Yangi pedagogik texnologiyalar

“Ёш дастурчи” 
тўгарагида ўқувчиларнинг 
қизиқишлари ва компьютер хонасининг имкони-
ятларидан келиб чиқиб Basic, Pascal, Visual Basic, 
Delphy дастурлаш тилларидан бири ўргатилади.
Тўгаракнинг бир маромда ишлаши муваффа-
қият гаровидир. Тажриба параллел синфлар 
ўқувчилари учун айрим – айрим тўгараклар таш-
кил этиш ва машғулотларни ҳар ойда 2 мартадан 
ўтказиш мақсадга мувофиқ эканини кўрсатади.
Тўгаракнинг мунтазам ишлашини таъминловчи 
шартлардан бири машғулотларнинг қатъий бел-
гиланган кунларда ва соатларда ўтказилишидир. 
Математика тўгарагининг машғулоти уч қисмга 
бўлиб ўтилади: маъруза, қийинроқ ва қизиқарли 
масалалар ечиш, кундалик ишлар.
Тўгарак ишини режалаштиришда унинг барча 
аъзолари фаоллигини назарда тутиш билан бирга 
материалнинг ортиқча бўлиб кетмаслигини ҳам на-
зарда тутиш лозим.
Тўгаракнинг иш режаси тўгарак машғулот-
ларининг мазмунинигина акс этгириб қолмай, бал-
ки оммавий тадбирларни ҳам ўз ичига олмоғи ло-
зим.
Тўгарак машғулотларида одатда ўқувчиларнинг 
математикага доир қисқача маърузаларига кўп 
вақт ажратилади.
Маърузалар тайёрлаш ўқувчилар мустақил иш-
ларининг бир формасидир. Ўқитувчи материал 
танлаши ва маърузачига ёрдам бериши лозим.
Ўқувчи маърузани тайёрлаётганида ундан ижо-
дий завқ оладиган қилиб танлаши керак. Маъру-
зани тайёрлаш ва уни ўртоқларига сўзлаб бериш 
ўқувчида чуқур ҳиссиётлар билан боғлиқ бўлади 
ва кўпинча бир умрга унинг эсида сақланиб 
қолади.
Ўқувчининг маърузасида озгина бўлсада, 
«ўзиники» бўлиши керак, яъни маърузада учрай-
диган математик машқнинг мустақил ечилиши 
ёки масалани дастлабки текшириш, эмпирик ху-
лосалар ва ҳоказолар бўлиши мумкин. Маъруза-
ни ўқишда ҳар хил жадваллар, моделлар, диапо-
зитивлар ва бошқа кўргазмали қуроллар ясаш ва 
улардан фойдаланиш маърузанинг мазмунли ва 
қизиқарли ўтишига ёрдам беради.
Баъзи савол ва масалаларни мустақил тек-
шириш ва исботлашни ўқувчининг ўзига тавсия 
қилиш мумкин. Масалан, ўқувчи тақрибий ква-
драт илдиз чиқариш усулини ўргангач, бу усулни 
куб илдиз чиқаришга бемалол тадбиқ эта олади. 
Маърузаларнинг узундан – узун бўлишига интилиш 

---