Yakuniy nazorat ishi

2) Berilgan protsentiga ko‘ra sonning o‘zini topish. N sonining p% i b ga teng. N ni toping.

N — 100% N=b×100/p

b— p%

Sonning berilgan protsentiga ko‘ra o‘zini topish uchun, protsentga mos sonni 100 ga ko‘paytirib, ko‘paytmani protsentga boiish kerak. Masala. Paxtadan 35% tola olinadi. 840 kg tola olish uchun

qancha paxta kerak bo‘ladi?

Y echilishi: x— 100% x=840×100/35=24×100=2400

8 4 0 - 35%

Javob: 2400 kg. 3) Ikki sonning protsent nisbatini topish. Buning uchun birinchi sonni ikkinchi songa boiish, natijani 100 ga ko'paytirib, so‘ngra % belgisini qo‘yish kerak.

Masala. Bekzod 350 betlik kitobning 210 betini o‘qib bo‘ldi. U kitobning necha protsentini o‘qigan?

Yechilishi: p = m/n×100% ga ko‘ra p = 210/350 × 100% =60% ni o‘qigan. Javob: 60%.

Protsent – (lotincha protsent-yuzdan so’zidan kelib chiqqan) deb yuzdan bir ulushga aytiladi. 1% yozuvi 0, 01 ni bildiradi; 27%=0,27 ni bildiradi. “Protsent” degan so’z o’rniga % belgisi yozish qabul qilingan bo’lib, bu belgi hisoblash davrida qo’yilmasdan, masala shartining bayonida va hosil qilingan natijaning ketiga qo’yiladi. Protsent so’zi hozirgi paytda foiz deb ham yuritilmoqda. Kollej talabalarining 0,21 qismi a’lochi deyish o’rniga kollejdagi talabalarning 21% a’lochi deyiladi.

Masala: Kollejning jismoniy tarbiya guruhida 27 nafar talaba tahsil oladi. Ulardan 8 nafari qiz bola. Qizlar necha foizni tashkil etadi?

Yechilishi: