Янги педагогик технологияларни яратилиши ва уларни тиббиёт йўналишидаги институтларда қЎллланилиши маърузачи: Ш. А. Гуламов Андижон давлат тиббиёт институти

R

D

C

U

PULS (TOMIR URISHI) TULQINI  

Sistolalar yuz berishi davrida qonnig chap qorinchasidan itarib chiqarilishi davrida yuzaga kelgan va aorta hamda arteriyalar orqali tarqaluvchi yuqori bosimli to’lqinga pulsli to’lqin deyiladi.

1.Tarqalish tezligi: 5 – 10 m/s

2. Sistola vaqtida (0,3 s) puls to’lqini 1,5 – 3 maasofani bosib o’tadi.

3. Qonning tezligi 0,3 – 0,5 m/s.

Bosimning yurak yaqinida- aortadagi tbranishi

Bosimning arteriolalarda tebranishi

P

0

t

P

0

t

MOSNER-KORTEVEG FORMULASI

Katta tomirlarda puls to’lqinining tezligi tomirlar parametrlariga quyidagi ko’rirnishda bog’liq:

E – elastiklik moduli; – qon tomiri moddasining zichligi; h – qon tomiri devorining qalinligi; d – qon tomiri diametri.

•  

υ

 

YURAKNING ISHI VA QUVVATI

Urak bajaradigan ish bosim kuchlarini engish va qonga kinetik energiya berish uchun sarflanadi.

Chap qorinchaning bir marta qisqarishda bajargan ishi :

Ach = A1 + A2 = PVz + ρVz υ2/2

Yurakning bir marta qisqarishidagi to’la ishi:

A = Ach + 0,2 Ach = 1,2 ( PVz + ρ Vz υ 2/2 )

1.Yurakni bir marta qisqarishida bajargan ishi: A= 1 J;

2. Bir sutkadagisi esa A=86400 J.

3. t= 0,3 s sistola dovomiyligi bo’lsa, yurakning bir marta qisqarishidagi quvvati: W= A/t= 3,3 wt ga teng bo’ladi.

QON BOSIMINI O’LCHASHNING FIZIK ASOSLARI

1- elka arteriyasi;

2 – suyak to’qimasi;

3- muskullar;

4 – manjeta;

5 - havo yuboriladigan moslama;

6 - manometr

QON OQIMI TEZLIGINI ANIQLASH USULLARI: ULTRATOVUSH USULI (ULTRATOVUSHLI ASXODOMETRIYA); ELEKTROMAGNIT USUL (ELKROMAGNIT RASXODOMETRIYA)

Ultratovush (ultratovushli rasxodometriya) usulini asosida Dopler hodisasi yotadi.

1-ultratovush (UT) chastotali elktr tebranishlari signali generatori; 2- UT nurlatkichi; 3-chastotani tenglashtiruvchi qurilma; 4 - UT to’lqini; 5 - qon tomi; 6 - eritrotsidlar; 7 - qaytgan UT to’lqini: 8 - qabul qiluvchiga (priyomnik).

LEKTROMAGNIT USUL (ELKROMAGNIT RASXODOMETRIYA)

1 -magnit maydonini hosil qilib beruvchi elektomagnitning qutblari;

2 -qon tomiri va udagi ionlar;

3 -Uh – Hol potentsialni olishga mo’ljallangan elektrodlar ;

4 -kuchaytirgich;

5 -o’lchov asbobi.