Yakuniy biznes. 1-Savol. Tadbirkorlik faoliyati subyekti huquqlarining ustuvorligi deganda nimani tushunasiz?

31-savol.
Tadbirkorlik faoliyatining mulkiy asos(lar)i bo`yicha huquqiy tahlil olib boring.
Tadbirkorlik faoliyati erkinligining kafolatlari to‘g‘risidagi qonunning 15-moddasiga ko‘ra tadbirkorlik faoliyati tadbirkorlik subyektlarining o‘z mol-mulki va (yoki) jalb etilgan mol-mulk asosida amalga oshirilishi mumkin. Tadbirkorlik subyektlarining tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishiga asos va vosita bo‘lgan mol-mulk, shu jumladan, mulkiy huquqlar qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda huquqlarning belgilanishi, o‘zgartirilishi va bekor bo‘lishi bilan bog‘liq oldi-sotdi, garov, ijara va boshqa bitimlar obyekti bo‘lishi mumkin. Tadbirkor faqat o‘ziga tegishli bo‘lgan mol-mulk asosidagina emas, balki davlat va jamoat tashkilotlarining mol-mulki hamda pul mablag‘larini jalb etish asosida ham o‘z faoliyatini amalga oshiradi. Bunday jalb etish asosan mol-mulkni ijaraga olish yoki pul mablag‘larini qarzga olish usullarida amalga oshiriladi. Yer uchastkalari, yerosti boyliklari joylashgan uchastkalar va boshqa alohida tabiiy obyektlar, korxonalar va boshqa mulkiy komplekslar, binolar, inshootlar, uskunalar, transport vositalari va foydalanish jarayonida o‘zining tabiiy xususiyatlarini yo‘qotmaydigan boshqa ashyo (isteʼmol qilinmaydigan ashyo)lar mulk ijarasiga berilishi mumkin (O‘zR Fuqarolik kodeksining 537-moddasi). Ijaraga oluvchilar fuqarolardan, yuridik shaxslardan, jumladan, qo‘shma korxonalar, xalqaro tashkilotlar va birlashmalar, Oʻzbekiston va chet el yuridik shaxslarining mulklari asosida tashkil topgan korxona va tashkilotlardan iborat bo‘lishi mumkin. Ular foyda olish maqsadida barcha iqtisodiy imkoniyatlarni jalb qiladi, unumli natijalarga erishish uchun faol tashabbus ko‘rsatib, harakat qiladi. Tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun iqtisodiy asos mulk hisoblanadi. Tadbirkor o‘z faoliyatini mol-mulkka nisbatan huquq subyekti sifatida amalga oshirishi, shuningdek, bunday huquq subyekti bo‘lmasdan, boshqalar, ya’ni davlat va jamoat tashkilotlariga tegishli bo‘lgan mol-mulk asosida faoliyat yuritishi mumkin. Tadbirkor mulk huquqi subyekti bo‘lmagan taqdirda boshqalarning mulkiga nisbatan xo‘jalik yuritish va operativ boshqarish huquqiga asosan faoliyat yuritadi. Xo‘jalik yuritish va operativ boshqarish huquqining mazmuni Fuqarolik kodeksining 71,72, 76, 178, 181-moddalarida belgilangan.