Яхшиева М. Т. Монетар сиёсат назарияси: Ўқув қўлланма. –Т

11.3. Валюта курси, бозори ва валюта операциялари 
Валюта курси
– бу, бир валютанинг бошқа бир валютадаги баҳоси ёки 
хорижий валютанинг миллий валютадаги ифодасидир. Масалан,Ўзбекистон 
Республикасида 1 АҚШ доллари = 1530 сўм ёки Россияда 1 АҚШ доллари = 30,35 
рубл. 
Валюта курси пулнинг халқаро ҳаракати жараёнига тааллуқли ва умумий 
асосда миллий иқтисоднинг жаҳон хўжалиги билан алоқаларини ифодалайди. 
Валюта курсининг зарурати қуйидагиларда акс этади: 

Товар ва хизматлар савдоси, капитал ва кредитлар ҳаракатида 
валютани ўзаро алмаштириш; 

Миллий ва жаҳон бозорларида нархларни ҳамда турли мамлакатларда 
миллий ва хорижий валютада кўрсатилган қиймат кўрсаткичларини таққослаш; 

Фирма ва банклар томонидан хорижий валютадаги ҳисоб варақларини 
даврий қайта ҳисоблаш. 
Ташқи жиҳатдан, валюта курси бозор иштирокчиларига талаб ва таклиф 
асосида аниқланадиган, бир валютани бошқасига қайта ҳисоблашда 
қўлланиладиган коeффициент сифатида намоён бўлади. Аммо валюта курсининг 
асосий қиймати бўлиб валюталарнинг харид қобилияти ҳисобланади. 
Валюта курслари режими.
Халқаро амалиётда валюта курсининг қуйидаги 
режимлари мавжуд:

қатъий белгиланган курслар режими. Давлат ўз иқтисодий сиёсатидан 
келиб чиққан ҳолда, маъмурий тарзда, миллий валюта курсини қатъий белгилаб 
қўйиши мумкин. Масалан, Бреттон-Вудс шароитидаги қатъий белгиланган 
курслар режими;

---

122 

кичик чегараларда тебранадиган курслар режими. Бу ҳолатда, давлат ўз 
иқтисодий манфаатлардан келиб чиқиб, миллий валюта курсини маълум бир 
чегараларда тебранишидан манфаатдор бўлади ва валюта сиёсатининг 
инструментларидан фойдаланган ҳолда ушбу мақсадга эришади;

валютага бўлган бозор талаби ва таклифининг ўзгариши асосида эркин 
тебранадиган курслар режими ва уларнинг турли кўринишлари. Бунга, Ямайка 
валюта тизими шароитидаги эркин сузувчи валюта курслари режимини мисол 
сифатида келтиришимиз мумкин.