Yakuniy Nazorat ishi. 313-17-guruh talabasi Ibrohim Ergashaliyev

2. Хар қандай тизим фақатгина ўзининг қисмлари билан эмас, балки алоҳида элементлари ва уларни бир бутунликка бирлашиш тартиби ва усули билананиқлқанади. Структура-бу тизим элементлари орасидаги ўзаро алоқалар мажмуидир. Тизимнинг алоҳида бўлакларга тарқалиши декомпозиция деб аталади. Аксинча тизимнинг алоҳида бўлаклардан яратилиши эса агрегирлаш деб аталади. Декомпозиция тизимнинг тепадан пастга йўналиши бўйича таҳлил қилади, қийиндан осонга, бутундан бўлакга. Агрегирлаш эса – тизимнинг пасдан тепага бўлган йўналиши бўйича таҳлил қилади, осондан қийнга, бўлакдан бутунга.
Декомпозиция жараёнида бир тартибли элементлардан иборат бўлган бўлакларнинг йиғиндиси ўзига хос декомпозицион дарахт барпо этади (иерархияга асосланган дарахт, мақсадлар ва қарорлар дарахти).
Декомпозиция жараёни норасмий жараён бўлиб тизимнинг чуқур ўрганишини талаб қилади. Декомпозиция алгоритми қўйдаги босқичлардан иборат:
- Таҳлилнинг объектини аниқлаш ва уни ўрганиб чиқиш;
- Таҳлилнинг мақсадини (мақсадларини) аниқлаштириш;
- Фрейм шаклидаги тизимнинг андазасини барпо этиш;
- Босқичнинг элементларини бир хиллик, мавжудлик ва мустақиллиги бўйича текшириш;
- Босқичлар сонини тўлиқлигини текшириш;
- Схеманинг яроқлигини текшириш ( таҳлилнинг мақсадига етиш учун).
Тизимли тахлилдаги тадқиқотлар бир неча босқичларга бўлинади. Техник-бошқарув ва ташкилий тизимларини лойиҳалаштиришда қўлланиладиган тизимли тахлил қуйидаги асосий боскичларга эга.
Биринчи боскичда – тадқиқот объектларини аниқлаш, максадларни белгилаш, шунингдек объектни ва уни бошқаришни яхшилаш учун зарур бўлган мезонларни кўрсатишдан иборат бўлади.
Иккинчи босқичда – ўрганилаётган тизимнинг чегаралари белгиланади ва уни бирламчи тузиш (структуралаштириш) олиб борилади. Бирламчи структуралаштириш жараёнининг якуни натижасида алоҳида ташкилий қисмлар – ўрганилаетган тизим элементлари ва элементар таъсирлар мажмуаси кўринишидаги мумкин бўлган ташқи таъсирлар ажратилади.
Учинчи муҳим босқич – ўрганилаетган тизимнинг математик моделини тузишдир. Математик моделни қуришда, одатда, кўп ишлатиладиган йўллардан бири – ўрганилаётган тизимни қисмтизимларга бўлиш, типик қисмтизимларни ажратиш, қисмтизимларнинг иерархиясини ўрганиш ва бир даражадаги хамда бир турдаги қисмтизимларнинг богланишларини стандартлаштиришдир.