«Yangiyo‘l Poligraf Servise» Tashkent – 2017 A. S. Sagdullaev, V. A. Kosteckiy Áyyemgi dúnya tariyxí

22-§. Áyyemgi Greciyanıń gúlleniwi 
Grek qalaları 
Greciyada diyqanshılıq hám ónerment-
shiliktiń rawajlanıwı menen qonıslar hám qa-
lalar sanı da artıp baradı. Grek qalalarınıń 
kópshiligi bir qansha qonıslardıń birlesiw jolı 
menen payda boladı. Bunday qalalar «polis» 
yáni «qala» dep atalǵan. Olar qala mámle-
ketlerinen dúzildi. Barlıq qala–mámleketler óz 
ármiyasına iye bolǵan. Polisler bir-biri menen 
tez-tez urısıp turǵan. Sonıń ushın da Grekler 
áskerlerge tálim-tárbiya beriw hám jaqsı 
qurallandırıwǵa umtılǵan. Ármiyanıń tiykarın 
awır qurallanǵan áskerler –
 goplitlar
quraǵan. 
Olar tórt múyeshli tárizde bir-birine tıǵılıp alǵan 
qatarlar menen sawash júrgizgen. Jawıngerlik 
sapqa usı tárizde diziliw 
falanga
dep atalǵan.

---

87
Afina 
puqaraları
Grek 
piyadalarınıń 
sapqa tıǵız 
diziliwi 
(falanga)
Ó
zińizdi sınań!
 Qala-mámleketler – ... Goplitler – ...
 Polislar – ... Falanga – ...
Este saqlań!
Attika xalqı 
úsh úlken 
toparǵa bólin-
gen edi, sonıń 
ishinde 
qullar
, 
kóshpeliler
(metekler) hám 
puqaralar.
Afina mámleketi 
Orta Greciyanıń qubla-shıǵıs bóliminde 
tawlı 
Attika
wálayatı jaylasqan yarım ataw 
bar edi. 
Eramızǵa shekemgi II mıń jıllıqta
Attikanıń batıs bóleginde grekler «
Akropol
», 
yaǵnıy «
Joqarǵı qala
» dep atalǵan qorǵan 
quradı. Bara-bara Akropol átirapına adamlar 
kóship kelip jaylasa basladı, solay etip 
Afina
qalası payda boldı.
Attika xalqı úsh úlken toparǵa bólingen edi, 
olardan: 
qullar, kóshpeliler (metekler)
hám 
puqaralar
. Ákesi hám anası azat afinalı bolǵan 
erkekler ǵana Afina puqarası bola alatuǵın edi. 
Afina mámleketiniń puqarası bolıw qalaberse 
paydalı edi. 
Tek ǵana puqaralar barlıq huqıqlardan 
paydalanatuǵın edi. Olar sonday-aq awır 
miynet hám den sawlıqqa zıyan keltiriwshi 
jumıslardan azat etilgen. 
Afina mámleketine gúmis kánleri ónimi 
hám duz qazıp alıw úlken payda keltiretuǵın 
edi. Afina teńiz awqamınıń bekkemleniwi me-
nen teńiz sawdası da rawajlandı. Afinanıń 
tiykarǵı portına aylanǵan 
Pirey
teńiz portınan 
elge mıńlap qullar hám hár qıylı tovarlar 
keltiriletuǵın edi.