Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги

UZLUKSIZ TAʹLIMDA 
VIDEOKONFERENSIYALARDAN FOYDALANISH 
Qudratova Mo‘tabar 
Samarqand viloyati, Kattaqo‘rg‘on shahri, 5-umumta’lim maktabi o‘qituvchisi 
Annotatsiya. Maqola‖ ta’lim‖ tizimida‖ videokonferensiyalardan‖ foydalanish‖
masalalariga‖ bag‘ishlangan‖ bo‘lib,‖ unda‖ videokonferentsiya‖ o‘tkazishning‖ asosiy‖
shartlari, on-layn muloqot qonun-qoidalari bayon etilgan. 
Kalit so‘zlar: videokonferensiya,‖ Videophone,‖ masofaviy‖ ta’lim,‖ on-layn 
muloqot, Netmeeting, Lync, Skype, Mailagent, Zoom. 
Hozirgi kunda axborot texnologiyalarining taraqqiyoti, ularning yangi texnik 
imkoniyatlari videokonferensiya va audiokonferensiya kabi texnologiyalarning 
rivojlanishiga olib keldi. 

---

 Янги Ўзбекистонни қуриш ва ривожланишида ёшларнинг фаоллиги 
69 
Interfaol‖ masofaviy‖ o‘qitish‖ tizimining‖ joriy‖ etilishi‖ videokonferensiya‖
texnologiyalari bilan hamohang ravishda istalgan masofada sinxron axborotlar 
almashinuvini‖ta’minlaydi. 
Videokonferensiya ─ bu shunday kompyuter texnologiyasiki, u orqali 
foydalanuvchi shaxslar bir-birlarini‖ real‖ vaqtda‖ ko‘radi,‖ eshitadi‖ va‖ ma’lumotlar‖
almashadi. Videokonferensiya tarixi 1964 yil AT&T kompaniyasi tomonidan ishlab 
chiqilgan Videophone (real vaqtda ovoz va tasvirni almashish) qurilmasidan 
boshlanadi [2].
Videokonferensiya‖o‘tkazish‖uchun‖asosan‖ikkita‖shartni‖bajarish‖lozim: 
1) videokonferentsiyani amalga oshirish uchun zarur‖bo‘lgan‖texnik‖qurilmalar; 
2) videokonferentsiyani‖ o‘tkazish‖ talabiga‖ javob‖ beruvchi‖ aloqa‖ kanallaridan‖
foydalangan‖holda,‖muloqotga‖chiquvchilar‖bilan‖bog‘lanish.‖ 
Boshqaruv‖ ishlari,‖ meditsina,‖ masofaviy‖ ta’limda‖ videokonferensiyalarning‖
ahamiyati juda muhim. Minglab kilometr masofadagi shaxslarni real vaqtda muloqotini
amalga oshirish ham vaqt, ham iqtisodiy tejamkorlikka olib keladi. 
Axborot-kommunikatsiya‖ texnologiyalari‖ izohli‖ lug‘atida‖ ta’rif‖ berilishicha,‖
‚Videoanjuman‖
─ tasvirni Internet muhitida translyatsiya qilish orqali 
foydalanuvchilarning‖uzoqdagi‖guruhlari‖orasidagi‖kengash‖va‖munozaralar‖o‘tkazish‖
metodologiyasidir‛‖*1+. 
Videoanjumanda 2 va undan ortiq foydalanuvchi ishtirok etishi mumkin. 
Ishtirokchilar odatda turli manzillardan: ofislardan, shaharlar yoki mamlakatlardan 
bo‘lishi‖mumkin,‖ya’ni‖ishtirokchilar‖orasidagi‖masofaning‖ahamiyati‖bo‘lmaydi‖*3+. 
Ishtirokchilar‖ ma’ruza,‖ taqdimot‖ yoki‖ muhokamada‖ faol‖ qatnashish‖
imkoniyatlariga‖ egadir.‖ Masalan,‖ bir‖ ta’lim‖ muassasasida‖ taqdimot‖ o‘tayotgan‖ bo‘lsin.‖
Boshqa‖o‘quv‖dargohidagi‖ishtirokchilar‖ham‖ushbu‖taqdimotni‖ko‘rishi,‖eshitishi,‖savol‖
va‖ javob‖ bilan‖ qatnashishi‖ hamda‖ faol‖ qatnashchini‖ ekranda‖ ko‘rishi‖ mumkin.‖
Taqdimot‖qiluvchi‖ishtirokchi‖esa‖ishtirok‖etayotganlarni‖ekranda‖ko‘rishi‖mumkin. 
Shuning‖ uchun‖ videoanjumanning‖ ta’limda‖ foydasi‖ juda‖ ahamiyatlidir.‖
Jumladan,‖ videoanjumanlardan‖ masofaviy‖ olimpiadalar‖ o‘tkazishda‖ ham‖ foydalanish‖
mumkin.
Albatta‖ real,‖ ya’ni‖ yuzma-yuz muloqot yaxshiroqdir, lekin bu vaqt va xarajat 
talab etadi. Videoanjuman‖esa‖vaqt‖va‖xarajatni‖sezilarli‖darajada‖tejalishini‖ta’minlaydi.‖
Shu‖bilan‖birga,‖ushbu‖yig‘ilishlar‖samaradorligi‖bilan‖tavsiflanadi. 
Respublikamizda‖ ta’limda‖ videoanjumanlardan‖ keng‖ foydalanib‖ kelinmoqda.‖
Masalan, Inxa universitetida abiturientlar va ularning ota-onalari uchun on-layn 
maslahatlar tashkil etiladi yoki tanlov natijalari taqdimoti barcha viloyatlarda namoyish 
etiladi. 
Videoanjuman aloqasi uchun quyidagi dasturlardan foydalanish mumkin: 
Netmeeting, Lync, Skype, Mailagent, Zoom va boshqalar. Lync dasturi videoanjuman, 
audioanjuman, chat orqali tezkor xabar yuborish va telefon orqali muloqot qilish, 
majlislar‖ hamda‖ uchrashuvlar‖ o‘tkazish‖ imkoniyatlariga‖ ega.‖ U‖ ta’lim‖ jarayonida‖ juda‖
asqotadi, chunki unda muloqotlar va muhokamalar foydalanilgan‖turidan‖qat’iy‖nazar,‖
xotirada – Beseda‖bo‘limida‖saqlanadi.‖Zarur‖holda,‖ushbu‖ma’lumotlardan‖foydalanish‖
mumkin.

---