Янги даврда ғазал жанрининг тарақҚиёт тамойиллари

. 

---

 
48 
Taxmis vazn jihatidan ham, mazmun e‘tibori jihatidan ham Bobur g‗azaliga 
mutanosibdir. 
Sirojiddin Sayyid Navoiyni ko‗p o‗qiydi. uning she‘rlarida ulug‗ Navoiydan, 
mumtoz she‘riyatimizdan bahramandlik ta‘siri sezilib turadi. 
Chaman ichra o‘zi ham bir 
 
 
 
atirgulday bo‘lib qolgay, 
 
 
Dilimning qoniga bulbul 
 
 
 
qanotin gar bulab qo‘ysa… 
 
 
Menga xanjar bilan shamshir 
 
 
 
tig‘iga hargiz hojat yo’q, 
 
 
Uzun mijgonlarni gar 
 
 
 
nigorim bir qadam qo‘ysa.
Bu baytlarda mumtoz adabiyotimizga xos joziba ufurib turibdi.
Sirojiddin Sayyid she‘rlaridan birini ―Navoiyni o‗qish‖ deb nomlagan. 
Uning fikricha, ―Har bir kalla, har bir bosh jaholatdan qo‗rqishi kerak. Har
bir bola, har bir yosh Navoiyni o‗qishi kerak‖. Navoiydek ulug‗larni o‗qimaslik, 
anglamaslik jaholatga olib kelishidan ogoh qilishni burch deb bilgan shoir ―Har 
bir ota, har bir mo‗ysafid Umr hikmatlarin ko‗rsatib, Nafs arqonlarin qirqishi 
kerak‖, deya ta‘kidlaydi. 
Ulug‗ salaflar mahorat maktabidan o‗rganish samarasi bo‗lsa kerak, 
Sirojiddin Sayyid she‘rlarida teran falsafiy fikrlarning betakror poetik ifodasi 
darajasidagi baytlar, bandlar anchagina. Hazrat Yassaviyning ―Ko‗ksimdagi 
zangorlarim ketarmukin‖ misrasiga tazmin o‗laroq yaratilgan she‘ri, hadislarning 
nazmiy talqinlari, xalqona hikmatlar singdirilgan asarlari buning isbotidir. Bir 
qarashdan sodda tuyuladigan, lekin o‗quvchini umrning mazmuni, olam va 
odamning mohiyati haqida mushohada etishga undaydigan mana bu misralar 
hazrat Yassaviy hikmatlarini esga tushirishi bilan ham ahamiyatlidir. 
Kelib ketmoq o‗yin ermas, sayohat yo ziyorat, 
Umr yo‘li zahmatlaru mehnatlardan iborat. 
Ko‗ngillarga qurdingmi bir ko‗prikmi yo imorat? 

---