Yadro bo’linishining asosiy hususiyatlari. Bo’linish mahsulotlari, ularning energiya va massa bo’yicha taqsimoti. Zanjir reaksiyasi. Yadro energetikasi. Yadro bo’linishining asosiy hususiyatlari. Bo’linish reaksiyalari

Hisoblarning ko'rsatishicha, birinchi yadro bo'lingandan keyin 7,5∙10-7 s vaqt o'tgach 1024 -1025 yadro reaksiyada qatnashgan bo'ladi. Reaksiyaning bunday o'ta shiddatli tusda o'tishi - portlash demakdir.

Lekin bu mulohazalarda barcha neytronlar yangi yadrolarning bo'linishiga sabab bo'ladi, degan farazdan foydalanildi. Aslida 

Lekin bu mulohazalarda barcha neytronlar yangi yadrolarning bo'linishiga sabab bo'ladi, degan farazdan foydalanildi. Aslida 

• neytronlar boshqa yadrolar tomonidan yutilishi, lekin bu yadro bo'linmasligi mumkin;
• Yoxud neytronlar bo'linuvchi yadrolar bilan to'qnashmasdan reaksiya sodir bo'ladigan hajm (ya'ni aktiv zona) dan chiqib ketishi mumkin.

Natijada zanjir reaksiya rivojlanmaydi. Demak, zanjir reaksiya rivojlanishi uchun yadroning bo'linishi tufayli hosil bo'lgan neytronlarning o'rta hisobda bittadan ortig’i yangi bo'linishni vujudga keltirishi shart. Buni ifodalash uchun neytronlarning ko’payish koeffitsiyenti Kk kiritilgan.

Ko'payish koeffitsienti - biror avlod bo'linishlarida vujudga kelgan neytronlar sonini undan oldingi avlod bo'linishlarda hosil bo'lgan neytronlar soniga nisbatidir.

Agar Kk > 1 bo'lsa zanjir reaksiya rivojlanadi. Kk< 1 da reaksiya so'nadi. Kk=1 bo'lganda reaksiya bir me'yorda davom etadi.

Zanjir reaksiyalarda uran yoki plutoniyning izotoplaridan foydalaniladi. Masalan, tabiiy uran tarkibida 99,282% U238 izotop, 0,712% U235 izotop va 0,006% U234 izotop bor. Tez neytronlar ta'sirida bu izotoplarning barchasi bo'linadi, sekin neytronlar esa faqat U235 izotopning bo'linishiga sabab bo'la oladi. Energiyasi 1 MeV dan kichik neytronlar U238 yadrosi tomonidan tutiladi va U239 hosil bo'ladi. Lekii U239 izotop yemirilish natijasida Np239 ga, u esa Pu239 ga aylanadi, ya'ni:

Zanjir reaksiyalarda uran yoki plutoniyning izotoplaridan foydalaniladi. Masalan, tabiiy uran tarkibida 99,282% U238 izotop, 0,712% U235 izotop va 0,006% U234 izotop bor. Tez neytronlar ta'sirida bu izotoplarning barchasi bo'linadi, sekin neytronlar esa faqat U235 izotopning bo'linishiga sabab bo'la oladi. Energiyasi 1 MeV dan kichik neytronlar U238 yadrosi tomonidan tutiladi va U239 hosil bo'ladi. Lekii U239 izotop yemirilish natijasida Np239 ga, u esa Pu239 ga aylanadi, ya'ni: