Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги 
80 
M.Behbudiy‖ ‚Samarqand‛‖ nomli‖ gazeta‖ va‖ ‚Oyna‛‖ jurnalini‖ nashr ettiradi. 
Ularda millat ahvoli, uning haq-huquqi, milliy‖ til,‖ chet‖ tillarni‖ o’rganish‖ va‖ tarix 
masalalariga‖oid‖maqolalar‖e’lon‖qiladi.‖Behbudiy‖o’z‖ davrida ziyolilarning yetakchisi, 
ma’rifat‖ fidoyisi,‖ millatparvar‖ sifatida taniladi. Shu‖ ma’noda‖ M.Behbudiy‖ o’z‖ serqirra‖
faoliyatida millat otasi degan buyuk nomga sazovor bo’lgan edi. Unin eng iqtidorli, 
sadoqatli safdosh, zamondoshlari fojiali olimidan‖ sung‖ uning‖ sharafiga‖ bag’ishlab‖
yozgan‖asarlaridan‖to’g’ridan‖to’g’ri‖uni‖ ota‖deb‖atagan‖va‖millat‖otasi‖kabi‖ta’riflagan‖
edilar. 
Zolimning taxtini titratgan bir tovysh qichqirdi: 
Otamning qabrini qayerga yashirdung?! 
(Fitrat) 
Aziz otam, qo’limdagi gullarning 
Jallod guli ekanlugun bulmaysan. 
(Cho’lpon) 
Sadriddin‖ Ayniy‖ esa‖ uni‖ ‚Turon‖ Qomusi‛‖ va‖ ‚Oliyshon‖ ustoz‛‖ deb‖ uluglagan‖
edi. Behbudiy ijodi, uning har bir yozgan so’zidan va tarixdan raqam surib o’tgan har 
bir harakatidan, har bir qilgan ishidan vatangga, halqga, insonga,hayotga, oz xalqining 
taqdiriga munosabatidan vijdon, iyvon gurkirab yagrab turadi. 
Har zolimning ilginda‖to’qson turliq chion bor, 
Uchmoq‖aytur‖sanda‖yo’q‖manga‖kelsa‖o’lim‖yo’q. 
Turlik ne’matlar anuq o’n ming hazor alvon bor. 
Tanuq minglasha keldi bildirguvchi Rahmon bor. 
Behbudiy‖ dunyoni‖ ko’ra–ko’ra, kuzatishlarda tajribalar ortira –ortira shunday 
xulosaga keldi: dunyoni yahshi tomonga faqat insonning fidokorligi va ilm‖o’zgartiradi.‖
‚Sayohat‖
hotiralari‛ni‖
bir‖
yerida 
odamlarni 
o’z‖
garihlarini 
tiklashga 
urinayotganliklaridan ta’sirlanib shunday qiladi: ‚Bu‖ bo’lmasa‖ va mundoq fidokorlik 
qilinmasa millat va dinlar mahv‖bolib‖ketur.‛ 
Albatta, M.Behbudiyning xalq‖ o’rtasida‖ ortib‖ borayotgan‖ obro’-e’tibori nafaqat 
amrlik rahbarligi, balki bolsheviklarning ham reja va niyatlariga zid edi. 1919-yilda 
xorijiy safarga chiqqan Behbudiy Said Olimhon farmoni bilan Shahrisabzda qatl etiladi. 
(1919 yil 25.03). 
S.Ayniy allomaning fojiali vafoti munosabati bilan bunday deb yozgan edi: 
‚Jafokash‖ shoir‖ Behbudiyning‖ nomini‖ musulmon‖ Sharqi‖ hurmat‖ bilan‖ tilga‖ oladi,‖
chunki‖ u‖ 20‖ yil‖ momaynida‖ o’zining‖ ongi va insoniy qadri, qimmatini bilgan barcha 
mavjudotni‖erkin‖hayot,‖nur‖va‖ma’rifat‖‖uchun‖‖kurashga‖chorlab‖keldi‛. 
Qarshi shahri 20-30 yillarda Behbudiy nomi bilan atalgan. 
1977-yili‖ allomaning‖ ‚Saylanma‛‖ asarlari‖ chop‖ etildi. Asarlari darslik va 
qo’llanmalarga‖ kiritilib,‖ ko’cha‖ va‖ mahallalar‖ nomi‖ uning‖ nomiga‖ qo’yildi.‖ Hozirgi‖
kunda alloma qoldirgan boy va rang-barang adabiy,‖ madaniy‖ va‖ ma’rifiy‖ meros‖ o’z‖
xalqining istiqloliga xizmat etmoqda. 
Butun umrini jaholat va zulmatni ilm, ma’rifat‖ yog’dusi‖ bilan‖ yoritishga 
bag’ishlagan‖ Mahmudho’ja‖ Behbudiy‖ hayoti‖ va‖ foliyati‖ bugungi‖ yoshlarga‖ o’rnak‖
bo’lishga arziydi. 

---