, hech kim ishonmadi.
— Qishlog‘imiz qayoqda-yu, Toshkent qayoqda! —
dedi partadoshim. — Oybek poytaxtda yashaydilar.
Men bolalik xotiralarimni o‘rtoqlarimga aytib berishga
shoshildim. Shunday katta shoirning mendek yalang-
oyoq qizcha bilan gaplashganlariga baribir ishongilari
kelmasdi.
— Ha, — dedilar muallimimiz, — buyuk odam-
lar shunaqa sodda, samimiy, mehribon bo‘ladilar. Sen,
qizim, tarixiy voqeaga shohid bo‘lgan ekansan-u! Buni
hecham esingdan chiqarma!..
Men kitobni ochib, o‘sha she’rni ovozimni chiqarib
o‘qidim. Satrlar orasidan Oybek domla: «Yana uchrash-
dik-a!» — deb menga jilmayib qarab turgandek edilar.
Vatan — ulug‘ onadir, aziz,
Biz emganmiz uning quyoshin.
Mehri bilan to‘lib ko‘ksimiz
Erkalaymiz, quchamiz boshin.
1. Rassom yigit tog‘ga nima uchun boradi?
2. U suhbatdoshidan Oybek haqida nimalarni bilib oldi?
Siz-chi?
3. Vatanga muhabbat insonning tug‘ilgan joyidan boshlanishi-
ni «Na’matak» she’rining yaratilishi bilan bog‘lab tushunti-
ring.
4. Shoir she’rda Vatanni nimalarga o‘xshatadi?
http://eduportal.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |
