Yada (Kartografiya)davlat kadastri asoslari (Davlat kadastri asoslari, Ko'chmas mulk kadastri)Davlat kadastrlari asoslaridan test



Download 0,53 Mb.
Pdf ko'rish
Sana23.07.2022
Hajmi0,53 Mb.
#841740
Bog'liq
Goss barchasi



YaDA (Kartografiya)DAVLAT KADASTRI ASOSLARI (Davlat kadastri asoslari, Ko'chmas mulk 
kadastri)Davlat kadastrlari asoslaridan TEST
 
1.Sug’oriladigan yerlerning tuproq bonitetini maksimall bali 
Toʻgʻri javob: 100 
2.Tomi bir tomonga nishab bo‘lgan imoratlarning balandligi qanday hisoblanadi 
Toʻgʻri javob: Nishabning pastki tomoni bo’yicha 
3.Yerlarni hisobga olishni asosiy turiga - 
Toʻgʻri javob: Yer kadastri daftariga yuridik va jismoniy shaxslarning joriy yilning 1 yanvaridagi holatiga ko‘ra 
barcha yerlari kiritiladi 
4.Uchastka bu - 
Toʻgʻri javob: Kvartalning (dahaning) imoratlar solish, ko‘chatlar ekish uchun foydalaniladigan va tor ko‘chaga 
(ko‘chaga) normal chiqish ta’minlangan cheklangan qismi 
5.Qishloq xo‘jaligida foydalaniladigan yerlarga 
Toʻgʻri javob: Bog‘bonchilik, uzumchilik, chorvachilik, polizchilik, gulchilik, tekshirish va o‘quv maqsadlari, 
yordamchi xo‘jalik yuritish, dexqon xo‘jaligini yuritish, dalachilik, baliqchilik, ipakchilik, asalarichilik 
6.Uylari (kvartiralari) buzilishi lozim bo‘lgan fuqarolar va yuridik shaxslarga yangi joyda uy, imorat qurish davriga 
ijara shartnomasi asosida vaqtincha uy-joy beriladimi 
Toʻgʻri javob: Tegishli tumanlar (shaharlar) hokimliklari tomonidan ijara shartnomasi asosida vaqtincha uy-joy 
beriladi 
7.Yerlar nechta toifaga bo’linadi 
Toʻgʻri javob: 8 ta 
8.Yakka tartibdagi uy-joy bu 
Toʻgʻri javob: Bir yer uchastkasida joylashgan, doimiy yashash, dam olish va shaxsiy xo‘jalikni yuritishga 
mo‘ljallangan yordamchi-xo‘jalik imoratlari va hovlidagi inshootlar tegishli bo‘lgan bir yoki bir necha turar joy 
imorati (keyingi o‘rinlarda "uy-joy" deb yuritiladi) 
9.Uylar, imoratlar va inshootlarni ko‘chirish va yangi joydan tiklash kim tomonidan belgilanadi va qancha muddatda 
amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Tumanlar (shaharlar)ning hokimliklari tomonidan belgilanadi va bir yildan kech bo‘lmagan muddatda 
amalga oshiriladi 
10.Yerlarning maydoni qancha aniqlikda hisobga olinadi 
Toʻgʻri javob: 0,001 gektargacha 
11.Ko’chmas mulkni asosiy kelib chiqish belgilari bu 
Toʻgʻri javob: Doyimiligi - qo‘zg‘almasligi, Moddiyligi, Uzoq umr ko‘rishi 
12.Binoning tashqi o‘lchamlari qaeridan o‘lchanadi 
Toʻgʻri javob: Derazalardan pastdan 
13.Mulkchilik turi bo‘yicha yerlar 
Toʻgʻri javob: Xususiy, ommaviy, respublika, munitsipal, umumiy mulkchilikdagi yerlar. 
14.Yer egasi, yerdan foydalanuvchi va ijarachi yer uchastkasini davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olib qo‘yishi 
haqida qayerga shikoyat qilishi mumkin 
Toʻgʻri javob: Sudga shikoyat qilishi mumkin 
15.Yer uchastkalarini ijaraga byerish tartibi kim tomonidan belgilanadi 
Toʻgʻri javob: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 
16.Davlat ro’yxatidan o’tkazish necha kunda amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Ikki kun 
17.Kadastr pasportining shakllari necha turga bo’linadi 
Toʻgʻri javob: 8 turga 
18.Binoning abrisida binoning qaysi elementlar tasvirlanadi 
Toʻgʻri javob: Tashqi kapital devorlari konturi 
19.Qanday xolatda bitimlar haqiqiy emas deb hisoblanadi 
Toʻgʻri javob: Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlar davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmasdan amalga oshirilgan ko‘chmas 
mulk bilan bog‘liq bitimlar haqiqiy emas deb hisoblanadi 
20.Ko‘chmas mulk obyektiga kadastr pasportini berish bo‘yicha davlat xizmatlari ko‘rsatishning MA’MURIY 
REGLAMENTI qaysi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlangan 
Toʻgʻri javob: Vazirlar Mahkamasining 02.09.2020 yil 535-sonli 
21.Erker bu - 
Toʻgʻri javob: Xonaning fasad qismidan chiqib turgan, qisman yoki to‘liq oynalangan, uyning yorug‘lik bilan 
ta’minlanishi va insolyasiyasini yaxshilaydigan qismi, odatda fasadning balandligi bo‘yicha bir nechta qavatda 
tashkil qilinadi 
22.Turar uy-joylar – 
Toʻgʻri javob: Doimiy tipdagi, doimiy xizmat muddatiga mo‘ljallangan uy-joy. 


23.Suv fondining yerlariga 
Toʻgʻri javob: Daryolar, ko‘llar, botqoqzorlar, gidrotexnika inshootlari, suv havzalari, kanallar va kollektorlarning 
qirg‘oqlari bo‘yicha ajratilgan yerlar, suv omborlari, kanallar, kollektorlar, vertikal drenaj quduqlari, quduqlar. 
24.Yer uchastkasi yoki uning bir qismini ikkilamchi ijaraga beriladimi 
Toʻgʻri javob: Berilmaydi 
25.Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun nima taqdim etiladi 
Toʻgʻri javob: Hujjatlarning asl nusxalari taqdim etiladi, ular ro‘yxatdan o‘tkazilgandan so‘ng huquq egasiga 
qaytarib beriladi 
26.Yakka tartibda uy-joy qurish uchun kompensatsiya miqdori qanday mablag‘lari hisobiga amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Yer uchastkasi byerish va buzilayotgan uylar (kvartiralar) mulkdoriga tovon to‘lash tegishli tumanlar 
(shaharlar) hokimliklari tomonidan mahalliy byudjet mablag‘lari hisobiga amalga oshiriladi 
27.Respublika yer fondining jami maydoni necha ming kv.metrni tashkil qiladi 
Toʻgʻri javob: 44457,9 
28.Davlat yer kadastr bu 
Toʻgʻri javob: Yerlarning tabiiy, xo‘jalik va huquqiy rejimi, ularning toifalari, sifat tavsifi va qimmati, yer 
uchastkalarining manzili va o‘lchamlari, ularning yer egalari, foydalanuvchilari, ijarachilari va mulkdorlari bo‘yicha 
taqsimlanishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar va hujjatlar tizimi 
29.Mas’uliyati darajasi bo‘yicha nechta sinfga bo’linadi 
Toʻgʻri javob: 3-sinf 
30.Hisobga olishning asosiy turi sifatida qaysi ma’lumotlar kiritiladi 
Toʻgʻri javob: Hisobga olishning asosiy turi sifatida yer kadastri daftariga joriy yilning 1 yanvaridagi mavjud 
qishloq xo‘jaligi ekinzorlarining normativ qiymati to‘g‘risidagi ma’lumotlar kiritiladi 
31.Ko‘chmas mulkka bo’lgan huquq necha kun muddatda ro’yhatdan o’tkaziladi: 
Toʻgʻri javob: 2 kun 
32.Mansarda bu - 
Toʻgʻri javob: Baland tomning nishabligi bilan tashkil bo‘lgan cherdakda joylashgan xona 
33.Uyning umumiy maydoni bu 
Toʻgʻri javob: Odamlar yashaydigan barcha xonalar, uyning yordamchi-xo‘jalik imoratlari (oshxona, vannaxona, 
yo‘lak va boshqalar) maydoni jami 
34.Yangi qoidaga ko`ra yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlari bu - 
Toʻgʻri javob: Doimiy foydalanish, ijaraga olish, mulk huquqi 
35.Servitut bu - 
Toʻgʻri javob: Qo‘shni bo‘lgan bir yoki bir necha er uchastkalaridan cheklangan tarzda foydalanish xukukidir 
36.Birgalikda egalik qilinadigan yoki foydalaniladigan yer uchastkalari bu - 
Toʻgʻri javob: Yer uchastkasini bo‘lishning imkoniyati bo‘lmasa, bunday yer bir necha yuridik va jismoniy shaxslar 
tomonidan birgalikda egalik qilinadigan va foydalaniladigan yer uchastkasi deb e’tirof etiladi, bu hol yer 
uchastkalariga doimiy egalik qilish huquqini yoki undan doimiy foydalanish huquqini tasdiqlovchi davlat 
hujjatlarida aks ettiriladi 
37.Ko‘p kvartirali uydagi kvartirani kadastr yig‘majildini tayyorlash va uning natijasi bo‘yicha kadastr pasportini 
taqdim etish muddati qancha ish kunigacha amalga oshiriladi: 
Toʻgʻri javob: 3 ish kunigacha 
38.Sug’oriladigan yerlerning tuproq bonitetini minimall bali 
Toʻgʻri javob: 30 
39.Yer kadastri daftari shakllarini to‘ldirish tartibi kim tomonidan belgilanadi 
Toʻgʻri javob: Davlat soliq qomitasi huzuridagi Kadastr agentligi 
40.Devorlarning butun perimetri bo‘yicha o‘lchash ishlarining iloji bo‘lmagan hollarda o‘lchav ishlar qanday 
amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Ichki o‘lchovlar yig‘indsi sifatidan olinishi mukin 
41.Kvartal (daha) bu - 
Toʻgʻri javob: Shahar (posyolka) erining tor ko‘chalar (ko‘chalar), xiyobonlar va shahar (posyolka) erining boshqa 
hududlari bilan chegaralangan qismi 
42.Ko‘chmas mulk obyektlarga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish - 
Toʻgʻri javob: yuridik va jismoniy shaxslarning, jumladan bitimlar asosida yuzaga keladigan ko‘chmas mulk 
obyektlariga bo‘lgan huquqlarining vujudga kelishi, boshqa shaxsga o‘tishi, cheklanishini (yuklanishini), bekor 
bo‘lishini tan oladigan hamda tasdiqlaydigan huquqiy hujjat 
43.Ko’chmas mulk ob’ektini muhandislik tarmoqlari bu 
Toʻgʻri javob: Suv, gaz, oqava, elektr tarmoqlari va ichki yollar. 
44.Uchastkaning imorat solingan maydoni bu - 
Toʻgʻri javob: Uchastkadagi barcha imoratlar egallagan maydon, chuqurlikdagi (yer ostidagi) inshootlar ustidagi, 
shuningdek ko‘p qavatli uylarning arkalari tagidagi maydon ham imorat solingan maydon hisoblanadi 
45.Yakka tartibdagi uy-joy (dala-hovli) ko‘chmas mulk obyektlarining kadastr qiymatini hisoblab chiqishda nechta 
tuzatish koeffitsiyenti qo’llaniladi 
Toʻgʻri javob: 2 


46.Turar uy-joy binosining tashqi balandligi qanday hisoblanadi 
Toʻgʻri javob: Otmostkadan karnizgacha 
47.Ixtisoslashtirilmagan ko‘chmas mulk deb 
Toʻgʻri javob: Magazinlar, ofislar, fabrikalar, omborhonalar - odatda sotiladi yoki ijaraga beriladi. 
48.Ob’ektlar bo‘yicha ma’lumotlar tayyorlashni kimning vakolatiga kiradi 
Toʻgʻri javob: Binolar va inshootlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni, kadastr ma’lumotlarini, ayrim ob’ektlar 
bo‘yicha ma’lumotlar tayyorlashni ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organlarning faqat vakolat berilgan xodimlari amalga 
oshirishlari mumkin 
49.Buzilayotgan uy (kvartira) mulkdori yer uchastkasi olish uchun bo‘lajak buzish to‘g‘risida bildirishnoma 
olingandan keyin qancha muddatda tumanlar (shaharlar) hokimliklariga yakka tartibda uy-joy qurish uchun unga yer 
uchastkasi ajratish to‘g‘risida ariza berishi kerak. 
Toʻgʻri javob: Bir oy 
50.Ro‘yxatdan o‘tkazish ob’ekti bu - 
Toʻgʻri javob: Muayyan yuridik yoki jismoniy shaxsning alohida yer uchastkasida joylashgan, alohida kadastr 
raqamiga ega bo‘lgan bino va inshootlarga, jumladan ular yonidagi yordamchi-xo‘jalik imoratlariga bo‘lgan huquqi 
ro‘yxatdan o‘tkazish ob’ekti hisoblanadi 
51.Ko‘p yillik daraxtlar bu – 
Toʻgʻri javob: Bog‘lar, tokzorlar, tutzorlar va boshqa o‘rmon daraxtlari 
52.Kadastr raqami deb - 
Toʻgʻri javob: Identifikatsiya raqami, yer uchastkasi, bino, inshootga tegishli O‘zbekiston Respublikasi hududida 
takrorlanmaydigan raqam, u qonun hujjatlari bilan belgilangan tartibda beriladi va ko‘chmas mulk ob’ektining 
mavjud bo‘lgan davri mobaynida saqlanib qoladi 
53.Soliq solish maqsadida jismoniy shaxslarga tegishli bo‘lgan ko‘chmas mulk obyektlarining, turar joy fondining 
kadastr qiymatini hisoblash tartibi to‘g‘risida NIZOM qaysi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlangan 
Toʻgʻri javob: Vazirlar Mahkamasining 30.12.2017 yil 1043-sonli 
54.Bino, inshootning davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi qanday hujjat beriladi 
Toʻgʻri javob: Bino yoki inshootni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni amalga oshirgan organ mulkdor yoki u vakolat 
bergan shaxsga bino, inshootning davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi guvohnomani beradi yoxud 
ro‘yxatdan o‘tkazish uchun taqdim etilgan hujjatga yozib qo‘yadi 
55.Yer uchastkalarini berish nechta bosqichda amalga oshiriladi - 
Toʻgʻri javob: Ikki bosqichda 
56.Qaysi javobda Yakka tartibdagi uy-joy (dala-hovli) ko‘chmas mulk obyektlarining kadastr qiymatini hisoblab 
chiqish formulasi to’g’ri keltirilgan 
Toʻgʻri javoblar: S, ((Pl*Sbaz )+Pstroyen*(Sbaz/5)) *(K1*K2*K3), ((Pl*Sbaz )+Pstroyen*(Sbaz/5)) *(K1*K2), 
((Pl*Sbaz )+Pstroyen*(Sbaz/5)) * V*(K1*K2*K3), ((Pl*Sbaz )+Pstroyen*(Sbaz/5)) *V*(K1*K2) 
57.Umumiy maydoni 5 000 kv. metrgacha bo‘lgan noturar joyni kadastr yig‘majildini tayyorlash va uning natijasi 
bo‘yicha kadastr pasportini taqdim etish muddati qancha ish kunigacha amalga oshiriladi: 
Toʻgʻri javob: 10 ish kunigacha 
58.Tarixi va me’moriy yodgorliklar bo‘lgan bino va inshootlar bu 
Toʻgʻri javob: Yodgorliklar, Ansambllar, Diqqatga sazovor joylar 
59.Qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlar necha yilga ijaraga beriladi 
Toʻgʻri javob: Ellik yilgacha bo‘lgan, biroq o‘ttiz yildan kam bo‘lmagan muddatga 
60.Quyidagi ko‘p yillik daraxtlarga bo‘lgan mulk huquqi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmaydi 
Toʻgʻri javob: Ko‘chatzorlardagi ko‘chatlar, ko‘p yillik butazorlar va rezavor o‘simliklar, ilmiy-tadqiqot 
tashkilotlarining ko‘p yillik daraxtlari, uzoq muddatli ijaraga berilgan yer uchastkalarida ijaraga beruvchining 
ruxsatisiz o‘stirilgan ko‘p yillik daraxtlar 
61.Elektron raqamli imzo bu - 
Toʻgʻri javob: Elektron hujjat bilan ishlashda yopiq va o’chiq kalitidan foydalanadigan egasini identifikatsiya qilish 
imkoniyatini byeradigan imzo 
62.Uy, kvartiraning oldi-sotdi shartnomasi notarius tomonidan tasdiqlanishi shartmi 
Toʻgʻri javob: Tasdiqlanishi shart 
63.Tuproqning mexanik tarkibi bo‘yicha tasnifi bu 
Toʻgʻri javob: Loy-tuproqli, og‘ir qumoq tuproq, o‘rtacha qumoq tuproq, engil qumoq tuproq, qumloq tuproq, qumli 
yerlar, toshloq yerlar 
64.Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarini va u haqda tuzilgan bitimlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish kim 
tomonidan amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Davlat soliq qomitasi huzuridagi Kadastr agentligi Davlat kadastrlari palatasining hududiy 
boshqarmalarida amalga oshiradilar 
65.Yer uchastkalariga meros qilib qoldiriladigan umrbod egalik qilish huquqi - 
Toʻgʻri javob: Dehqon xo‘jaligi yuritish uchun, yakka tartibda uy-joy qurish va uy-joyni obodonlashtirish uchun, 
jamoa bog‘dorchiligi va uzumchiligi yuritish uchun beriladi 


66.Yer egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar, yer uchastkalari mulkdorlariga zararlarni hamda qishloq 
xo‘jaligi va o‘rmon xo‘jaligi ishlab chiqarishi ko‘rgan zararni qoplash qaysi qonun xujjatiga muvofiq amalga 
oshiriladi. 
Toʻgʻri javoblar: Yer kodeksiga, Qoplanmaydi 
67.Umumiy maydoni 1 000 kv. metrgacha bo‘lgan noturar joyni kadastr yig‘majildini tayyorlash va uning natijasi 
bo‘yicha kadastr pasportini taqdim etish muddati qancha ish kunigacha amalga oshiriladi: 
Toʻgʻri javob: 7 ish kunigacha 
68.Binolar va inshootlar meros qilib olingan taqdirda ularga egalik huquqi qanday tartibda davlat ro‘yxatidan 
o‘tkaziladi 
Toʻgʻri javob: Binolar va inshootlar meros qilib olingan taqdirda binolar va inshootlarga egalik huquqi yoki boshqa 
ashyoviy huquqlar merosxo‘rga yoki davlatga qonunchilikda belgilangan tartibda o‘tgandan keyin davlat 
ro‘yxatidan o‘tkaziladi 
69.Tabiatni muhofaza qilish, sog‘lomlashtirish, rekreatsiya maqsadlariga mo‘ljallangan yerlar bu 
Toʻgʻri javob: Alohida muhofaza etiladigan hududlar egallagan, tabiiy davolanish omillariga ega bo‘lgan yerlar, 
shunindek ommaviy dam olish va turizm uchun foydalaniladigan yerlar 
70.Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni ro‘yxatdan o‘tkazish qanday tasdiqlashi shart 
Toʻgʻri javob: Huquq egasining iltimosnomasiga ko‘ra davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi reestrdan 
kochirma byerish yo‘li bilan 
71.Dexqon xo‘jaligini (shaxsiy yordamchi) yuritish, yakka tartibda uy-joy qurish va uy-joyni obodonlashtirish 
uchun berilgan yer uchastkalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar qanday hisobga olinadi. 
Toʻgʻri javob: Yerdan foydalanuvchilar sifatida alohida satrda umumiy soni va ular tomonidan foydalanilayotgan 
maydonlar ko‘rsatilib, har bir fuqaro bo‘yicha hisobga olinadi 
72.Soliq solish maqsadida jismoniy shaxslarga xususiy mulk huquqida tegishli bo‘lgan noturar ko‘chmas mulk 
obyektlarining kadastr qiymatini hisoblash tartibi to‘g‘risida NIZOM qaysi Vazirlar Mahkamasining qarori bilan 
tasdiqlangan 
Toʻgʻri javob: Vazirlar Mahkamasining 20.07.2018 yil 561-sonli 
73.Yer uchastkasini berish qanday amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Yer uchastkalarini foydalanish uchun, ijaraga va mulk qilib berish (realizatsiya qilish) yer ajratish 
tariqasida amalga oshiriladi 
74.Zaxira yerlarga 
Toʻgʻri javob: Egalik qilish, foydalanish hamda ijara maqsadida yuridik va jismoniy shaxslarga byerilmagan hamda 
boshqa yer toifalarida hisobga olinmagan barcha yerlar kiradi 
75.O‘zbekiston Respublikasida yer fondi yerlardan foydalanishning belgilangan asosiy maqsadiga ko‘ra 
Toʻgʻri javob: Qishloq xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlar, aholi punktlarining yerlari, sanoat, transport, aloqa, 
mudofaa va boshqa maqsadlarga mo‘ljallangan yerlar, tabiatni muhofaza qilish, sog‘lomlashtirish, rekreatsiya 
maqsadlariga mo‘ljallangan yerlar, tarixiy-madaniy ahamiyatga molik yerlar, o‘rmon fondi yerlari, suv fondi yerlari, 
zaxira yerlar 
76.Nimalar davlat ro’yhatidan o’tkazilishi kerak 
Toʻgʻri javob: Ko‘chmas mulkka bo‘lgan mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlar, bu huquqlarning vujudga 
kelishi, boshqa shaxsga o‘tishi, cheklanishi va bekor bo‘lishi, shuningdek ular bilan bog‘liq bitimlar davlat 
ro‘yxatidan o‘tkazilishi kerak 
77.Kadastr plani deb - 
Toʻgʻri javob: Kadastr ob’ektlari joylashgan yerni, ularning chegaralari, muhofaza zonalari, baholash, miqdor va 
sifat tavsiflarini aks ettiruvchi grafik hujjat, qog‘ozda, magnit hamda boshqa vositalarda tuziladi 
78.Balkalar bilan qoplangan xonalarning ichki balandligi qanday o‘lchanadi 
Toʻgʻri javob: Poldan balkaning pastki qismigacha 
79.Yer egasi, yerdan foydalanuvchi va ijarachisi yer uchastkasini davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olib qo‘yilishi 
haqida necha oy oldin ogohlantirilishi lozim 
Toʻgʻri javob: 6 oy oldin 
80.Mulkka egalik huquqi yoki boshqa ashyoviy huquqlar paydo bo‘lgan shaxslar qancha vaqtd ichida ularni davlat 
ro‘yxatidan o‘tkazish uchun taqdim etishlari kerak 
Toʻgʻri javob: 1 oy ichida 
81.Funksional maqsadiga qarab bino va inshootlar nechta guruhga bo‘linadi 
Toʻgʻri javob: 4 
82.Asosiy imorat bu - 
Toʻgʻri javob: Uchastkaning maqsad vazifasini belgilovchi imorat, asosiy imorat o‘z vazifasi bo‘yicha turar joy va 
turar joy bo‘lmagan imorat (uy-joy, maktab, kasalxona, magazin va boshqalar) bo‘lishi mumkin 
83.O‘lchash ishlar qaerdan boshlanib qaerda tugatiladi 
Toʻgʻri javob: Bino tashqi devori boshlanishidan ohirigacha 
84.Ko‘chmas mulk obyektlariga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi to‘g‘risida NIZOM qaysi 
Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlangan 
Toʻgʻri javob: Vazirlar Mahkamasining 29.12.2018 yil 1060-sonli 


85.Yerlarni asosiy hisobga olishda - 
Toʻgʻri javob: Yer kadastri daftariga yuridik va jismoniy shaxslarning joriy yilning 1 yanvaridagi holatiga ko‘ra 
barcha yerlari kiritiladi 
86.Xar bir bino va inshoot kadastr, reestr daftariga qanday raqami ostida yozib qo‘yiladi 
Toʻgʻri javob: Xar bir bino va inshoot kadastr, reestr daftariga muayyan kadastr raqami ostida yozib qo‘yiladi 
87.Nima uchun ko‘chmas mulkka bo‘lgan mulk huquqlarini va boshqa ashyoviy huquqlarni davlat ro‘yxatidan 
o’tkaziladi 
Toʻgʻri javob: Yuridik va jismoniy shaxslarning ko‘chmas mulkka bo‘lgan mulk huquqlarini himoyalash, ko‘chmas 
mulk ob’ektlarini hisobga olish, belgilangan tartibda ular bilan bog‘liq bitimlarni amalga oshirish maqsadida amalga 
oshiriladi 
88.Aholi punktlarining yerlarining tarkibi bu 
Toʻgʻri javob: Shaxarlar va posyolkalar, shuningdek qishlok axoli punktlari chegarasi doirasidagi yerlar 
89.Turar uy-joy binolari maqsadiga qarab nechta guruhga bo‘linadi 
Toʻgʻri javob: Kvartira tipidagi doyimi yashash uchun mo‘ljallangan turar uy-joylar, Koridor tuzilishidagi turar uy-
joylar, Vaqtinchalik yashash uchun yotoqxonalar va mexmonxonalar 
90.Bino va inshootlarni klassifikatsiyalashda hizmat doirasi bo‘yicha nechta guruhga bo’linadi 
Toʻgʻri javob: 4 
91.Qaysi javobda Ko‘p kvartirali uy-joydagi ko‘chmas mulk obyektlarining kadastr qiymatini hisoblab chiqish 
formulasi to’g’ri keltirilgan 
Toʻgʻri javoblar: S, Pl*Sbaz*(K1*K2*K3),, Pl*Sbaz*(K1*K2),, Pl*Sbaz*V*(K1*K2*K3),, Pl*Sbaz*V*(K1*K2), 
92.Uyni rekonstruksiya qilish bu 
Toʻgʻri javob: Me’morchilik-rejalashtirish echimlarini o‘zgartirish, uyning ustiga, yoniga qo‘shimcha qurish, 
eskirgan va ma’naviy eskirgan konstruksiyalar va muhandislik inshootlarini, shu jumladan tashqi tarmoqlarni 
(magistral tarmoqdan tashqari) qismlarga ajratgan, almashtirgan holda o‘zgartirish 
93.Huquq egasi bu - 
Toʻgʻri javob: Bitim asosida yoki qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa asoslar bo‘yicha ko‘chmas mulkka 
bo‘lgan huquqqa ega yuridik va jismoniy shaxs 
94.Suv fondi yerlari bu 
Toʻgʻri javob: Suv havzalari (daryolar, ko‘llar, suv omborlari va shu kabilar), gidrotexnika va boshqa suv xo‘jaligi 
inshootlari egallab turgan, shuningdek suv havzalarining va boshqa suv ob’ektlarining qirg‘oqlari bo‘ylab ajratilgan 
mintaqadagi suv xo‘jaligi ehtiyojlari uchun korxonalar, muassasalar va tashkilotlarga belgilangan tartibda byerilgan 
yerlar suv fondi yerlari jumlasiga kiradi 
95.Mulk huquqini tasdiqlovchi hujjatlar mavjud bo‘lmagan taqdirda bino, inshootga bo‘lgan mulk huquqi yoki 
boshqa ashyoviy huquq masalasi qanday hal etiladi. 
Toʻgʻri javob: Davo tartibida sud tomonidan hal etiladi 
96.Huquq egasi bu - 
Toʻgʻri javob: Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqni bitim asosida yoki qonunda nazarda tutilgan boshqa asoslar 
bo‘yicha olgan shaxs 
97.Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish to‘g‘risidagi arizalar reestri bu - 
Toʻgʻri javob: Yuridik va jismoniy shaxslarning ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish 
to‘g‘risidagi arizalari ro‘yxatga olinadigan elektron fayl 
98.Buzilayotgan uy (kvartira) qiymati berilayotgan turar joy qiymatidan ortiq bo‘lgan taqdirda nima qilinadi 
Toʻgʻri javob: Mulkdorga tafovut to‘lanadi 
99.Binoning abrisida gorizontal bo‘yicha raqamlar qanday tartibda qo‘yiladi 
Toʻgʻri javob: Pastdan tepaga 
100.Yangi qoida bo`yicha yerga oid huquq turi nechta 
Toʻgʻri javob: 3 ta 
101.Ko‘chmas mulk bu - 
Toʻgʻri javob: Yer uchastkalari, yer osti boyliklari, binolar, inshootlar, ko‘p yillik dov-daraxtlar va yer bilan uzviy 
bog‘langan boshqa mol-mulk, ya’ni belgilangan maqsadiga nomutanosib zarar etkazmagan holda joyini o‘zgartirish 
mumkin bo‘lmaydigan ob’ektlar 
102.Bin ova inshootlar zilzilaga chidamlilik darajasi bo‘yicha nechta guruhga tasniflanadi 
Toʻgʻri javob: 4 
103.Binolar va inshootlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish qaerda amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Davlat kadastrlari palatasining hududiy boshqarmalarida Davlat reestriga kiritish orqali 
104.Binolar va inshootlarga egalik huquqi yoxud boshqa ashyoviy huquqlar davlat ro‘yxatidan o‘tkazishda to‘lov 
undiriladimi 
Toʻgʻri javob: To‘lov undiriladi 
105.Dehqon xo‘jaligi (tomorqa) uchun qancha miqdorda yer uchastkasi ajratiladi - 
Toʻgʻri javob: Yer uchastkasi imorat va havli egallagan maydonni ham qushganda sug‘oriladigan yerlarda 0,35 
gektargacha va sug‘orilmaydigan (lalmikor) yerlarda 0,5 gektargacha, cho‘l va sahro mintaqalarda esa 
sug‘orilmaydigan (lalmikor) yerlarda 1 gektargacha 


106.Qurilishi tugallanmagan ob’ektlar bu - 
Toʻgʻri javob: Qurilishi belgilangan tartibda ajratilgan yer uchastkasida tasdiqlangan loyiha hujjatlariga muvofiq 
boshlangan, lekin muayyan kunga kelib tugallanmagan yoki qurilishi tugallangan, lekin davlat komissiyasi 
tomonidan foydalanishga qabul qilinmagan va ularni qabul qilish dalolatnomasi tegishli tuman (shahar) hokimining 
qarori bilan tasdiqlanmagan bino va inshootlar 
107.Davlat ro‘yxatidan o‘tkazish sub’ektlari - 
Toʻgʻri javob: Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqqa ega bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslar hamda ko‘chmas 
mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organlar mulkka bo‘lgan mulk va boshqa ashyoviy 
huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish sub’ektlari hisoblanadi 
108.Binolar va inshootlar davlat kadastri qaysi ma’lumotlardan tashkil topgan bo‘ladi 
Toʻgʻri javob: Binolar va inshootlar davlat kadastri tuman, shahar kadastr daftaridan, kadastr rejasidan, kadastr 
hujjatlaridan va geofondlardan, shuningdek belgilangan tartibda shakllantiriladigan kompyuter ma’lumotlaridan 
iborat bo‘ladi 
109.Binolar va inshootlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish qachon amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Binolar va inshootlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish belgilangan tartibda ajratilgan yer uchastkasida 
bino yoki inshoot qurib bitkazilgandan so‘ng yoxud qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda va shartlarda 
bitishuvlar sodir etilgandan so‘ng amalga oshiriladi 
110.Yerlarni joriy hisobga olishda - 
Toʻgʻri javob: Yer kadastri daftarida faqat yangi tashkil etilgan yuridik va jismoniy shaxslar, shuningdek hisobot 
yilining 1 yanvaridan keyin, nomida yer uchastkasining umumiy maydoni va ekinzorlarida o‘zgarishlar yuz byergan 
yuridik va jismoniy shaxslar aks ettiriladi 
111.Ichki xo’jalik yo’llari, kommunikasiyalar, o’rmonlar, yopiq suv xavzalari, binolar, imoratlar va inshootlar 
egallagan yerlar - Qishloq xo‘jaligiga mo’ljallangan yerlar tarkibiga kiradimi 
Toʻgʻri javob: Kirmaydi 
112.Bino va inshootni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish majburiyati kimning zimmasiga yuklatilgan 
Toʻgʻri javob: Bino va inshootni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish majburiyati mulk egasiga yoxud bino yoki inshootga 
ashyoviy huquqlarga ega bo‘lgan shaxsga yuklanadi. Ular bino yoki inshootni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish bo‘yicha 
barcha yoki ayrim majburiyatlarini uchinchi shaxslarga yuklashlari mumkin 
113.Binolar va inshootlar davlat kadastri qanday tashkil etilgan 
Toʻgʻri javob: Binolar va inshootlar davlat kadastri hududiy prinsip bo‘yicha tashkil etiladi va bu ob’ektlarning 
huquqiy, xo‘jalik va arxitektura-qurilish maqomi to‘g‘risidagi ma’lumotlar tizimini mujassamlashtiradi 
114.Yer uchastkasini berish qanday qanday hujjatga asosan amalga oshiriladi - 
Toʻgʻri javob: Yer kodeksi, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022 yil 14 fevraldagi 71-sonli 
qarori asosida 
115.Ko‘p yillik daraxtlarga bo‘lgan mulk huquqini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish qanday yo‘l bilan amalga oshiriladi 
Toʻgʻri javob: Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlar va u haqda tuzilgan bitimlar davlat reestriga ko‘chmas mulkning 
mustaqil turi sifatida daraxtlarning turi va sonini ko‘rsatgan holda kiritish yo‘li bilan amalga oshiriladi 
116.O‘rmon fondi yerlari bu 
Toʻgʻri javob: O‘rmon xo‘jaligi ehtiyojlari uchun byerilgan yerlar o‘rmon fondi yerlari deb e’tirof etiladi, boshqa 
maqsadlarga mo‘ljallangan yerlar o‘rmonzorlar barpo etish, jarliklar kengayishini oldini olish, shaharlar va sanoat 
markazlari atrofida ihota o‘rmonzorlar va ko‘kalamzor zonalar yaratish uchun belgilangan tartibda o‘rmon fondi 
yerlari tarkibiga o‘tkazilishi mumkin 
117 .Umumiy maydoni 100 kv. metrgacha bo‘lgan noturar joyni kadastr yig‘majildini tayyorlash va uning natijasi 
bo‘yicha kadastr pasportini taqdim etish muddati qancha ish kunigacha amalga oshiriladi: 
Toʻgʻri javob: 5 ish kunigacha 
118.Yer uchastkasi bu - 
Toʻgʻri javob: Yer fondining qayd etilgan chegaraga, maydonga, joylashish manziliga, huquqiy rejimga hamda 
davlat yer kadastrida aks ettiriladigan boshqa xususiyatlariga ega bo‘lgan qismidir 
119.Ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish bu 
Toʻgʻri javob: Yuridik va jismoniy shaxslarning jumladan bitimlar asosida yuzaga keladigan ko‘chmas mulkka 
bo‘lgan huquqlarining vujudga kelganligini, boshqa shaxsga o‘tganligini, cheklanishini (yuklanishini), bekor 
bo‘lishini tan oladigan hamda tasdiqlaydigan huquqiy harakat 
120.Yordamchi-xo‘jalik imoratlari bu 
Toʻgʻri javob: Uy hayvonlari va parrandalarni saqlash uchun imoratlar, omborxona, garaj, yozgi oshxona, 
tandirxona, yerto‘la, hammom, hovlidagi hojatxona, dushxona, issiqxona, hovuz, sauna, bug‘ qozonxonasi va 
odamlarning vaqtincha bo‘lishi bilan bog‘liq ishlarning har xil turlarini bajarishga mo‘ljallangan boshqa funksional 
imoratlar 
121.Turar joy olish uchun buzilayotgan uy (kvartira) egasi bo‘lajak buzish to‘g‘risida bildirishnoma olingandan 
keyin o‘rniga turar joy ajratish to‘g‘risidagi arizada nimalar aks etadi 
Toʻgʻri javob: Oila tarkibi, doimiy yashaydiganlar soni, turar joy maydonining ijtimoiy normasidan ortiqcha 
qo‘shimcha uy-joy maydoni olish uchun imtiyozlar ko‘rsatiladi 


122.Barak bu - 
Toʻgʻri javob: Umumiy oshxona va sanuzelga ega, yashash uchun mo‘ljallangan bir yoki ikki qavatli bino, odatda 
yog‘ochdan quriladi, 10-20 yillik qisqa xizmat muddatiga mo‘ljallangan bo‘ladi 
123.Servitut - 
Toʻgʻri javob: begona yer uchastkasidan cheklangan tarzda foydalanish huquqi 
124.Ko‘p kvartirali uylardagi kvartiralarga va yashash uchun mo‘ljallanmagan joylarga bo‘lgan mulk huquqini 
davlat ro‘yxatidan o‘tkazish qanday amalga oshiriladi. 
Toʻgʻri javob: Har bir mulkdor bo‘yicha alohida amalga oshiriladi 
125.Yashash maydoni bu - 
Toʻgʻri javob: Odamlarning yashashi uchun mo‘ljallangan maydon, yashash maydoni, odatda, bevosita tabiiy 
yoritilishi va yashash xonasida zaruriy haroratni (+18ºS dan +20ºS gacha) ta’minlovchi isitish uskunasiga ega 
bo‘lishi lozim 
126.Yakka tartibdagi turar joyni kadastr yig‘majildini tayyorlash va uning natijasi bo‘yicha kadastr pasportini 
taqdim etish muddati qancha ish kunigacha amalga oshiriladi: 
Toʻgʻri javob: 5 ish kunigacha 
127.Yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlar quyidagi hollarda bekor qilinadi - 
Toʻgʻri javob: Yer uchastkasidan ixtiyoriy voz kechilganda, yer uchastkasi byerilgan muddat tugaganda, yuridik 
shaxs tugatilganda, yerlarni ijaraga olish shartnomasi bekor qilinganda yoki bekor bo‘lganda, yer uchastkasidan 
belgilanganidan boshqa maqsadlarda foydalanilganida, yer uchastkasidan oqilona foydalanilmaganda, bu qishloq 
xo‘jaligiga mo‘ljallangan yerlar uchun hosildorlik darajasi uch yil mobaynida normativdan (kadastr bahosiga ko‘ra) 
past bo‘lishida ifodalanganda 
128.Turli yordamchi-xo‘jalik imoratlariga bo‘lgan huquqlar asosiy bino yoki inshootdan alohida tarzda davlat 
ro‘yxatidan o‘tkaziladimi 
Toʻgʻri javob: Turli yordamchi-xo‘jalik imoratlariga bo‘lgan huquqlar asosiy bino yoki inshootdan alohida tarzda 
davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmaydi 
129.Kadastr daftari bu – 
Toʻgʻri javob: Ko‘chmas mulk ob’ektlarini hisobga olish borasidagi asosiy hujjat, ularning geografik joylashuvi, 
huquqiy maqomi, miqdor va sifat tavsiflari hamda bahosi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi 
130.Mezonin bu - 
Toʻgʻri javob: Uy-joyning umumiy tomi ustida ko‘tarilgan, maydoni bo‘yicha pastki qavatdan kichik bo‘lgan 
qurilma 
131.Kadastr yig‘majildi bu - 
Toʻgʻri javob: Ob’ektning ko‘chmas mulkka bo‘lgan huquqlarni shakllantirish, hisobga olish va keyinchalik davlat 
ro‘yxatidan o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan kadastr suratiga olish, texnik invetarizatsiya qilish va 
pasportlashtirishning, maxsus tekshirish va izlanishlarning, sifat va qiymat jihatdan baholashning hujjatlari, 
matyeriallari va ma’lumotlari jamlamasi 
132.Ko‘p kvartirali uylardagi kvartira umumiy maydoniing bir kvadrat metrining kadastr qiymatini aniqlashda 
nechta bino turi mavjud 
Toʻgʻri javob: 8 ta 
133.Qanday xolatlarda kochmas mulkni davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi Davlat Reestridan 
kochirmaning dublikati beriladi 
Toʻgʻri javob: Davlat Reestridan kochirma yo‘qotilgan yoki buzilgan taqdirda Davlat Reestridan kochirma dublikati 
beriladi 
134.O‘zboshimchalik bilan qurilgan binolar va inshootlarga bo‘lgan huquqlar, binolar va inshootlarga bo‘lgan mulk 
huquqining sud tomonidan tan olinishi hollari bundan mustasno, shuningdek qurilish davrida foydalanish uchun 
qurilgan vaqtinchalik imoratlarga bo‘lgan huquqlar davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladimi 
Toʻgʻri javob: Davlat ro‘yxatidan o‘tkazilmaydi 
135.Yakka tartibda uy-joy qurish uchun qancha gektargacha doirada yer uchastkalariga myeros qilib qoldiriladigan 
umrbod egalik qilish huquqi belgilangan tartibda kimoshdi savdosi asosida realizatsiya qilinadi 
Toʻgʻri javob: 0,04 gektargacha 
136.Tuproqning sho‘r bosish darajasi bo‘yicha tasnifi bu 
Toʻgʻri javob: Sho‘r bosmagan, engil sho‘r bosgan, o‘rtacha sho‘r bosgan, kuchli sho‘r bosgan, sho‘rxoklar 
137.Yakka tartibdagi uy-joy qurilishi uchun yer uchastkalarini byerish qaysi qonun xujjati talablari asosida amalga 
oshiriladi 
Toʻgʻri javob: O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 19 yanvardagi 63-sonli qarorlari asosida 
tasdiqlangan Nizom talablari asosida 
138.Yakka tartibdagi uy-joyning asosiy binosi umumiy maydoniing bir kvadrat metrining kadastr qiymatini 
aniqlashda nechta bino turi mavjud 
Toʻgʻri javob: 9 ta 
139.Yer uchastkalarini berishda Respublika komissiyasi bu 
Toʻgʻri javob: Yer uchastkalarini doimiy foydalanish .ijaraga va mulk asosida berish (realizatsiya qilish) 
masalalarini ko‘rib chiqish uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzurida tashkil etiladigan doimiy 
ishlovchi komissiya 


140.Uy-joy fondi bu - 
Toʻgʻri javob: Mulkchilik shaklidan qat’i nazar, inson yashashi uchun yaroqli bo‘lgan turar joydan, shu jumladan 
uylar, kvartiralar, xizmat turarjoylari, mahsus uylardan (yotokxonalar, vaqtinchalik uy-joy fondi uylari, nogironlar, 
faxriylar, yolg‘iz kariyalar uchun intyernat-uylar, shuningdek bolalar uylari va boshka mahsus maqsadli uylardan) 
iborat bo‘lgan fond 
141.Yer uchastkalarini berishda Respublika komissiyasi tarkibi 
Toʻgʻri javob: Kadastr agentligi va davlat kadastri, qishloq va suv xo’jaligi, ekologiya va atrof muhitni muxofaza 
qilish, arxitektura va qurilish, geologiya va mineral resurslar, davlat mulkini boshqarish, sanitariya epidemiologiya 
xizmati organlari, fuqarolarni o’zini o’zi boshqarish organlari. 
142.Ko‘chmas mulk obyektlariga bo‘lgan huquqlar davlat reyestriga cheklovlar kiritiladimi 
Toʻgʻri javob: Kadastr, reestr daftaridagi yozuvlarni tuzatish yoki to‘ldirishga yo‘l qo‘yilmaydi. Agar kadastr, reestr 
daftariga kiritilgan ma’lumotlarni, o‘zgartirish yoki to‘ldirish zarurati tug‘ilsa oldingi yozuvlar bekor qilinadi va 
ob’ekt to‘g‘risidagi ma’lumotlar o‘sha kod (kadastr raqami) ostida to‘ldirib qo‘yiladi 
144.Eskirish koeffitsenti necha foizdan oshmaydigan miqdorda hisoblanadi 
Toʻgʻri javob: 50 foiz 
145.Yuridik va jismoniy shaxslarning ko‘chmas mulkka bo‘lgan mulk huquqi va boshqa ashyoviy huquqlari qachon 
kuchga kiradi 
Toʻgʻri javob: Davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgandan keyin 
146.Qaysi xujjat yer uchastkasini davlat va jamoat ehtiyojlari uchun olib qo‘yishni tartibga soladi - 
Toʻgʻri javob: Fuqarolik kodeksi, Yer kodeksi,O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 19 
noyabrdagi 911-sonli qarori 1-ilova asosida 
147.Yakka tartibda uy-joy qurish va uy-joyni obodonlashtirish uchun myeros qilib qoldiriladigan umrbod egalik 
qilishga har bir oilaga qancha gektargacha yer uchastkalari beriladi 
Toʻgʻri javob: 0,06 gektargacha 
148.Yuridik va jismoniy shaxslar o‘zlariga tegishli bo‘lgan bino va inshootlariga qanday hujjatlarga ega bo‘lishi 
kerak 
Toʻgʻri javob: Mulk egasi bo‘lgan binolar va inshootlarga ashyoviy huquqlarga ega bo‘lgan yuridik va jismoniy 
shaxslar ularga tegishli binolar va inshootlar davlat ro‘yxatidan o‘tkazilganligi to‘g‘risidagi hujjatlarga ega 
bo‘lishlari shart 
149.Ko‘chmas mulk obyektlariga kadastr yig‘majildini tayyorlash tartibi to‘g‘risida NIZOM qaysi Vazirlar 
Mahkamasining qarori bilan tasdiqlangan 
Toʻgʻri javob: Vazirlar Mahkamasining 22.06.2021 yil 389-sonli 


GAT va Fotogrammetriyadan TEST
 
GATda dasturiy ta’minot inglizchada nima deyiladi? 
Toʻgʻri javob: software 
Aerofotos’yomka deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Samolyotda aerofotoapparat yordamida erni suratga olish jarayoniga aerofotosyomka deyiladi. 
20. Nima?- GATning funksional imkoniyatlarini amalga oshirishga yordam 
beruvchi va uni yaratuvchi texnologik asosdir 
Toʻgʻri javob: GAT texnologiyalari 
SPR-3 nechta qismdan tuzilgan? 
Toʻgʻri javob: 15 
15.Nima?- kartalarni proyeksiyalashda, koordinata va balandlik 
sistemasini aniqlashda qabul qilingan kartografik generalizatsiyalash 
qonunlari asosida tashkil etilgan yuzaning raqamli modelidir 
Toʻgʻri javob: Raqamli karta (numerical, digital map) 
30. Vektor format nima? 
Toʻgʻri javob: kartografik axborotlarni yoʻnalishi va uzunligiga ega boʻlgan 
vektor koʻrinishda tasvirlashdir 
61. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib suv 
havzalari va ehtimoliy oqim yo‘nalishlarini aniqlash mumkin? 
Toʻgʻri javob: Hydrology (Toolset) 
66. GAT qanday tizim hisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: ma’lumоtlar bazasiga tayangan mukammal rivоjlangan tizim 
38. Legenda tushunchasi to’g’ri ta’riflangan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: Shartli belgilar roʻyxati boʻlib, karta yoki grafikada qoʻllaniladi 
Materiallarni ishlab chiqish metodi bo`yicha aeros’yomka nechta turga bo`linadi? 
Toʻgʻri javob: 3 xil 
An-30 samolyotining uchish tezligi sekundiga qancha? 
Toʻgʻri javob: 450 km 
Aktiv s’yomka deganda nimani tushunasiz? 
Toʻgʻri javob: Asosiy nurlanish manbasi suniy yoritish vositalar 
Deshifrlashni necha xil usuli bor? 
Toʻgʻri javob: 3 ta 
9. Uchish apparatlari yordamida koʻrinadigan va yashirin obyektlar, 
hodisalar, jarayonlarni deshifrlash va oʻlchash orqali olingan yer 
yuzasining ikki oʻlchamli fototasviri nima deyiladi? 
Toʻgʻri javob: Aerofotosurat 
79. ArcInfo dasturini kim ishlab chiqargan? 
Toʻgʻri javob: AQSH ning ESRI kompaniyasi 
81. Gis da axborat saqlashning bu turda koordinatalar aniqligi kuchsiz 
bu qanday axborat tizimi xisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: raster 
19. Nima?- avtomatlashgan kartografiyalashning vositalari (grafoqurilma, 
plotter, printer, digitayzer yordamida qogʻozda, plastikda, fotoplyonkadagi tasvir) yordamida grafik qurilmada 
chiqarilgan karta turidir 
Toʻgʻri javob: Kompyuter kartasi 
74. Geoaxborot tizimida geografik ma’lumotlar qisqartirilib, geoma’lumot 
yoki inglizchasiga nima deb nomlanadi? 
Nuqtalar o`rniga so`zni to`g`ri qo`ying. 
Toʻgʻri javob: “geodata” 
27. Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) yordamida nimani amalga oshiradi? 
Toʻgʻri javob: MB ni yaratish va undan ma’lumotlarni olish tizimi amalga 
oshiriladi 
31. Rastr format nima? 
Toʻgʻri javob: kartografik ma’lumotlarni matritsa yoki katakchalar koʻrinishida 
tasvirlashdir 
Suratlarni o‘lchash usullari qanday bo‘ladi? 
Toʻgʻri javob: Monokulyar va binokulyar 
Buyurtmachiga deshifrlash bo‘yicha nechta xujjat takdim etiladi? 
Toʻgʻri javob: 8 ta 
68. GATda apparat platformasi inglizchada nima deyiladi? 
Toʻgʻri javob: hardware 
Bir xil balandlikka ega bo‘lgan nuqta orqali o‘tuvchi chiziqga nima deb ataladi? 
Toʻgʻri javob: Gorizontal. 


33. Nima?- dasturiy qabul qilingan kartalarni proyeksiyalash va shartli 
belgilar tizimi kabi texnik vositalar yordamida tasvirlangan hamda 
dasturiy boshqarish mumkin boʻlgan kartografik tasvir 
Toʻgʻri javob: Elektron kartalar 
Kosmik suratlar qanday balandliklarda suratga olinadi? 
Toʻgʻri javob: Kosmik suratlar, kosmik uchuvchi apparatlar yordamida 100 km va undan yuqorida bo‘lgan balandlik 
suratga olinadi. 
18. Nima?- oddiy qogʻozli, kompyuter va elektron karta yaratishda asos boʻlib 
xizmat qiladi va kartografik ma’lumotlar bazasi tarkibiga kiradi 
Toʻgʻri javob: Raqamli karta 
70. Har qanday GATning yuragi nima? 
Toʻgʻri javob: tahlil uchun foydalaniladigan ma’lumotlar 
Kosmik suratlar umumlashgan qisqacha ma’lumot bo‘yicha nechtaga bo‘linadi? 
Toʻgʻri javob: 3 ta 
21. GAT texnologiyalari nima? 
Toʻgʻri javob: GATning funksional imkoniyatlarini amalga oshirishga yordam 
beruvchi va uni yaratuvchi texnologik asosdir 
Kosmik suratga orbitada nechta parametr ta’sir ko‘rsatadi? 
Toʻgʻri javob: 4 ta 
34. Qaysi turdagi kartalar raqamli karta yoki geoaxborot tizimining 
ma’lumotlar bazasiga asoslanib yaratiladi? 
Toʻgʻri javob: Elektron kartalar 
Qanday nur bosh nur deyladi? 
Toʻgʻri javob: Surat tekisligiga perpendikulyar bo‘lgan loyihalanuvchi nurga bosh nur deyiladi 
75. Ma’lumot toʻplashning eng muhim ikkita usuli mavjud boʻlib, ular 
qaysilar? 
Toʻgʻri javob: ma’lumotni olish va uni uzatishdir. 
64. “Arc Map” dasturida uchburchakli noto‘g‘ri tarmoqdan hajmni 
aniqlash uchun qanday funksiyani ishlatamiz? 
Toʻgʻri javob: Surface volume (3D Analyst) 
62. “Arc Map” dasturida balandlik ma'lumotlarini o‘z ichiga oluvchi 
nuqtalarni qanday qilib rasterli balandlik modeliga o‘tkazamiz? 
Toʻgʻri javob: Topo/Point to raster (Conversion Tools) 
63. “Arc Map” dasturida gorizontallarni qanday qilib rasterli balandlik 
modeliga o‘tkazamiz? 
Toʻgʻri javob: Feature to raster (Conversion Tools) 
93. Atributlar vazifalariga ko'ra nechta turga bo'linadi? 
Toʻgʻri javob: 5 ta 
Deshifrlashni tayyorgarlik jarayonida birinchi bajariladigan ish qaysi? 
Toʻgʻri javob: S’yomka materiallarini tanlash 
Aeronegativni standart o`lchami: 
Toʻgʻri javob: 18 x 18 sm 
56. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib bir hududga 
ta'luqli ko‘plab rel'efning raqamli modellarini birlashtirish mumkin? 
Toʻgʻri javob: Mosaic (Data management) 
7. Nima? - yer yuzi va uning ayrim katta qismining sferik yuzasiga 
tushirilgan proyeksiyasining qogʻozdagi kichraytirilgan tasviri hisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: Karta 
Kosmossuratlari bilan ishlovchi dasturni ko`rsating? 
Toʻgʻri javob: SASPlaner 
100. Rastr tasvirning eng muhim xususiyati nima? 
Toʻgʻri javob: tasvirni kattalashtirish yoki kichraytirish mumkin emas 
59. Joy va rel'efning raqamli modelini o‘ch o‘lchamli fazoda tasvirlash 
uchun qatlamning qanday xususiyati (svoystva/properties) 
o‘zgartirilishi kerak? 
Toʻgʻri javob: Base Heights - Floating on a custom surface 
77. Vektor malumotlar farmati qanday? 
Toʻgʻri javob: DXE, DMG, DX90, PIC, DGN 
67. GATda tayyorgarlik ishlari qanday qurilmalardan foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: elektron taxeometrlar va GPS qurilmalari 
Loyhalash deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Biror bir ob’ektni istalgan tekislikda tasvirini qurish loyihalash deyiladi 
39. Geokodlash tushunchasi to’g’ri ta’riflangan javobni belgilang. 


Toʻgʻri javob: Kartaga mos keladigan obyektlarga biriktirilgan bazaviy 
ma’lumotlarning axborot joylashuvi tizimi 
To‘g‘ri deshifrlash belgilariga quyidagilarni qaysilari kiradi? 
Toʻgʻri javob: Shakli,soyasi, o‘lchami, tekstura, tuzilishi, rangi, fototusi 
76. Atributlarga qanday ko’rsatkichlar talluqli? 
Toʻgʻri javob: Raqamli 
Proeksiya markazlari orasidagi masofa nima? 
Toʻgʻri javob: Suratga olish bazisi 
Fototriangulyasiya qatorini qurishda markaziy nuqtani asosiy maqsadi nima? 
Toʻgʻri javob: Yo‘nalishlar uchi bo‘lib xizmat qiladi 
91. Geofazoviy ma'lumot qanday ma'lumot? 
Toʻgʻri javob: bu ma'lumot o'zida koordinatalarni mujassamlashtiradi 
46. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda 
ma’lumotga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: Muhim axborotni yaratish uchun zarur boʻladigan va turli xil 
tizimga kiritiladigan belgilar 
12. Fotoplyonka turiga qarab aerofototasvirlar 2 xil koʻrinishda boʻladi.Bular qaysilar? 
Toʻgʻri javob: Rangli tasvirlar (colour aerial photograph), spektrozonal tasvirlar 
(false colour composite), oq-qora yoki monoxrom tasvirlar 
29. Fazoviy ma’lumotlarni rastr formatdan vektor formatga oʻtkazuvchi 
dasturiy vosita nima? 
Toʻgʻri javob: Vektorlashtiruvchidir (vectorizer) 
52. Bir xil balandlikka ega hududlarni alohida sinflarda ko‘rsatish uchun 
“Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalangan maqul? 
Toʻgʻri javob: Reclassify (Spatial Analyst) 
28. Vektorlashtiruvchi (vectorizer) nima? 
Toʻgʻri javob: fazoviy ma’lumotlarni rastr formatdan vektor formatga 
oʻtkazuvchi dasturiy vositadir 
1. Qaysi tizimning asosiy vazifalari tabiat va jamiyat hodisalarining geofazoviy 
ma’lumotlarini maxsus vositalar yordamida toʻplash, saqlash, 
boshqarish, tahlil qilish, modellashtirish va tasvirlashdan iborat 
boʻlgan mutaxassis va tahlilchilar boshqaruvi ostidagi umumlashgan 
dasturiy tizimdir? 
Toʻgʻri javob: Geoaxborot tizimi 
Aerofotos’yomka nechta turga bo‘linadi? 
Toʻgʻri javob: Aerosyomka 2 turga bo‘linadi. 1)Agar aerofotoaparatni optik o‘qi berilgan yo‘nalishdan 3° dan 
oshmasa planli aeros’yomka deyiladi. 2)Agar aerofotoapparatning optik o‘qi 3° dan oshsa perespektivali 
aeros’yomka deyiladi 
Stereokomparator 1818 nechta qismdan tuzilgan? 
Toʻgʻri javob: 26 
45. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda insoniy 
resurslarga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: Geoaxborot tizimining maqsad va vazifalarini aniqlab beruvchi 
malakali geoaxborot tizimi mutaxassislari guruhi va tizimdan 
foydalanuvchilar nazarda tutiladi 
80. GATda ikkita asosiy ma’lumotlar sinfi qoʽllaniladi bular qaysilar? 
Toʻgʻri javob: geografik va atribut ma’lumotlar 
Kosmik s’yomka natijasida nima olinadi? 
Toʻgʻri javob: Kosmik s’yomka natijasida kosmik surat olinadi. 
16. Raqamli karta (numerical, digital map) bu nima? 
Toʻgʻri javob: Raqamli kartografik ma’lumotdir 
98. Geoaxborot tizimida asosan qaysi koordinata sistemalari 
foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: geografik, to’g’ri burchakli, mahalliy 
84. GAT bozoridagi dastur ishlab chiqaruvchi asosiy kompaniyalardan 
ESRI Inc qachon tashkil etilgan? 
Toʻgʻri javob: 1969-yil 
Deshifrlash jarayonini yakunlovchi qismi qaysi? 
Toʻgʻri javob: Deshifrlash natijalarini rasmiylashtirish 
86. Gis da infarmatsiyalarning(axborot) nechta xil farmati mavjud? 
Toʻgʻri javob: 2 
17. Nima?- kartografiyalash, karta aniqligi, generalizatsiya, shartli belgilar 
tizimining barcha me’yorlari va qoidalari asosida yaratiladi 


Toʻgʻri javob: Raqamli karta 
87. Vektor farmatlarini ko’rsating? 
Toʻgʻri javob: HPGL, DXF, DLG, TIGER, SHP 
65. GAT sayyoramizda sodir boʻlayotgan qaysi ma’lumotlarni tahlil 
qilishda yordam beradi? 
Toʻgʻri javob: fazoviy 
50. GAT asosan qaysi savollarga javob beradi? 
Toʻgʻri javob: Barcha javoblar to’g’ri 
96. GIS da ma'lumotlarning qanday modellari mavjud? 
Toʻgʻri javob: Rastrli va vektorli 
Stereograf kim tomonidan yaratilgan 
Toʻgʻri javob: F.V.Drobishev 
Fotoplan deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Joyni bir xil masshtabga ega bo‘lgan suratiga 
82. Gis da qanday maxsus qidruv tizimalari mavjud? 
Toʻgʻri javob: SQL so'rov 
Fototasvirni saqlagan holda topografik planni tayyorlash nechta jarayondan iborat? 
Toʻgʻri javob: 16 
51. Joy va rel'efning raqamli modeli ma'lumotlarida ma'lumot yo‘q 
joylarni nimaga teng deb olish mumkin? 
Toʻgʻri javob: -9999 
Aerosuratni geodezik bog‘lashni necha xil usuli bor? 
Toʻgʻri javob: 3 xil 
97. Vektor formatda ma'lumot qanday ko'rinishda bo'ladi? 
Toʻgʻri javob: Nuqta, chiziq va poligon 
Fotogrammetriya fani nimani o‘rganadi? 
Toʻgʻri javob: Yerdan, havodan va koinotdan yer yuzasini suratga olish yo‘llarini va olingan suratlarni qayta ishlash, 
foydalanish usullarini. 
88. Rasterr farmatlarini ko’rsating? 
Toʻgʻri javob: TIFF, JPG, BMP, JPEG 
92. Atributlar bu nima? 
Toʻgʻri javob: ma'lumotlar bazasidan o’rin olgan matnli, sonli va belgili 
tavsiflardir 
47. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda 
infratuzilma va jarayonlarga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: Geoaxborot amallarini bajarish uchun zarur boʻladigan moddiy, 
tashkiliy va boshqaruv jarayonlarini oʻz ichiga oladi 
58. Joy va rel'efning raqamli modelini o‘ch o‘lchamli fazoda tasvirlashda 
qanday dasturdan foydalanish mumkin? 
Toʻgʻri javob: Arc Scene 
72. Rasterli farmatda tasvirlar skaner yordamida yaratiladi va qanday 
farmatga ega? 
Toʻgʻri javob: TIFF, JPEG, JPG, BMP 
89. Vektor malumotlarning noaniq axborot saqlashning nechta ko’rinish 
mavjud ? 
Toʻgʻri javob: 5 
Fototransformator SEG-V nechta qismdan iborat? 
Toʻgʻri javob: 8 
48. GATning funksional imkoniyatlariga to’g’ri ta’rif berilgan javobni 
belgilang. 
Toʻgʻri javob: Barcha javoblar to’g’ri 
42. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda uning 
muhim tarkibiy qismi yoki komponentlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni 
belgilang. 
Toʻgʻri javob: kompyuter tizimi, dasturiy ta’minot, insoniy resurslar, ma’lumot, 
tahliliy jarayonlar va zaruriy infratuzilmalar 
Distansion zondlashda tasvir hosil kilish necha qismga bo‘linadi? 
Toʻgʻri javob: 4 ta qismga bo‘linadi 
85. Gis da axborat saqlashning bu turda koordinatalar aniqligi kuchli bu 
qanday axborat tizimi xisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: vektor 
60. Joy va rel'efning raqamli modeli orqali suv havzalarini aniqlash 
mumkinmi? 


Toʻgʻri javob: Ha 
24. Geoinformatika nima? 
Toʻgʻri javob: ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish faoliyatidir 
73. Ma`lumot- bu nima? 
Toʻgʻri javob: Ma’lumot – bu qayta ishlanmagan, tizimlashtirilmagan xom 
faktlar yigʻin-disidir. 
Fotogrammetriya fani qanday fan? 
Toʻgʻri javob: Aerosuratdan foydalanib topografik karta va planlarni hosil qilish usullarini o‘rgatuvchi fan 
Stereoeffekt turlari qanday bo‘ladi? 
Toʻgʻri javob: To‘g‘ri, teskari, nolinchi. 
36. Bir turdagi vektor grafik ma’lumotlar toʻplami nomi to’g’ri 
ko’rsatilgan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: Qatlam 
11. Umumiy holatda aerofototasvirlar 2 xil koʻrinishda boʻladi. Bular qaysilar? 
Toʻgʻri javob: Yakka turdagi (single photograph, single lens photograph) va 
stereoskopik (stereoscopic photograph) 
49. GATning funksional imkoniyatlariga to’g’ri ta’rif berilgan javobni 
belgilang. 
Toʻgʻri javob: GAT va mos dasturiy vositalarning funksiyalari toʻplami 
Fotoplan nima? 
Toʻgʻri javob: Fotoplan – ortogonal proeksiyada va berilgan masshtabda joyning fotografik tasviridir. 
Gorizontal nima? 
Toʻgʻri javob: Bir xil balandlikli nuqta orqali o‘tuvchi chiziqga gorizontal deyiladi. 
8. Topografik kartalarni varaqlarga boʻlish hamda bu varaqlarni 
belgilash, ya’ni ularga nom berish tizimiga nima deyiladi? 
Toʻgʻri javob: Nomenklatura 
71. Vektorli farmatga misollar qaysilar? 
Toʻgʻri javob: HPGI, DXF, PostScript, Auto Cad 
Proeksiya markazi qaysi xarf bilan belgilanadi? 
Toʻgʻri javob: S 
Monokulyar ko‘rish deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Bitta ko‘z bilan ko‘rish monokulyar ko‘rish deyiladi 
Ko‘p marshrutli aeros’yomka nima? 
Toʻgʻri javob: To‘g‘ri chiziq va o‘zaro parallel marshrutlarda 
41. GAT tizimlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: barcha javoblar to’g’ri 
35. Elektron kartalar nimalarga asoslanib yaratiladi? 
Toʻgʻri javob: raqamli karta yoki geoaxborot tizimining ma’lumotlar bazasiga 
asoslanib 
25. MBBT nima? 
Toʻgʻri javob: ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimidir 
55. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib dunyo 
tomonlarini aniqlash mumkin? 
Toʻgʻri javob: Aspect (3D Analyst) 
44. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda dasturiy 
ta’minotga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: geoaxborot tizimi va unda qoʻllaniladigan jihozlarni ishlatish 
uchun zarur boʻlgan dasturlar 
90. Vektor format deganda nimaqni tushunasiz? 
Toʻgʻri javob: kartografik axborotlarni yo’nalishi va uzunligiga ega bo’lgan 
vektor ko’rinishda tasvirlash 
78. Zamonaviy Gislarni nechta guruhga ajratish mumkun? 
Toʻgʻri javob: 3 
40. Proyeksiya (kartalar) tushunchasi to’g’ri ta’riflangan javobni 
belgilang. 
Toʻgʻri javob: bu mavzuli model boʻlib, kartada yerning ustki qatlami har bir 
nuqtalarini loyihalashga koʻmaklashadi 
Kosmik suratlar masshtab bo‘yicha necha xil bo‘ladi? 
Toʻgʻri javob: 3 xil 
43. Geoaxborot tizimida geofazoviy ma’lumotlar bilan ishlashda 
kompyuter tizimiga to’g’ri ta’rif berilgan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: Geoaxborot tizimi va unda qoʻllaniladigan jihozlarni ishlatish 
uchun zarur boʻlgan dasturlardir 


6. Karta so’zining ma’nosi qaysi javobda berilgan? 
Toʻgʻri javob: ingl. map, chart; grek. chartes – varaq ma’nosini bildiradi 
54. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib qiyalikni 
aniqlash mumkin? 
Toʻgʻri javob: Slope (Spatial Analyst) 
Bir xil nomlangan nuqtalarni ordinatalarining farqi nima deyiladi? 
Toʻgʻri javob: Ko‘ndalang parallax 
22. Geoinformatika nima? 
Toʻgʻri javob: ilmiy, texnologik va ishlab chiqarish faoliyatidir 
Aerofotos’yomka maqsadiga ko‘ra quyidagilardan qaysilarga bo‘linadi? 
Toʻgʻri javob: Topografik va maxsus 
Aerosuratlarni oreintirlash bo`yicha masalani yechish bo`yicha usul nechanchi yilda yaratildi? 
Toʻgʻri javob: 1928 
Necha xil kosmik suratlardan foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: 5 ta 
26. MB ni yaratish va undan ma’lumotlarni olish tizimi nimani amalga oshiradi? 
Toʻgʻri javob: ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) yordamida amalga 
oshiriladi 
Binokulyar ko‘rish deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Ikkita ko‘z bilan ko‘rishga 
53. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib kontur 
chizish mumkin? 
Toʻgʻri javob: Contour (Spatial Analyst) 
4. Geoaxborot tizimi dastlab qanday nomlangan? 
Toʻgʻri javob: Kanada geografik axborot tizimi 
23. Spatial database nima? 
Toʻgʻri javob: fazoviy ma’lumotlar bazasidir 
95. Ma'lumotlar bazasi nima? 
Toʻgʻri javob: maxsus obyekt to’g’risida integratsiyalashgan axborotlar to’plami 
Fotoplan aniqligi qanday tekshiriladi? 
Toʻgʻri javob: Fotoplan aniqligini qirqimlar ma`lumotlar, kontur, konturlarr bo‘yicha tekshiriladi 
5. Geoaxborot tizimi dastlabki nomini belgilang. 
Toʻgʻri javob: CGIS-Canadian Geographic Information System 
Qanday marshrutli aerofotos’yomka mavjud? 
Toʻgʻri javob: Ko`p marshrutli, marshrutli va yakka marshrutli. 
94. Atributlar vazifalariga ko'ra qanday turga bo'linadi? 
Toʻgʻri javob: nominal, ordinal, interval, koeffitsentli, siklik 
10. Qanday tasvir maxsus stereoskopik asboblar yordamida va kompyuter ekranida 
uch oʻlchamli tasvirlash jarayonida joyning haqiqiy uch oʻlchamli 
tasvir koʻrinishini ta’minlaydi? 
Toʻgʻri javob: Stereoskopik tasvir 
3. Geoaxborot tizimi tushunchasi dastlab qayerda paydo bo’lgan? 
Toʻgʻri javob: Kanadada 
Aerofosuratlar bo‘yicha nuqtalar koordinalarini aniqlash bu : 
Toʻgʻri javob: Fototriangulyasiya 
Vizual deshifrovkalashni nechta usulda bajarish mumkin? 
Toʻgʻri javob: 3 ta 
Fotoplanni montaj qilish qanday amalga oshiriladi? 
Toʻgʻri javob: Montaj shimoliy marshrutdan boshlab o‘nggan chapga qarab amalga oshiriladi. 
37. Qatlam turlari to’g’ri ko’rsatilgan javobni belgilang. 
Toʻgʻri javob: Nuqtali, chiziqli, poligonli 
2. Geoaxborot tizimi tushunchasi qachon paydo bo’lgan? 
Toʻgʻri javob: 1960-yillarda 
32. Rastr nima? 
Toʻgʻri javob: bu oʻzining koordinata sistemasiga va har biri oʻzaro bogʻlanmagan 
xarakterga ega boʻlgan kataklar jamlanmasidir 
Joydagi ob’ektlarning foto ta’sviri bo‘yicha aniqlash jarayoni deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Deshifrirlash. 
57. “Arc Map” dasturining qanday funksiyasidan foydalanib balandlik 
soyasi effektini chiqarish mumkin? 
Toʻgʻri javob: Hillshade (Spatial Analyst) 


14.Nima? - aniq qoidalar asosida tashkil etilgan hamda tasvirlash, saqlash 
va boshqarishning umumiy tamoyillariga amal qiladigan ma’lumotlar 
jamlanmasidir 
Toʻgʻri javob: Ma’lumotlar bazasi – MB (database) 
83. Gis da ma’lumotlar bazasini ishlatish va soʻrovlarga javob berishga 
moʻljallangan kompyuterlashgan dasturiy tizim nima? 
Toʻgʻri javob: ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) deyiladi 
13. Fotoplyonkadan bosmaga chiqarish turiga qarab aerofototasvirlar 2 
xil koʻrinishda boʻladi: Bular qaysilar? 
Toʻgʻri javob: Kontaktli (contact print), kattalashtirilgan (enlargement print) 
99. Geoaxborot tizimlarida rastr faylni vektor faylga o’tkazish osonmi 
yoki vektor faylni rastr faylgami? 
Toʻgʻri javob: vektor formatdan rastr formatga 
Distansion zondlash necha qismdan iborat? 
Toʻgʻri javob: 3 ta qismdan 


GEADEZIYA 
1 Mustahkam yakka poligonometrik yo’l deganda nima tushuniladi? 
Toʻgʻri javob: Boshlang’ich va oxirgi tomonlar va punktlar direksion burchaklari va koordinatalari ma’lum bo’lsa 
2 Nivelirlash bekatda yelkalar tengligini ta’minlash qaysi maqsadda talab qilinadi? 
Toʻgʻri javob: Nivelir bosh sharti hamda refraksiya lari ta’sirini kamaytirish uchun 
3 Geodezik tarmoqda dastlabki hisoblashlarning maqsadi nimadan iborat? 
Toʻgʻri javob: O’lchangan yo’nalishlarni punktlar markaziga keltirishdan 
4 Agarda punktda o‘rnatilgan teodolit aylanish o‘qi punkt markazi ustida joylashmasa qanday lik kelib chiqadi?
Toʻgʻri javob: Markazlash si 
5 3-sinf nivelir yo’lida nivelirlash qanday amalga oshiriladi? 
Toʻgʻri javob: To’g’ri va teskari yo’nalishlarda 
6 Planli geodezik tarmoqlarni qurishning qaysi usullarini bilasiz? 
Toʻgʻri javob: Triangulyatsiya, poligonometriya va trilateratsiya 
7 Planli tarmoq qurishning triangulyatsiya usuli nimaga asoslangan? 
Toʻgʻri javob: Uchburchaklarning o'l-changan barcha burchak-lari, boshlang'ich bazis tomonlari uzunligi orqali 
uchburchaklar uchlari ko-ordinatalarini aniqlashga 
8 Aniq teodolitlardan qaysi birlarini vertikal doirasida adilak yo’q? 
Toʻgʻri javob: 3T2KP, 2T5KP teodolitlarida 
9 Teskari geodezik kestirmani yechish uchun zaruriy burchaklar soni nechta? 
Toʻgʻri javob: Ikkita 
10 T2 teodolitining DCh holatida o’lchangan zenit masofa qaysi formula bo’yicha hisoblanadi? 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 
11 1- va 2-sinf nivelir tarmog’i qanday vazifani bajaradi? 
Toʻgʻri javob: Bosh balandlik asos, u orqali davlat hududida yagona balandliklar sistemasi o’rnatiladi 
12 3-sinf nivelirlashda stansiyada yelkalarni teng emasligi qanchadan oshmasligi kerak? 
Toʻgʻri javob: 2 m dan 
13 Zichlash tarmoqlari aniqligi bo’yicha qanday bo’linadi? 
Toʻgʻri javob: 1- va 2-razryad tarmoqlarga 
14 Doiraviy qabullar usulida burchak o’lchashda gorizontni yopish deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Har bir yarim qabul oxirida trubani boshlang’ich yo’nalishga qayta qaratishga 
15 To‘g‘ri geodezik kestirmada zaruriy burchaklar qanday punktlarda o‘lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Ikkita boshlag‘ich punktlarda 
16 3-sinf nivelirlash uchun reyka detsimetrli bo‘laklarining si qanchadan oshmasligi kerak? 
Toʻgʻri javob: 0,4 mm 
17 Nivelir yo’llari shaharlar hududida qanday belgi bilan mahkamlanadi? 
Toʻgʻri javob: Devoriy marka va devoriy reperlar bilan 
18 Bitta tugun nuqtali nivelir tarmog’i qanday bo’ladi? 
Toʻgʻri javob: Uchta boshlang’ich punktlardan boshlang’ich nivelir yo’llari o’zaro bitta nuqtada kesishsa 
19 3-sinf nivelirlashda qo‘llanadigan nivelir reykasidagi doiraviy adilakning vazifasi nima? 
Toʻgʻri javob: Reykani bashmoq ustida tik o‘rnati 
20 Zichlash poligonometriyasi tarmoqlari qaysi sodda usullarda tenglashtiriladi? 
Toʻgʻri javob: Ekvivalent almashtirish, ketma-ket yaqinlashish va Popov poligonlar usullarida 
21 Davlat balandlik tarmog’i nima? 
Toʻgʻri javob: Joyda belgi bilan mahkamlanib ularni nivelirlash orqali balandligi bitta sistemada aniqlangan punkt 
(nuqta) lar tizimi 
22 Poligonometriyaning mohiyati nimadan iborat? 
Toʻgʻri javob: Siniq chiziqli yo’l yoki poligonlarda tomonlar uzunligi va burchaklar o’lchanib ular orqali 
koordinatalar hisoblanadi 
23 T2 mikroskop-mikrometridan sanoq olish aniqligi qancha? 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 
24 Geodezik to’rtburchakda shakl sharti nimadan iborat? 
Toʻgʻri javob: O’lchangan 8 ta burchaklarning nazariy yig’indisi ga tengligi 
25 T2 teodolitida nima uchun limb shtrixlari ikki marta tutashtirilib sanoqlar olinadi? 
Toʻgʻri javob: Shtrixlarni tutashtirish si ta’sirini kamaytirish uchun 
26 Teskari geodezik kestirmada boshlang‘ich punktlar soni nechtadan kam bo‘lmasligi kerak? 
Toʻgʻri javob: 4 tadan 
27 Ushbu shartli tenglamada nima? 
Toʻgʻri javob: Poligonometrik yo’lda o’lchangan burchaklar bog’lanmasligi 
28 Planli davlat geodezik tamog’i nima? 
Toʻgʻri javob: Markazi yerda mahkamla-nib, koordinatalari umumdavlat sistemasida aniqlangan punkt (nuqta)larni 
tutashtiruvchi geometrik shakllar tizimi 
29 3-sinf nivelirlashni o’rta ip bo’yicha bajarish usulida qanday asboblar qo’llanadi? 
Toʻgʻri javob: Aniq nivelirlar va yaxlit shashkali reykalar 


30 3-sinf nivelirlashda nivelirdan rekagacha bo’lgan me’yoriy masofa qancha? 
Toʻgʻri javob: 75 m 
31 Zichlash geodezik tarmoqlarida burchak o’lchash asboblari qaysilar? 
Toʻgʻri javob: T2, 2T2 va T5, 2T5K 
32 Ushbu qanday formula va qaysi teodolit uchun? 
Toʻgʻri javob: Zenit o’rnini hisoblash formulasi, T2 teodoliti uchun 
33 Zichlash triangulyatsiyasi punktlarining balandliklari qaysi nivelirlash turi orqali topiladi? 
Toʻgʻri javob: Trigonometrik yoki geodezik nivelirlashdan 
34 Triangulyatsiya punktlarida zenit masofalar qanday o’lchanadi? 
Toʻgʻri javob: To’g’ri va teskari yo’nalishlarda 
35 Davlat planli geodezik tarmoqlarining 1, 2, 3- va 4-sinflari o’zaro nima bilan farq qiladi? 
Toʻgʻri javob: Vazifasi, aniqligi, punktlar orasidagi masofalar va qurish tartibi bilan 
36 1- va 2-razryad trangulyatsiyasida uchburchak tomonlari uzunligi qanchaga teng? 
Toʻgʻri javob: Tegishlicha 0,5-5 km va 0,3-3 km 
37 Nivelir tarmog‘ini tenglashtirishda qanday formula? 
Toʻgʻri javob: Yopiq poligonda nivelirlash sini hisoblash 
38 Poligonometrik yo’l uchun ifoda nima? 
Toʻgʻri javob: Yo’lning cho’ziq ekanligi kriteriyasi 
39 Reduksiya tuzatmasi nima? 
Toʻgʻri javob: Punktdagi vizrlash nishoni va punkt markazlarini 1 ta shovun chizig’ida yotmagani uchun tuzatma 
40 Vazn formulasi dagi nima? 
Toʻgʻri javob: Doimiy qiymat, u nivelir yo’li uzunligidan kelib chiqib qabul qilinadi 
41 Doiraviy qabullar usulida burchak o‘lchashda formulasidagi nima? 
42 Toʻgʻri javob: Bekatda nivelirdan reykalargacha masofalar tengligi ta’minlanadi 
43
Toʻgʻri javob: Vazn birligining o’rta kvadratik sini hisoblash uchun 
44 Cho’ziq poligonometrik yo’l deganda nima tushuniladi? 
Toʻgʻri javob: Burilish burchaklari ga yaqin bo’lgan yo’l 
45 Planli zichlash tarmoqlari qaysi usullarda quriladi? 
Toʻgʻri javob: Triangulyatsiya, poligonometriya va trilateratsiya usullarida 
46 Nivelir yo’llarida reperlar qancha oraliq masofada o’rnatiladi? 
Toʻgʻri javob: O’rtacha har 5 km masofada 
47 Triangulyatsiya tarmog‘ining har bir uchburchagida zaruriy o‘lchangan burchaklar soni nechta? 
Toʻgʻri javob: Ikkita 
48 1- va 2-razryad poligonometriya tomonlarini o’lchashning chekli nisbiy si qancha? 
Toʻgʻri javob: Tegishlicha va 
49 Geodezik to’rtburchakda bir-birga bog’liq bo’lmagan qanday shartlar mavjud? 
Toʻgʻri javob: Shakl sharti, uchburchaklar qarama qarshi burchaklari yig’indisining tengligi sharti va qutbiy shart 
50 Poligonometrik yo’lda ifoda bilan nima ko’rsatiladi? 
Toʻgʻri javob: Yo’lda o’lchangan burchaklar soni 
51 1- va 2-razryad trangulyatsiyasida burchaklarni o’lchash o’rta kvadratik si qancha? 
Toʻgʻri javob: Tegishlicha va 
52 Planli geodezik tarmoq punktlarining qanday sirtdagi o‘rni topiladi? 
Toʻgʻri javob: Gorizontal sirtidagi 
53 3- va 4-sinf nivelir tarmog’ining vazifasi nimadan iborat? 
Toʻgʻri javob: Barcha masshtablardagi topografik syomkalar va injenerlik qurilishda balandlik geodezik asos 
vazifasini o’taydi. 
54 Poligonometriya tarmog’ida tugun nuqtalar nima maqsadda olinadi? 
Toʻgʻri javob: Poligonometrik yo’l tomonlari sonini kamaytirish va punktlar koordinatalari aniqligini oshirish 
uchun 
55 Nivelir yo‘llari joyda qanday turdagi reperlar bilan mahkamlanadi? 
Toʻgʻri javob: Zamin reper, qoya reper, devoriy reper va marka 
56 3-sinf nivelirlashda nivelirdan reykagacha masofa nima uchun 75 m bilan chegaralangan? 
Toʻgʻri javob: Reykadan olinadigan sanoq aniqligini ta’minlash uchun 
57 T2 teodoliti qanday sanoq olish moslamasiga ega? 
Toʻgʻri javob: Optik mikroskop-mikrometr 
58 1- va 2-razryad poligonometriyada burchaklarni o’lchash o’rta kvadratik si qanchadan oshmasligi kerak? 
Toʻgʻri javob: Tegishlicha va 
59 Quyidagi formuladagi nima? 
Toʻgʻri javob: Nivelir yo‘lidagi shtativlar soni 
60 Gedezik to’rtburchak deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: To’rtburchakdagi 8 ta burchaklarni hammasi o’lchangan bo’lsa 


61 Nivelir tarmoqlarini tenglashtirishning qaysi usullari mavjud? 
Toʻgʻri javob: Poligonlar, ekvivalent almashtirish va ketma-ket yaqinlashish 
62 Zichlash triangulyatsiyasida gorizontal burchaklar qaysi usulda o’lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Doiraviy qabullar usulida 
63 Planli tarmoq qurishning trilateratsiya usuli nimaga asoslangan? 
Toʻgʻri javob: Uchburchaklar tomonlari uzunligini o'lchash orqali ular uchlari 
koordinatalarini aniqlashga 
64 Triangulyatsiyada gorizontal yo‘nalishlarni o‘lchashda formulasi nima? 
Toʻgʻri javob: Ikkilangan kollimatsiya sini hisoblash 
65 Davlat balandlik tarmog’i qanday quriladi? 
Toʻgʻri javob: Joyda mahkamlangan nivelir belgilari orasida I, II, III va IV sinf nivelir yo’llarini o’tkazish bilan 
66 4-sinf nivelirlash qaysi nivelirlarda va qanday usulda bajariladi? 
Toʻgʻri javob: Aniq nivelirlarda va o’rta ip bo’yicha nivelirlash usulida 
67 Piramida vizirlash silindrining o‘qi punkt yer osti belgisi markazi bilan qanday joylashishi kerak? 
Toʻgʻri javob: Bitta shovun chizig‘ida yotishi kerak 
68 Aniq teodolitlardan qaysi birida zenit masofa o’lchanadi? 
Toʻgʻri javob: T2 teodolitida 
69 3-sinf nivelirlashda qarash trubasi vizirlash nurining yer sirtidan balandligi qanchadan kam bo‘lmasligi kerak? 
Toʻgʻri javob: 0,3 m 
70 Planli geodezik tarmoqlar qanday turlarga bo’linadi? 
Toʻgʻri javob: Davlat geodezik tarmoqlari, zichlash tarmoqlari va syomka tarmoqlariga 
71 T5 teodolitida sanoq olish moslamasi nima? 
Toʻgʻri javob: Shkalali mikroskop 
72 3-sinf nivelir yo‘li yoki poligonida nivelirlash sining chekli qiymati qanday? 
Toʻgʻri javob: , mm 
73 To‘g‘ri geodezik kestirmada ortiqcha burchaklar qanday punktlarda o‘lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Ikkita boshlag‘ich punktlarda 
74 T5 va 2T5K teodolitlarida burchak o’lchash o’rta kvadratik si qanchaga teng? 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 
75 Zichlash poligonometriyasi qaysi maqsadda quriladi? 
Toʻgʻri javob: 4-sinf davlat triangulyatsiyasi va poligonometriyasi punktlarini zichlash 
76 Gorizontal burchak o‘lchashda qarash trubasi punktda o‘rnatilgan piramidaning qaysi qismiga qaratiladi? 
Toʻgʻri javob: Vizirlash silindriga 
77 1- va 2-razryad poligonometriyasi o’zaro nima bilan farqlanadi? 
Toʻgʻri javob: Maqsadi, aniqligi va tomonlar uzunligi bilan 
78 Zichlash triangulyatsiyasi punktlarining yer usti belgisi qanday bo’ladi? 
Toʻgʻri javob: Piramidalar, vexalar 
79 Zichlash trangulyatsiyasida qabullarda umumiy no’lga keltirilgan yo’nalishlar farqi T2 teodoliti uchun 
qanchagacha? 
Toʻgʻri javob: gacha 
80 3-sinf nivelirlash aniqligiga qanday refraksiya ta’sir qiladi? 
Toʻgʻri javob: Vertikal refraksiya 
81 Н3 nivelirida silindrik adilak va trubaning vizir o‘qlari orasidagi burchak qanchadan oshmasligi kerak? 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 
82 Topografik–geodezik qidiruv ishlari qanday injener-geodezik ishlar uchun asos bo‘lib xizmat qiladi? 
Toʻgʻri javob: Bino va inshootlarni loyihalash 
83 Planli zichlash tarmoqlari qanday bo‘linadi? 
Toʻgʻri javob: 1- va 2-razryadlarga 
84 Geodezik nivelirlashda nisbiy balandlik formulasi qachon qo’llaniladi? 
Toʻgʻri javob: Agarda punktlar zenit masofalari o’lchangan va m bo’lsa 
85 Teskari geodezik kestirmada nazorat burchak qaysi punktda o‘lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Aniqlanadigan punktda 
86 Teskari geodezik kestirmaning mohiyati nima? 
Toʻgʻri javob: 3 ta malum punktlar bo’yicha 4-punkt koordinatalarini unda turib o’lchangan ikkita burchaklar orqali 
aniqlash 
87 Geodezik tarmoqda o’lchash natijalarini matematik ishlab chiqish qaysi qismlarga bo’linadi? 
Toʻgʻri javob: Dastlabki hisoblashlar va yakuniy hisoblashlar qismlarga 
88 1- va 2-razryad zichlash tarmoqlari o‘zaro nimalar bilan farq qiladi? 
Toʻgʻri javob: Aniqligi, tomonlar uzunligi va vazifasi bilan 
89 Planli tarmoq qurishning poligonometriya usuli nimaga asoslangan? 
Toʻgʻri javob: Punktlar orasidagi tomonlar uzunligi va gorizontal burchaklarni o’lchash orqali ular koordinatalarini 
aniqlashga 


90 3-sinf nivelirlashda bekatda reykalarning qora va qizil tomonlaridan aniqlangan nisbiy balandlik farqi 100 
mmdan qancha og‘ishi mumkin? 
Toʻgʻri javob: 96 – 104 mm orasida 
91 Poligonmetrik yo’llar oddiy teodolit yo’llaridan nima bilan farq qiladi? 
Toʻgʻri javob: O’zining maqsadi hamda tomonlar uzunligi va burchaklarni o’lchashning aniq bajarilishi bilan 
92 3-sinf nivelirlashda bir juft shashkali reykalarni qanday sinashlari bajariladi? 
Toʻgʻri javob: Bir juft reykalar metr bo’lagining o’rtacha uzunligi va detsimetr bo’laklari lari aniqlanadi 
93 Poligonometriya asosan qanday hududlarda quriladi? 
Toʻgʻri javob: Shaharlar va o’rmonzorlar hududida 
94 Yo’nalishlarni punkt markaziga keltirish deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: O’lchangan yo’nalishlarga markazlash va reduksiya uchun tuzatma kiritishga 
95 Balandlik geodezik tarmoqlari qaysi usullarda quriladi? 
Toʻgʻri javob: Geometrik va trigonometrik nivelirlash usullarida 
96 Zichlash geodezik tarmoqlarining bevosita vazifasi nima? 
Toʻgʻri javob: Yirik masshtabli syomkalar uchun geodezik asos 
97 Oddiy piramidada asbob o‘rnatish stolchasi bo‘ladimi? 
Toʻgʻri javob: Yo‘q 
98 To‘g‘ri geodezik kestirmani yechish uchun nechta zaruriy burchaklar o‘lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Ikkita 
99 Mustahkam poligonometrik yo’lda qanday shartli tenglamalar hosil bo’ladi 
Toʻgʻri javob: Direksion burchaklar va absissa hamda ordinatalar shartli tenglamalari 
100 Poligonometrik tarmoqlar qaysi usullarda tenglashtiriladi? 
Toʻgʻri javob: Qat’iy va sodda usullarda 
101 To’g’ri geodezik kestirmada joyda nimalar o’lchanadi? 
Toʻgʻri javob: O’rni ma’lum 3 ta punktda turib noma’lum punktga qarab gorizontal burchaklar o’lchanadi 
102 Poligonometriyani tenglashtirishda ifoda nima? 
Toʻgʻri javob: Yo’l o’lchangan tomonlarining vazni 
103 Geodezik tarmoqlar qanday turlarga bo’linadi? 
Toʻgʻri javob: Planli va balandlik tarmoqlarga 
104 4-sinf nivelir yo’li yoki poligonlaridagi nisbiy balandliklar chekli si qaysi formulada topiladi? 
Toʻgʻri javob: , mm 
105 3-sinf nivelirlashda H3 nivelirini qanday sinashlari bajariladi? 
Toʻgʻri javob: Silindrik adilak bo’lagining qiymati va dalnomer koeffitsienti aniqlanadi 
106 3- va 4-sinf nivelirlashda qo’llaniladigan nivelir va reykalar 
Toʻgʻri javob: Aniq nivelirlar va shashkali yaxlit reykalar 
107 T2 teodolitida mikrometr shkalasi eng kichik bo‘lagining qiymati qancha? 
Toʻgʻri javob: ta qabulda o’lchangan yo’nalishlarning o’rta kvadratik si 
109 Teskari geodezik kestirmada ikkita zaruriy burchaklar qaysi punktda o‘lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Har ikkalasi aniqlanadigan punktda 
110 Poligonometrik yo’lni tenglashtirishda qanday formula? 
Toʻgʻri javob: O’lchangan burchaklar uchun birinchi tuzatmalarni hisoblash formulasi 
111 3- va 4-sinf nivelirlash o‘zaro nimasi bilan farq qiladi? 
Toʻgʻri javob: O‘lchashlar aniqligi va ularni bajarish uslubi bilan 
112 Triangulyatsiya uchbur-chaklarida bog’lovchi tomonlar deganda nima tushuniladi? 
Toʻgʻri javob: Yonma-yon uchburchaklar uchun umumiy bo’lgan tomonlar 
113 Qarash trubasining yuqoridagi va pastgi iplari bo‘yicha reykadan olingan sanoqlar orqali masofa metrda 
qanday topiladi? 
Toʻgʻri javob: Sanoqlar ayirmasini 10 ga bo‘lib 
114 Zichlash poligonometriyasida burchaklar qaysi teodolitlar bilan o’lchanadi? 
Toʻgʻri javob: T2, T5 va aniqligi shularga teng boshqa teodolitlarda 
115 Nivelir yo’li yoki tarmog’ini tenglashtirish nima? 
Toʻgʻri javob: Yo’l yoki poligonlardagi nivelirlash larini hisoblash va yo’llar vazni orqali tuzatmalar hisoblab 
tuzatish 
116 Triangulyatsiya tarmoqlari ko’proq qanday hududlarda quriladi? 
Toʻgʻri javob: Tog’oldi va tog’li hududlarda 
117 3-sinf nivelirlashda bekatdagi o‘lchash amallarining soni qancha? 
Toʻgʻri javob: 8 ta 
118 T5 teodolitida qanday sanoq olish moslamasi mavjud? 
Toʻgʻri javob: Optik shkalali mikroskop 
119 To‘g‘ri geodezik kestirmada nechta ortiqcha burchaklar o‘lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Ikkita 
120 Uchburchaklar burchaklari chekli sini hisoblash formulasi dagi nima 
Toʻgʻri javob: Burchak o’lchashning yo’riqnomada ko’rsatilgan o’rta kvadratik si 


121 3-sinf nivelirlashni qanday usullarini bilasiz? 
Toʻgʻri javob: O’rta ip bo’yicha va tutashtirish usullari 
122 qanday formula? 
Toʻgʻri javob: Qabullar orasida limb doirasini surish burchagini hisoblash formulasi 
123 To’g’ri geodezik kestirmaning mohiyati nima? 
Toʻgʻri javob: O’rni ma’lum 3 ta punkt bo’yicha noma’lum 4-punkt o’rnini aniqlash 
124 Quyidagi formulasida nima? 
Toʻgʻri javob: Nivelir yo‘lining uzunligi 
125 3- va 4-sinf trangulyatsiya tarmog’i uchburchaklari tomonlarining uzunligi qanchaga teng 
Toʻgʻri javob: Tegishlicha 5-8 km va 2-5 km 
126 Yopiq poligon tomonlari uchun vaznlarni hisoblash nazorati?\ 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 
127 Davlat balandlik tarmoqlari joyda qancha oraliqda va qanday belgilar bilan mahkamlanadi? 
Toʻgʻri javob: Har 5 km oraliqda reper va markalar bilan 
128 Zichlash geodezik tarmog’i qaysi maqsadda quriladi? 
Toʻgʻri javob: Davlat geodezik tarmog’i punktlari orasini qo’shimcha punktlar qurib zichlash maqsadida 
129 Zichlash trangulyatsiyasida T2 teodoliti bilan gorizontal yo’nalishlarni o’lchashda gorizont yopilmasligi qan-
chadan oshmasligi kerak? 
Toʻgʻri javob: dan 
130
Yakka nivelir yo’lini qurish sharti nimadan iborat? 
Toʻgʻri javob: Nivelir yo’li aniqligi o’zidan baland reperdan xuddi shunday repergacha o’tkazilishi kerak 
131 
To‘g‘ri geodezik kestirmada aniqlanadigan punktda kestirma burchagi qanchadan kichik bo‘lmasligi kerak? 
Toʻgʻri javob: dan 
132 
Teskari geodezik kestirmaning nazorati uchun nechta burchak o‘lchansa etarli? 
Toʻgʻri javob: Bitta 
133 
formulasi nima? 
Toʻgʻri javob: Gorizont yopilmagani uchun har bir yo’nalishga tuzatma hisoblash formulasi 
134 
Teodolit markazlash sining chiziqli elementi joyda qanday o‘lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Oddiy chizg‘ich bilan 
135 
1- va 2-razryad trangulyatsiyasida tomonlar uzunligini aniqlash nisbiy si qancha? 
Toʻgʻri javob: Tegishlicha 1:20000 va 1:10000 
136 
Geodezik to‘rtburchak qanday hosil bo‘ladi? 
Toʻgʻri javob: Ikkita diagonallari bilan 8 ta burchaklar olinsa 
137 
1- va 2-razryad zichlash trangulyatsiyasida T2 teodoliti bilan yo’nalishlar o’lchansa qabullar soni 
qanchaga teng bo’ladi? 
Toʻgʻri javob: Tegishlicha 3 va 2 ta 
138 
3-sinf nivelirlashning tutashtirish usulida qanday nivelir va reykalar zarur? 
Toʻgʻri javob: Optik mikrometrli nivelir va invar reykalar 
139 
T5 teodoliti limbidan sanoq olish aniqligi qancha? 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 
140 
Geodezik nivelirlashda formulasi qachon qo’llaniladi 
Toʻgʻri javob: Agarda punktlarga qarab zenit masofa o’lchangan va m bo’lsa 
141 
Zichlash triangulyatsiyasida tarmoq uchburchaklarning burchaklari qanchadan kichik bo‘lmasligi 
kerak? 
Toʻgʻri javob: dan 
142 
Poligonometriyada tomonlar uzunligini o’lchash asboblari qaysilar? 
Toʻgʻri javob: Elektron taxeometrlar, svetodalnomerlar 
143. Triangulyatsiya uchbur-chaklarida bog’lovchi burchaklar nima? 
Toʻgʻri javob: Uchburchaklar bog’lovchi tomonlarining qarshisida yotgan burchaklar 
144, Zichlash poligonometriyasida burchaklar asosan qaysi usulda o’lchanadi? 
Toʻgʻri javob: Uch shtativli to’la qabul usulida 
145, tenglamasida nima? 
Toʻgʻri javob: Shartli tenglamaning ozod hadi (bog’lanmaslik) 
146 . 1 km masofaga to’g’ri va teskari yo’nalishlarda nivelirlashni o’rta kvadratik si qaysi formuladan topiladi? 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 
147.Bir juft nivelir reykalari metrli bo‘laklarining qiymati nima yordamida aniqlanadi? 
Toʻgʻri javob: Nazorat metri 


148 
Markazlash si uchun tuzatma degani nima? 
Toʻgʻri javob: Teodolit vertikal o’qini punkt markazi bilan tutashmagani si uchun tuzatma 
149 
T5 teodolitida shkalali mikroskopning kichik bo‘lagining burchak qiymati qancha? 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 
150 
Aniq teodolitlarda ikkilangan kollimatsiya si qaysi formuladan hisoblanadi? 
Urinish boshlangach ushbu tanlov oʻchirildi. 


KARTASHUNOSLIK 
Masshtabsiz shartli belgilar bilan qanday obyektlar tasvirlanadi? 
Toʻgʻri javob: Konturlarini (maydonlarini) xarita masshtabida ko'rsatish mumkin bo'lmagan obyektlar 
O'zining shakliga ko'ra belgilar quyidagi turlarga bo'linadi? 
Toʻgʻri javob: Geometrik, harfli va ko'rgazmali 
Mavzuli kartalarni yaratish maqsadida olib boriladigan tayyorgarlik ishlariga qanday. 
Toʻgʻri javob: Kartani tuzish uchun buyurtma olish; Kartani ishlab chiquvchi jamoani yig‘ish; Manbalarni to‘plash 
va tahlil qilish; Kartaning dasturini yozish, tahririyat ko‘rsatmalarni ishlab chiqish; Kartaning geografik asosini 
ishlab chiqish; 
Mazmuniga ko‘ra topografik xaritalar geografik xaritalarni qaysi guruhiga kiradi? 
Toʻgʻri javob: Umumgeografik xaritalar 
O'z xususiyatlari va vazifalariga ko'ra kartografik shartli belgilar qaysilarga bo'linadi? 
Toʻgʻri javob: Masshtabsiz, maydonli (konturli) va chiziqli shartli belgilarga 
Xaritani mavzusi va tipi xaritada nimalarni belgilaydi? 
Toʻgʻri javob: Qaysi elementlarni imkon qadar batafsil, qaysilarini esa sezilarli darajada umumlashtirib o‘rsatishni 
Kartalarni nashr qilishni qanaqa usullari mavjud ? 
Toʻgʻri javob: Kartalarni nashr qilishni quyidagi uchta usuli mavjud:Chuqur nashr usuli. Baland nashr usuli. Tekis 
nashr usuli. 
Kartografik manbalardan tashqari yana qanday ma’lumotlar tahlil qilinadi 
Toʻgʻri javob: statistik va raqamli 
Qaysi xaritalar uchun maxsus shartli belgilar jadvali tuzilidi? 
Toʻgʻri javob: Mavzuli xaritalar uchun 
Suv obektlarini nomi yozuvlari qaysi rangda beriladi? 
Toʻgʻri javob: Ko‘k rangda 
Obzor-topografik xaritalardan asosan qaysi maqsadlarda foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Xalq xo’jaligi (iqtisodiyotni) rivojlantirish rejalarini tuzishda bclgilashda 
Teng tomonli proyeksiyalarda qanday xatoliklar bo’lmaydi: 
Toʻgʻri javob: Maydonlarni xatosiz tasvirlaydi (saqlaydi) 
Dalada bajariladigan tahririy ishlar o’z ichiga nimalarni oladi ? 
Toʻgʻri javob: hududni joyda o’rganish va ko’rsatmalarni joyda amalga oshirish. Deshifrovkani etalonlar asosida 
bajarishni tushuntirish; deshifrovka bo’yicha hamma ishlarga rahbarlik qilishni, geografik nomlarni aniqlab yozishni 
va ularni manbalar bilan taqqoslab tekshirish. 
Aholi yashash manzillarining qanaqa tiplarini bilasiz ? 
Toʻgʻri javob: shahar¸ shahar tipidagi posyolka, posyolkalar va qishloqlar 
Quyidagi masshtabdan eng yirigini ko‘rsating? 
Toʻgʻri javob: 1: 1000 
Aylanma elipsoid nima? 
Toʻgʻri javob: Ellipsning o‘z kichik o‘qi atrofida aylanishdan xosil bo‘lgan geometrik shakl 
Ikki qismdan iborat Merkator atlasi qaysi yillari chop etilgan? 
Toʻgʻri javob: 1585-1589 y 
Xaritalarda siyosiy va ma'muriy chcgaralar, aloqa yo’llari, daryolar, neft va gaz quvurlari qaysi usul bilan 
ko'rsatiladi? 
Toʻgʻri javob: Chiziqli belgllar 
Mavzuli xaritada faqat qaysi obyektlar ko‘rsatiladi? 
Toʻgʻri javob: Uni maqsadiga mos keladigan 
Atlaslardan qanday maqsadlarda foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Kartografik asarlami ilmiy, amaliy, madaniy - oqartuv, o’quv faoliyatining har xil sohalarida qo'llash, 
ular bilan ishlash usullari va priyomlarini ishlab chiqish, olingan natijalami ishonchliligi va samaradorligini 
baholash 
"Kartografiya" ilmiy ishlab chiqarishi Davlat korxonasl qachon tashkil etilgan? 
Toʻgʻri javob: 1934 yili 
Bag’dod akademiyasida Xalifa Ma'munning topshirig'iga ko’ra, kirn boshchiligida 70 dan ortiq olim " Jahon 
xaritalari"ni yaratgan? 
Toʻgʻri javob: Al - Xorazmiy 
Kartaning so‘zli masshtabi deganda nimani tushunasiz? 
Toʻgʻri javob: Kartadagi 1 sm masofa er yuzasida qanchaga teng ekanligini ifodalovchi yozuv 
Kartografik shartli belgilar deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Xaritalarda har xil obyektlar va ulaming sifat va miqdorlarini ifodalash uchun qo‘llaniladigan grafik 
simvollarga 
Aholi yashaydigan joylar nechta ko’rsatkich bo’yicha bo’lib tasvirlanadilar ? 


Toʻgʻri javob: 3 ta ko’rsatkich bo’yicha bo’lib tasvirlanadi: Tipiga qarab, Mamuriy ahamiyati. va Aholi soniga 
qarab. 
Qaysi masshtablardagi umurogeografik xaritalar topografik xaritalar deyiladi? 
Toʻgʻri javob: 1:10000, 1:25000, 1:50000 va 1:100000 
Topografik kartalarda avtomobil yo’llari qanday tasvirlanadi ? 
Toʻgʻri javob: Avtomobil yo’llari avtostrada, yaxshilangan shosse, shosse, shag’al to’kilgan yo’llar, dala yo’llar, 
tog’larda dovonlar, sahro va o’rmonlarda so’qmoq yo’llari ham ko’rsatiladi. 
Umumgeografk kartani loyihalashtirish necha bosqichni o’z ichiga oladi ? 
Toʻgʻri javob: Kartani loyihalashtirish uch bosqichni o’z ichiga oladi 
Karta tuzish ishlari qanday bosqichda olib boriladi. 
Toʻgʻri javob: Tayyorgarlik ishlari; Mualliflik ishlar; Kartaning originalini tuzish; Kartani nashrga tayyorlash va 
nashr qilish; 
Relef bo‘yicha kartometrik ishlarni aniq bajarish uchun mayda masshtabli kartalarda relefni tasvirlashning qaysi 
usulidan foydalangan ma’qul? 
Toʻgʻri javob: Gipsometrik 
Mayda masshtabli landshaft kartalari asosan qanday kartalar asosida tuziladi. 
Toʻgʻri javob: Landshaftga oid ma’lumotlari ko’p bo’lgan o’rta masshtabli umumgeografik kartalar 
Topografik kartalarda temir yo’llar qanday tasvirlanadi ? 
Toʻgʻri javob: Temir yo’llarni turi, nechta izligini va elektrlashtirilganligi ham tasvirlanadi. 
Barcha topografik va obzor-topografik xaritalar qaysi proyeksiyada tuziladi? 
Toʻgʻri javob: Teng burchakli ko'ndalang silindrik proyeksiyada 
Atlas xaritalarni oddiy yig'indisi emas, balki: 
Toʻgʻri javob: O'zaro uzviy bog'langan va o'zaro bir-birini to'latadigan xaritalar sistemasidir 
Kartalarda muayyan bilim sohalariga oid hodisalar tasvirlansa qanday karta hisoblanadi. 
Toʻgʻri javob: Analitik-tipologik kartalar 
Geografik xaritalarni tuzishda, qaysi koordinatalar sistemasidan foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Geografik koordinatalar 
Qaysi masshtablardagi umumgeografik xaritalar obzor xaritalar deyiladi? 
Toʻgʻri javob: 1:1 000 000 va undan mayda 
Variantlarni qaysi birida masshtabga to'g'ri ta'rif berilgan? 
Toʻgʻri javob: Joyda (yer yuzasida) nuqtalar orasidagi o'lchangan masofalar uzunligini gorizontal proyeksiyalarini 
qog'ozda kichraytirilish darajasiga masshtab deyiladi 
MDH davlatlarida dunyo xaritalari odatda qaysi proyeksiyalarda tuziladi? 
Toʻgʻri javob: Silindrik, psevdotsilindrik va ko‘p konusli 
Materik xaritalari asosan qaysi proyeksiyada tuziladi? 
Toʻgʻri javob: Lambertning qiyshiq azimutal proyeksiyasida 
Topografik kartalarni yaratishda ko’proq qanday usuldan foydalaniladi ? 
Toʻgʻri javob: Ko’proq aerofototopografik usuldan foydalaniladi. 
Yirik masshtabli kartalar qanday darajadagi kartalar deyiladi. 
Toʻgʻri javob: Lokal 
Variantlarni qaysi birida geografik xaritaga to'g'ri ta'rif berilgan? 
Toʻgʻri javob: Geografik xarita - Yer yuzasini yoki uning biror qismini Yeming egriligini hisobga olib, ma'lum 
matematik qoidalar asosida bir oz o'zgartirib, kichraytirib, umumlashtirib qog'ozga (tekislikka) tushirilgan tasviri 
(proyeksiyasi) bo'lib, u qabul qilingan shartli belgilar sistemasida unda joylashgan obyektlaming geografik o'mini, 
joylanishini, holatini, vaqt mobaynida o'zgarishini va ular o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikni ko’rsatadi. 
Qayta va qo’shimcha aero va kosmofoto semka qilish ishlari, kim tomonidan belgilanadi ? 
Toʻgʻri javob: qayta va qo’shimcha aero va kosmofoto semka qilish ishlari, avvaldan kartograf-redaktor tomonidan 
belgilanadi 
O’zbekiston kartalari qanday proyeksiyalardan foydalanadi? 
Toʻgʻri javob: konussimon 
Xarita Rossiyada dastlab qanday atalgan? 
Toʻgʻri javob: Chizma 
Rossiyada qabul qilingan F.N.Krasovskiy referens-elipsoidini elementlari qaysi yili hisoblab chiqilgan? 
Toʻgʻri javob: 1940 
Izoliniyalar (teng chiziqlar) usuli bilan qanday voqea va hodisalar tasvirlanadi? 
Toʻgʻri javob: Uzluksiz tarqalgan (yoyilgan) va fazoda asta - sekin o'zgaradigan 
Bo’lajak kartaning dasturida mualliflik maketini (nusxasini) yaratish uchun qanday tavsiyalar beriladi ? 
Toʻgʻri javob: qaysi geografik manbalardan qanday qilib foydalanish, qaysi proeksiya va masshtabda mualliflik 
nusxasi tuzish kerak, har bir nusxa uchun maxsus formulyar tutiladi, unda kartografik manbalar ko’rsatiladi. 
Kartograf-redaktor (muharir) nimalarga javobgar ? 
Toʻgʻri javob: Muharrir (redaktor) relyefni to’g’ri tasvirlanishiga, generalizasiya jarayoniga deshifrovka qilishga 
geografik nomlarning to’g’ri yozilishiga javobgardir. 
Erning shaklini geoid deb atashni kim taklif etgan? 


Toʻgʻri javob: Tenner K.I 
Tabiiy kartalarda relef shakllari qaysi rangda beriladi? 
Toʻgʻri javob: Jigarrangda 
Relyefni generalizasiya qilishning asosiy vazifasi nimadan iborat ? 
Toʻgʻri javob: relyefini umumlashtirilib, uning asosiy elementlarini saqlab qolinishdan iborat. 
Topografik kartalarda aholi yashash manzillari qanaqa gradasiyalarda ko’rsatiladi? 
Toʻgʻri javob: shahar¸ shahar tipidagi posyolka, posyolkalar va qishloqlar. 
Qachondan boshlab xaritalar davlatchilikni va xarbiy-siyosiy xavsizlikni mustahkamlash vositasi sifatida 
qo’llanilgan? 
Toʻgʻri javob: XV asrdan 
Tabiiy kartalarni tuzish uchun turli manbalar ishlatiladi. 
Toʻgʻri javob: Yerda yoki masofadan turib olingan materiallar; Kalitli (tayanch, namuna) hududlarda o‘tkazilgan 
kuzatishlar, marshrut bo‘yicha tuzilgan kartalar va raqamli; Ilgari nashr etilgan kartalar, ilmiy maqolalardagi kartalar 
va adabiyotli manbalar; 
Variantlarni qaysi birida kartografiyaga to'g'ri ta'rif berilgan? 
Toʻgʻri javob: Kartografiya — tabiat va jamiyatdagi voqea va hodisalarning joylashishini va ular o’rtasidagi o’zaro 
bog’liqlikni hamda ularning xususiyatlarini, vaqt o’tishi bilan o’zgarishini, maxsus tasvir —obrazli belgi — 
modellar vositasida matematik yo’l bilan tekislikda kichraytirib, generalizatsiya qilib tasvirlashni va undan tadqiqot 
usuli sifatida foydalanishni o’rgatuvchi fandir. 
Variantlarni qaysi birida geografik atlasga to'g'ri ta’rif berilgan? 
Toʻgʻri javob: Geografik atlas deb umumiy dasturga binoan bir butun (yaxlit, bo'linmas) asar sifatida bajarilgan 
geografik xaritalami sistemali to'plamiga aytiladi. 
O‘quv globuslari ko‘proq qaysi masshtablarda tayyorlanadi? 
Toʻgʻri javob: 1:30 000 000 -1:50 000 000 
Masshtab kichrayishi bilan nima kattalashadi? 
Toʻgʻri javob: Fazoviy qamrov 
Maydonli (konturli) shartli belgilar bilan qanday obyektlar tasvirlanadi? 
Toʻgʻri javob: Xarita masshtabida maydonini (konturini) ko'rsatish mumkin bo'lgan obyektlar 
Topagrafik xaritalar qaysi masshtabda tuziladi? 
Toʻgʻri javob: 1:10000, 1:25000, 1:50000 va 1:100000 
O'zbekistonning birinchi o'quv atlasi qaysi yillartla tuzilgan va nashr etilgan? 
Toʻgʻri javob: 1980-1981 
Geografiya so’zining ma’nosini toping? 
Toʻgʻri javob: Yozaman, tasvirlayman 
Topografik kartalarda aholi yashash manzillari qanday generalizasiya qilinadi ? 
Toʻgʻri javob: Hamma aholi yashaydigan joylarning egallagan maydoni har qanday generalizasiya jarayonida ham 
saqlanib, ularni ichidagi ko’cha va kvartallar generalizasiya qilinadi. 
Orientirlash va joyda harakatlanish uchun xaritalar qachondan boshlab qo‘llanila bosh lagan? 
Toʻgʻri javob: Qadim zamondan 
Quyidagilardan qaysi biri tabiiy-geografik atlaslarga misol bo’ladi? 
Toʻgʻri javob: Zoogeografik atlas 
Kartalarni nashrga tayyorlash jarayoni nimadan boshlanadi ? 
Toʻgʻri javob: Kartalarni nashrga tayyorlash jarayoni nashr originallarini (asl nusxalari) tuzishdan boshlanadi. 
Landshaft kartalari qanday masshtablarda yaratiladi. 
Toʻgʻri javob: Yirik, o’rta va mayda 
“O‘rta Osiyo va Qozog‘iston” o‘quv tabiiy devoriy xaritasi qaysi proyeksiyada tuzilgan? 
Toʻgʻri javob: To‘g‘ri teng oraliqli konusli proyeksiyada 
Gidrografik kartalar mazmuniga qarab qanday kartalarga ajratiladi. 
Toʻgʻri javob: Detallashgan tasvirli va ma’lumotnomali gidrologik kartalarga 
Istalgan geografik atlasni sifati uni: 
Toʻgʻri javob: To'liqligi, mukammalligi va ichki bir-butunligi bilan aniqlanadi. 
Analitik xaritalar: 
Toʻgʻri javob: Bitta hodisani yoki uni u yoki bu tavsifini (bitta xususiyatini) tasvirlaydilar 
Qaysi masshtablardagi umumgeografik xaritalar obzor-topografik xaritalar deyiladi? 
Toʻgʻri javob: 1:200000 dan 1: 1000 000 gacha 
Mustaqil davlatlar hamdo'stligi (MDH) xaritalari asosan qaysi proyeksiyada tuziladi? 
Toʻgʻri javob: Konusli proyeksiyalarda 
Belgilar usuli bilan qanday obyektlar tasvirlanadi? 
Toʻgʻri javob: Xarita masshtabida ifodalanmaydigan yoki kartografik belgiga qaraganda kichik maydonni 
egallaydigan obyektlar 
Bizgacha yctib kelgan geografik xaritalarning eng birinchi sistemali to'plamini kim yaratgan? 
Toʻgʻri javob: Ptolomey 


Mazmuniga ko‘ra topografik kartalar geografik kartalarning qaysi guruxiga kiradi? 
Toʻgʻri javob: Umumgeografik kartalar 
Topografik kartalar qanday tuziladilar ? 
Toʻgʻri javob: Topokartalar, aerofototopografik usulda menzula bilan va fototeodolit usulida hamda komeral 
sharoitda yani yirik masshtabli kartalardan foydalanib mayda masshtabli kartalar tuziladi. 
Xaritaning matematik asos elementlarini belgilang: 
Toʻgʻri javob: Proyeksiya, koordinata to’ri, masshtab, geodezik asos, komponovka, razgrafka va nomenklatura 
sistemasi 
Gidrografiyani gipsometrik kartada tasvirlashda nimalarga etibor beriladi ? 
Toʻgʻri javob: asosan ikkita ko’rsatkichga etibor beriladi. suv obektlarining uzunligi va irmoqloar orasidagi 
masofaga 
Qachondan boshlab xaritalar komunikatsiya vositasi sifatida foydalanilgan? 
Toʻgʻri javob: XX asrni ikkinchi yarmidan 
Hozirgi paytda tabiiy kartalar nechta yo‘llar bilan yaratiladi. 
Toʻgʻri javob: 4 
Joyda ikki nuqta orasidagi masofani gorizantal proeksiyalarini qog‘ozda kichraytirish darajasiga nima deb aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Masshtab 
Xaritalarda asosan relef qaysi usul bilan tasvirlanadi? 
Toʻgʻri javob: Ikki gorizontal tekslik orasidagi vertikal masofaga 
Gipsometrik kartalarda relyefni tasvirlashda nimani ahamiyati juda katta ? 
Toʻgʻri javob: Gipsometrik kartalarda relyefni tasvirlashda gidrografiyani ahamiyati juda katta. 
Gorizontallar oralig’ini tanlashda nimaga qaraladi ? 
Toʻgʻri javob: hududlarni relyefiga qaraladi. 
Obzor-topografik xaritalar qaysi masshtablarda tuziladi? 
Toʻgʻri javob: 1:200 000, 1:300 000, 1:500 000 
1:1000000 masshtabdagi 1km2 maydon qancha joyni egallaydi? 
Toʻgʻri javob: 1mm2 
Shtrixli nashr originallarini nimalar asosida tayyorlanadi ? 
Toʻgʻri javob: Shtrixli nashr originallarini tuzish nashr etiladigan kartadagi chiziqli elementlar soniga va nashr 
qilishda ishlatiladigan ranglar miqdoriga qarab tayyorlanadi. 
Nashr originallari qanday tayorlanadi ? 
Toʻgʻri javob: Nashr originallari fotoreproduksiya usulida tayyorlanadi. 
Topografik kartalarni yaratishda stereofoto-topografik usul ko’proq qachon foydalaniladi ? 
Toʻgʻri javob: Stereofoto-topografik usul ko’proq 1:10 000 va 1:25 000 masshtabli kartalar yaratishda foydalaniladi. 
Kesim balandligi deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Ikki gorizontal tekslik orasidagi vertikal masofaga 
Kartografiya atamasi qaysi tildan olingan? 
Toʻgʻri javob: Yunoncha 
Gipsometrik kartalarda relyefni tasvirlashda murakkab jarayon nima ? 
Toʻgʻri javob: Tog’ relyefini kartada tasvirlash eng murakkab jarayondir 
Aholi yashash manzillarining tipi qanday belgilanadi ? 
Toʻgʻri javob: Aholi yashash manzillarining tipi ular yozilgan shrift bilan belgilanadi 
O'zbekistonnning birinchi ilmiy-ma'lumotnoma tabiiy geografik atlasi qaysi yili chop etilgan? 
Toʻgʻri javob: 1963 
Yevropada dastlabki globuslar qaysi asrlarda tayyorlangan? 
Toʻgʻri javob: XVII-XVIII asrlarda 
Dengiz va aeronavigatsiya xaritalari har doim qaysi proyeksiyada tuziladi 
Toʻgʻri javob: Gauss-Kryugerni ko‘ndalang silindrik proyeksiyasida 
Asosiy gorizontallar deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Qabul qilingan kesim balandligiga muvofiq chizilgan gorizontallarga 
O’rta masshtabli kartalar qanday darjadagi kartalar deyiladi? 
Toʻgʻri javob: Regional 
Sintetik xaritalar: 
Toʻgʻri javob: Birlashtirilgan (umumlashtirilgan) integral ko'rsatkichiarda obyektni yoki hodisani to'liq tasvirini 
beradilar 
Kartografik tasvirda qanday xatoliklar vujudga keladi? 
Toʻgʻri javob: Uzunliklar xatosi, burchaklar xatosi, maydonlar va shakl xatosi 
Relyef qanday vujudga keladi? 
Toʻgʻri javob: Tabiatdagi ichki (endogen) va tashqi (ekzogen) kuchlarning birgalikda hamda muntazam o‘zaro tasiri 
natijasida 
Obzor topografik kartalar qaysi kartalar asosida tuziladi? 


Toʻgʻri javob: Topografik 
Afrika materigi xaritalari qaysi proyeksiyada tuziladi? 
Toʻgʻri javob: Normal azimutal proyeksiyalarda 
Amaliy landshaft kartalarini yaratishda nimalarga e’tibot qaratiladi. 
Toʻgʻri javob: Geotizimlarni har tomonlama baholash. 
Landshaft kartalari mazmuni bo’yicha qanday kartalarga bo’linadi. 
Toʻgʻri javob: Umumilmiy va mavzuli 
Dala sharoitida topografik kartalarni syomka qilish kim tomonidan amalga oshiriladi ? 
Toʻgʻri javob: davlat topografiya va geodeziya xizmatining ilmiy ishlab - chiqarish korxonalari
tomonidan bajariladi 
Sharqda birinchi bo'lib globus yasagan, o'zi mustaqil ravishda Yer meridian aylanasi uzunligini hisoblab chiqqan va 
o’ziga hos doiraviy dunyo xaritasini kim tuzgan? 
Toʻgʻri javob: Abu Rayhon Beruniy 
Sharqiy va G'arbiy yarim sharlar xaritalari asosan qaysi proyeksiyada tuziladi? 
Toʻgʻri javob: Lambertning ko'ndalang azimutal proyeksiyasida 
Shimoliy va janubiy yarimsharlar xaritalarihar doim qaysi proyeksiyada tuziladi? 
Toʻgʻri javob: Ekvatorial azimutal proyeksiyalarda 
Landshafni bosh elementi bu: 
Toʻgʻri javob: Relef 
Geograflk obyektiarni aniq hududiy joylanishini ko’rsatish uchun fanga geografik kenglik va geografik uzunlik 
tushunchalarini kim kiritgan? 
Toʻgʻri javob: Gipparx 
Birincbi bo'lib xaritaga gradus turlarini kim tushirgan? 
Toʻgʻri javob: Eratosfen 
Qadimgi yunon (grek) olimi Eratosfen ma’lumotiga ko’ra, Yerning ilk kartografik tasvirini kim yaratgan? 
Toʻgʻri javob: Anaksimandr 
Plan olish natijasida hududlarning asosan qanday masshtabli xaritalari tuziladi? 
Toʻgʻri javob: Yirik 
Quyidagilardan qaysi biri sotsial-iqtisodiy atlaslarga misol bo’ladi? 
Toʻgʻri javob: Aholi atlasi 
O‘rta kengliklarda g‘arbdan sbarqqa cho‘zilgan Rossiya, Kanada, AQSh hududlarini xaritaga olish uchun qaysi 
proycksiya eng 
Toʻgʻri javob: Normal (to‘g‘ri) konusli 
Topografik xaritalardan asosan qaysi maqsadlarda foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Joyni to’la o‘rganishda va tekshirishda 
Karta komponovkasini kim ishlab chiqadi? 
Toʻgʻri javob: Xarita mazmunini ijodiy ishlab chiqqan kartograf yoki mavzu bo'yicha mutaxassis 
MDH davlatlarida qaysi dengizning suv satxi boshlang‘ich gorizontal yuza deb qabul qilingan? 
Toʻgʻri javob: Boltiq dengizi 
Mavzuli чaritalarda bar doim qaysi masshtab ko'rsatiladi? 
Toʻgʻri javob: Bosh masshtab 
“Qanuni Ma’sudiy” asarida joylarni geografik koordinatalarini yangi usul ishlatib 603 ta joyning geografik 
kordinatalarni aniqlagan olim kim? 
Toʻgʻri javob: Abu Rayxon Beruniy 
"Toshkent geografik atlasi" qaysi yillarda nashr etilgan? 
Toʻgʻri javob: 1983 
Dunay daryosi Vengriya tilida qanday ataladi? 
Toʻgʻri javob: Duna 
Globuslarda: 
Toʻgʻri javob: Masshtab o‘zgaradi, konturlami va yo‘nalishlami mosligi saqlanadi 
Yer elipsoidi nima? 
Toʻgʻri javob: Ellipsoid shakli Yer shakliga o‘xshash bo‘lganidan buni Yer shakliga qabul qilinadi va Yer ellipsoidi 
deyiladi 
Qaysi xarita larda hudud topografik jihatdan aoiq va mukaramal tasvirlansdi? 
Toʻgʻri javob: Topografik 
Gorizontal deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Dengiz satxidan bir xil balandlikdagi nuqtalarni birlashtiradigan chiziqqa 
Iqtisodiy mavzudagi xaritalarda qaysi obyektlarni batafsil tasvirlanishi zarur? 
Toʻgʻri javob: Aholi punkitlari, aloqa yo’llarini va ma’muriy bo’linishlarini 
Kartalarda gidronimlar bu: 
Toʻgʻri javob: Suv obyektlarini nomlari 
Xaritani asosiy elementlarini belgilang? 
Toʻgʻri javob: Kartografik tasvir 


Kartografiya qaysi fanlar bilan uzviy bog'langan? 
Toʻgʻri javob: Geodeziya, topografiya va geografiya 
Qaysi masshtabdagi umumgeografik kartalar topografik kartalar deb yuritiladi? 
Toʻgʻri javob: Masshtabi 1: 200000 va undan yirik 
Matematik asos elementlari nimaga imkon beradi? 
Toʻgʻri javob: Yer yuzasini tekislikda ma'lum matematik qonun va qoida asosida to'g'ri va aniq tasvirlashga 
Kosmik suratlar qanday qulayliklarga ega va ular qaysilar? 
Toʻgʻri javob: obzorlilik; har xil spektrda olinganlik; tabiiy komponentlarning bog‘langanligini ko‘rsatuvchanlik; 
generalizatsiya darajasiga ega ekanlik; dinamik holatni tasvirlay olishlik va boshqalar 
Obzor xaritalardan asosan qaysi maqsadlarda foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Hududni umumiy tarzda o‘rganishda 
Aholi punklari qaysi rangda beriladi? 
Toʻgʻri javob: Qora rangda 
Qiyalik burchagi deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Yon bag‘ir bilan gorizontal tekslik orasidagi burchakka 
Kartashunoslik bu: 
Toʻgʻri javob: Xaritadan foydalanish haqidagi ta'limot 
An’anaviy gidrologik kartalar qancha vaqt mobaynida foydalanishga mo’ljallangan. 
Toʻgʻri javob: Uzoq vaqt mobaynida 
Qachonnan boshlan kartalarni tuzish uchun kosmik rasmlar ishlatila boshlandi. 
Toʻgʻri javob: 1960-yillarga kelib 
Kartani matematik asosi deganda nimani tushunasiz? 
Toʻgʻri javob: Geodezik asos, masshtab, kartografik proeksiya 
Kartada suv hajmini ko’rsatish uchun uning quyilish uchastkalariga nimalar joylashtiriladi. 
Toʻgʻri javob: Hajmli diagrammalar 
Relyef deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Yer yuzasining turli xil shakllariga 
Yer qobig’i tarkibi qanday kartalar bilan tahlil qilinadi. 
Toʻgʻri javob: Geologik 
Xaritalar mavzusi (mazmuni) bo'yicha nechta guruhga bo'linadi? 
Toʻgʻri javob: Ikkita: umumgeografik va mavzuli 
Dastlabki kartografik proyeksiyalarni (Yer yuzasini tekislikda tasvirlash usulini) kim ixtiro qilgan? 
Toʻgʻri javob: Apolloniy 
Variantlarni qaysi birida xaritaga to'g'ri ta'rif berilgan? 
Toʻgʻri javob: Xarita - Yer yuzasini, boshqa osmon jismlarini yoki kosmik fazoni matematik aniq belgilangan, 
kichraytirilgan, umumlashtirilgan tasviri bolib, u qabul qilingan shartli belgilar sistemasida ulardajoyiashgan 
obyektlami ko'rsatadi. 
Umumgeografik xaritalar masshtabining yirik maydaliligiga qarab, qaysi guruhlarga bo‘Iinadi? 
Toʻgʻri javob: Obzor, obzor-topografik va topografik 
"Geodeziya va kartografiya to,g’risida"gi O’zbekiston Respublikasining Qonuni qachon qabul qilingan? 
Toʻgʻri javob: 1997 yil 25 aprelda 


Kompyuter grafikasidan TEST
 
1 Ranglarning mosligi qayerda foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Gipsometrik bo’yashda 
2.Xromatik ranglar qanday asosiy tavsifi bilan farqlanadi? 
Toʻgʻri javob: Ranglar qatori, ranglar yorqinligi, ranglar tiniqligi 
3.
shriftlar qanday belgi alomatlarga ega? 
Toʻgʻri javob: Ravshanlik, kenglik, yo’naltirilgan, yozilish shakli, rangi, kontrasti 
4.Tayyorlangan tushni, ishga yaroqligini qanday bilish mumkin?
Toʻgʻri javob: Chizma qog’ozga yozilganda tushning rangi tim qora bo‘lganda; 
5.Ranglarni sezishga qanday faktorlar ta’sir qiladi? 
Toʻgʻri javob: Fizik, fiziologik, psologik 
6.Kartogramma nima uchun kerak? 
Toʻgʻri javob: Izoliniya yordamida absolyut qiymatini tasvirlash uchun. 
7.Karta syomkasi asl nushasining shartli belgilarini umumiy shartlarga javob berishi kerak? 
Toʻgʻri javob: Yaxshi va aniq o’qilishi. 
8.Tush bilan bajarilgan ishda hatolarni qanday To’g’rilash kerak? 
Toʻgʻri javob: O’chirg‘ich bilan o’chirib tashlanadi. 
9.Yuqori sifatli chizma qog‘ozi qanday bo‘lishi kerak? 
Toʻgʻri javob: Oliy navli votman oq yoki oq nim ko’kish 
10.Shartli belgilar alomatlari bo‘yicha nechtaga bo‘linadi va qanday? 
Toʻgʻri javob: Ikkiga bo’linadi, kodlashtirish shartli xamda kodlashtirish usuliga 
11.Kompyuterda kartalarni jozlashda qaysi grafik dasturlar keng qo‘llaniladi? 
Toʻgʻri javob: Gorel Draw , Gorel Photo-Paint, Adode Photoshop , Quark Press, Page Maktr 
12.Reysfedrlarni qanday turlari bo‘ladi? 
Toʻgʻri javob: Hamma javoblar To’g’ri 
13.Bir hil va aralash qatorlar qaysi shkalalarga bo’linadi? 
Toʻgʻri javob: Hamma rangli shkalalariga bo’linadi. 
14.Ranglar garmoniyasi nima? 
Toʻgʻri javob: Ranglarning o’zaro mosligi 
15.Flakonlarda tush qanday holatda bo’ladi? 
Toʻgʻri javob: Suyuq holatda 
16.Plastikada qanday chizma ishlari bajariladi? 
Toʻgʻri javob: Plan va kartalarda tavsilotlarnidan nusxa ko’tarish. 
17.Topografik yarim qalin shrift qanday yoziladi? 
Toʻgʻri javob: Harflar va raqamlarning barcha elementlari bir hil qalinlikda. 
18.Qalam bilan yog‘och ingichka chiziqlarni chizganda shtrlarni uzluksiz usulini qanday qo‘llash kerak? 
Toʻgʻri javob: O’ziga qaratgan holda. Chap tarafga qaratib 
19.Kartani fonli jozlashni qanday tushuniladi? 
Toʻgʻri javob: Kartaning mazmun elementlari fonlarining bir tekisda bo’yalishi 
20.Topografik yarim qalin shriftlarning xarakterli jihatlari qanday? 
Toʻgʻri javob: Oddiy kartalarda keng qo’llaniladi ostavli shrift asosida quriladi. 
21.Blok-diagramma qurishda qaysi uslub qo‘llaniladi? 
Toʻgʻri javob: Aksonametrik va perspektiv loyihalar 
22.Kartografik sintaktika qanday vazifani bajaradi? 
Toʻgʻri javob: Mos kelishini, turliligini, joylashuvining zichligi, estetik badiyliligi. 
23.Kamkontrastli BSAM (KCDA) kursivining xarakterli jatlari qanday? 
Toʻgʻri javob: Topografik obzor-topografik va mavzuli kartalarda keng qo’llaniladi. 
24.Tematik kartalarning shartli belgilari umugeografik kartalarning shartli belgilaridan qanday farq qiladi? 
Toʻgʻri javob: Dinamik o’zgarish va jarayoni beriladi. 
25.Tasvirlash vositalarining tarkibiga nimalar kiradi? 
Toʻgʻri javob: Turli xil badiiy tasvir, rasmlar, xarfli, raqamli bo’lgan elementlar xamda rang 
26.Hisoblash raqamlari qaerda qo’llaniladi? 
Toʻgʻri javob: Geodezik o’lchash natijalarining qaydnomasida. 
27.Relefni soya bilan tasvirlashda asosiy faktor nimada? 
Toʻgʻri javob: Yorug’liq 
28.Ma’lum sistema ichidagi belgilarni o’zaro munosabatini qaysi yo’nalish o’rgatadi? 
Toʻgʻri javob: Kartografik sintaktika 
29.Soyanur bilan tasvirlash uchun qanday grafik usullar qo‘llaniladi? 
Toʻgʻri javob: Shtrixlash, soyanur, fotorelef, gorizontallarni yoritib ko’rsatish 


30.Topografik chizma ishlarida xato va nuqsonlarni to‘g‘irlash uchun qanday asboblardan foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Resfeder, piska, o’tkir pichoq. 
31.Belgilar va belgilar tizimi xususiyatlarini tadbiq qiluvchi qaysi fan? 
Toʻgʻri javob: Semiotika 
32.Kartalarni yaratish qanday bosqichlardan iborat? 
Toʻgʻri javob: Loyalashtirish, tuzish, nashrga tayyorlash, nashr etish 
33.Dala s’yomka originalini jozlashda qanday ramkalar chiziladi? 
Toʻgʻri javob: Ichki ramka 
34.Chizma ishlari uchun qalamni qanday o‘tkirlash kerak? 
Toʻgʻri javob: To’g’ri va o’tkir qilib; og‘dirib. 
35.Belgilarni ishlab chiqish uchun nimalar ta’sir qiladi? 
Toʻgʻri javob: Dala sharoitida kameral sharoitda devoriy 
36.Noto’g’ri bo‘yalgan xududni qanday To’g’rilash mumkin? 
Toʻgʻri javob: Lessirovka yordamida To’g’rilash mumkin 
37.Chizma pero uchun qanday ushlagichlardan foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Maxsus ruchkadan 
38.Ranglar plastikasi deb nimaga aytiladi? 
Toʻgʻri javob: Belgilangan ranglar uyg’unligi tasvirining ko’lamini kuchaytirish 
39.Qaysi ranglar turkumi bir turdagi ranglar hisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: To’qligi va yorqinligi bir rangdagi 
40.Original ishlardan qanday nusxa olinadi? 
Toʻgʻri javob: Abrisning ko’k rasmidan nusxa olinadi. 
41.Chizma ishlarni bajarishda ish joyini qanday joylashtirish kerak? 
Toʻgʻri javob: Gorizontal bo’lishi va yorug’lik chapdan va oldindan bo’lishi kerak. 
42.So`zlarni orasidagi masofa nimaga bog‘liq ? 
Toʻgʻri javob: Shriftga 
43.Axoli turar punktlarining nashriy originallari qanday tartibda chiziladi? 
Toʻgʻri javob: Orientir va zarur ob’ektlar, xaqiqiy to’siqlar, temir yo’llar, magistrallar va asosiy ko’chalar 
44.Chizma ishlari uchun qanday qilib quruq va suyultirilgan tush tayyorlanadi? 
Toʻgʻri javob: Suyuq holatga kelguncha, suv qo’shib aralashtirish kerak. 
45.Axromatik ranglarga qaysi ranglar kiradi? 
Toʻgʻri javob: Ko’k, qizil. 
46.Bir chiziqda tasvirlanuvchi daryo va irmoqlar qanday tasvirlanadi? 
Toʻgʻri javob: Boshi 0,1 mm olinib, qo’yilishi joyiga qarab qalinlashtirib boriladi. 
47.Karta maydonida ranglar,rasmli belgi,turli shtr chiziqlar nima uchun ishlatiladi? 
Toʻgʻri javob: Bir hil sifat ko’rsatkichiga ega kartograeik belgilarni ajratish uchun. 
48.Bir hil qatorlar shkalalari qanday o’z xususiyatiga ega? 
Toʻgʻri javob: Relyefning jihozlanishi. 
49.Kartalarni jozlashda asosiy tasvirlovchi vosita nima? 
Toʻgʻri javob: Rang 
50.Qo’llanilgan shartli belgilar nashriy originallarni shartli belgilari bilan To’g’ri kelishining axamiyat nimada? 
Toʻgʻri javob: Uning jihozlanishida 
51.Maydonli belgilardan qaysilari tizimli va qaysilari tiyoriy joylashtiriladi? 
Toʻgʻri javob: Kesilgan o’rmonlar, o‘simliklar yoki yongan saksoul butazorlar 
52.Bo‘yoqlarning qaysi ranglari asosiy ranglar deb hisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: 3 tasi: qizil, ko’k, sariq. 
53.Chizma ishlarni bajarish uchun ish joyining ahamiyati qanday? 
Toʻgʻri javob: Ahamiyatsiz. 
54.Jihozlash ishlari qaysi usullar yordamida amalga oshiriladi? 
Toʻgʻri javob: Oson va tezda orientirlash 
55.Lessirovka qanday bajariladi? 
Toʻgʻri javob: Ikkita yoki bir necha ranglar bilan bitta xududni ketma-ket bo’yash 
56.Bo‘yash texnikasi qanday? 
Toʻgʻri javob: Konturni tepa chap qismidan o’ngga qarab 
57.Kartalarni jihozlashda qaysi omillar hisobga olinadi? 
Toʻgʻri javob: Kartaning masshtabi, maqsadi, turi, hududning kattaligi, foydalanish xarakteri, shuningdek nashr 
qilish texnologiyasi 
58.Sifatli belgilar usuli qaysi kartalarda ishlatiladi.? 
Toʻgʻri javob: Siyosiy-Ma’muriy, tabiiy kartalarda. 
59.Badiy shriftning asosiy miqdorda qanday geometrik qonun yotibdi? 
Toʻgʻri javob: Xarflar orasi va shrift mikdori aniq talabda bajarilishi 
60.Hamma rangli shkalalar qanday bo’linadi? 
Toʻgʻri javob: Bir hil va aralash qatorlar shkalalariga. 


61.Har bir ish yakunida, chizmachilik qurollari va asboblarini nima qilish kerak? 
Toʻgʻri javob: Chizmachilik qurollari va asboblarni ehtiyotkorlik bilan tozalab va quruq joyda saqlash kerak. 
62.Dalada plan olish ishlarida shartli belgilarni bilish uchun qanday talablar qo’yiladi? 
Toʻgʻri javob: To’g’ri va aniq qo’llashni bilish . 
63.Atlaslarni jozlashning o‘ziga xos qanday xususiyatlarga ega? 
Toʻgʻri javob: Format, jildning ko‘rinishi, muqova, supermuqova, forzats, atlasning bo’limlari va titul varag’i 
64.Qanday akvarel bo‘yoqlar kartalarni jihozlashda eng yaxshi deb hisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: Yumshoq bo’yoqlar. 
65.Chizma peroni tushga qanday to‘ldiriladi? 
Toʻgʻri javob: Tushni peroga oldi tomondan to‘ldiriladi. 
66.Chizmachilik asboblari qanday saqlanadi? 
Toʻgʻri javob: Asboblarni ehtiyotkorlik bilan tozalab va quruq joyda saqlash kerak. 
67.Yorqinlanadigan shkalaning uslubi qanday? 
Toʻgʻri javob: Qancha yuqori bo’lsa shuncha yorqin 
68.Umumgeografik kartaning elementlariga nimalar kiradi? 
Toʻgʻri javob: Kartaning nomi, legendasi, ramkasi, qo‘shimcha kartalar, diogrammalar, grafiklar, profillar, 
fotosur’atlar, badiiy rasmlar, tushuntirish matnlari, karta maydoni 
69.Kartalarda moxiyati qanday ranglar tasvirlanadi? 
Toʻgʻri javob: Ramziy va shartli 
70.Shriftlarni asosiy grafik belgilari qaysilar? 
Toʻgʻri javob: Harflarni tuzulishi, asosiy elementlarni qo’shimcha qalinliklarni o’xshashligi va pedsechkalari kiradi. 
71,Kartaning legendasi nima? 
Toʻgʻri javob: Karta komponovkasining asosiy elementi 
72,Qaysi tomonidan peroni tushga to‘ldiriladi? 
Toʻgʻri javob: Tushni peroga oldi tomondan to’ldiriladi 
73,Yozuvlarni pechatlashda ularning aloxida elementlari xamda yaxshi o`kilishida? 
Toʻgʻri javob: Xar xil rangda 
74,Plastikada chizma ishlarni bajarishda qanday asboblar qo’llaniladi? 
Toʻgʻri javob: Trafaret, yog’ochchizg’ich, uchburchakchizg’ich 
75.Chizma sifati qaysi omillarga bog’liq bo’ladi? 
Toʻgʻri javob: Ishlatadigab qurol va asboblarga 
76.Tushni o‘chmaydigan qilish uchun tayyor tushga nima qo‘shish kerak? 
Toʻgʻri javob: 1-2 tomchi xromonordon kaliy 
77.Topografik xaritalarning shartli belgilariga qanaqa asosiy shartlar qo‘yiladi? 
Toʻgʻri javob: Aniq qaraganda ko’rinishi, yengil o’qilishi va oddiy bo’lishi kerak. 
78.Standartli shrif qanday yoziladi? 
Toʻgʻri javob: 75 gradus qiya qilib 
79.Gipsometrik shkalaning rang gammalarini tanlash uchun qanday omillarga bog‘liq?
Toʻgʻri javob: Masshtab, maqsadi va xili, xudud relefining xususiyatlari, qoplagan maydoni,kartaning foydalanish 
xarakteri 
80.Shaffov qog`oziga tush yaxshi qotish uchun nima qilish kerak?
Toʻgʻri javob: Bo’r bilan artish kerak 
81.Qanday qilib to’rtburchak chizma qog’ozidan kerakli farmat olinadi? 
Toʻgʻri javob: Chizma qog’ozning ishchi sirtida yordamchi diogonal chizib, tutashgan nuqtasidan yarim diogonal 
hisoblanaib chiziqlar tutashtiriladi 
82.Foydalanuvchilar kvalifikatsiyasi qanday rol o‘ynashi mumkin? 
Toʻgʻri javob: O’quvchilarning kartografik ma’lumoti, kartaning geografik tilini o‘rgatish 
83.Nima uchun sirkullardan foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Aylanalarni chizish uchun 
84.Shriftlarni chizishda qanday qoidalarga e’tibor qilish kerak? 
Toʻgʻri javob: Ular orasidagi intervalni To’g’ri ushlab turishi kerak. 
85.Chizmachilik qurollariga nimalar kiradi? 
Toʻgʻri javob: Chizma qalam, pero qalamdoni bilan. 
86.Dala syomkasining asl nushasi qanday materiallarda bo‘lishi mumkin? 
Toʻgʻri javob: Oddiy albomniy qog’ozda va vatmanda. 
87.Kartada relefning soya berish tasviri orqali nimani olish mumkin? 
Toʻgʻri javob: Joyning rasmga olingan modelini – fotorelefli 
88.Akvarel bo'yoqlar bilan ishlaganda qanday kistdan foydalaniladi va qanday qilib ishga yaroqli ekanini aniqlasa 
bo’ladi? 
Toʻgʻri javob: Tekis, mayin va uchli bo’lishi kerak. 
89.Bir chiziq bilan tasvirlanadigan daryo va irmoqlar qanday chiziladi? 
Toʻgʻri javob: Qalinligi daryo boshidan 0.1 mmdan boshlanib asta-sekin qalinlashib boradi 
90.Chizma qalamlar qanday to’g’ri o‘lchanadi? 


Toʻgʻri javob: Yog’och qismi 30mm qiyalatib qirqilib grafigi 7-10mm qilib ochiladi. 
91.Qoyalarning shartli belgilari qanday chiziladi? 
Toʻgʻri javob: Siniq chiziqlar bilan va joyning ko’rinishigi qarab kesiklar bilan 
92.Lessirovka nima? 
Toʻgʻri javob: Bitta maydonni navbat bilan har xil rangda bo’yab chiqish. 
93.Karta va atlaslarning badiiy loyalashtirish dizaynning qanday asosiy xususiyatlariga javob berishi kerak? 
Toʻgʻri javob: Mazmunining ifodaliyligi, shaklining qulayligi, loyaning kam xarjligi, yuqori estetik sifatlarga 
egaligi. 
94.Ishlash vaqtida tushli pero tutkichini qanday ushlash va ishlatish kerak? 
Toʻgʻri javob: Tutkichni mahkam ushlagan holda ishlatish kerak. 
95.Shriftlar nechta asosiy guruxga bo‘linadi? 
Toʻgʻri javob: 6 ta 
96.Qanday qilib chizmachilik asboblari ishga tayyorlanadi? 
Toʻgʻri javob: Sifatsiz qog’ozda ishqalab 
97.Ranglar tusining ahamiyati nimada? 
Toʻgʻri javob: Hromatik ranglarning xususiyatiida 
98.Moxiyati Ramziy va shartli ranglar qanday kartalarda ishlatiladi? 
Toʻgʻri javob: Umumgeografik 
99.Jarlik va o‘pirilmalarni shartli belgilari qaysi tartibda chiziladi? 
Toʻgʻri javob: Uchli, tishli 
100.Qanday shriftlar bosma va qo‘lyozmalarga kiradi? 
Toʻgʻri javob: Qattiq matodan qo’lyozma shaklda. 
101.Qo‘lyozmada chizma pero bilan chizma qog‘ozga chizilgan reysfedor bilan pechat qog‘ozga 
Toʻgʻri javob: Qattiq matodan qo’lyozma shaklda. 
102.Rangli original qanday kogozda bajariladi? 
Toʻgʻri javob: Mayda zarrachali 
103.Kartalarda ma’lumot etkazib beruvchi nima? 
Toʻgʻri javob: Kartografik belgi. 
104.Tabiiy kartalarni fonli jihozlashda qanday talablar qo‘yiladi? 
Toʻgʻri javob: Xira ranglar qo’llaniladi. 
105.Topografik yarim qiyshiq shriftlarning xarakterli jihatlari qanaqa? 
Toʻgʻri javob: O’ta qalin va qiya shaklda tuziladi. 
106.Xisoblash raqamlarining xarakterli jihatlari qanday? 
Toʻgʻri javob: Raqamlar To’g’ri faqat 0 va 1 raqamlari kengligi bo’yicha 0,5 ga teng
107.Chizma qalamlar qatlamining qattiqlik darajasiga qarab qanday belgilanadi? 
Toʻgʻri javob: T;2T; 3T 
108.Issiq va sovuq ranglarga qaysilar kiradi? 
Toʻgʻri javob: Issiq ranglarga qizil, qovoq ranggi va sariq kiradi, sovuq ranglarga ko’k, havo rang, ko’kimtir, 
binafsharang va ko’kimtir yashilranglar kiradi 
109.Shartli belgilar bo‘lgan asos tasvirini tanlashda nimalarni saqlab qolish muhim hisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: Umumiy qabul qilingan an’anaviy belgilar 
110.Qaysi olimlar dunyo geografiyasi va kartografiyasining riwojiga kata hissa qoshganlar? 
Toʻgʻri javob: Muso Muhammad al-Xorazimiy, Ahmad al-Farg’oniy, Jayxoniy, Balxiy, Abu Rayhon Beruniy, 
Mahmud Koshg’ariy, Hofizi Abru, Bobur, Haydar Mirzo. 
111.Chizmachilik asboblariga nimalar kiradi? 
Toʻgʻri javob: Reysfeder, sirkul reysfeder, kronsirkul, mikro o’lchagichlar. 
112.Chizma qalamlar qatlamining yumshoqlik darajasiga qarab qanday belgilanadi? 
Toʻgʻri javob: 2T;M;3M 
113.Qanday kartalarda gipsometrik bo‘yash qo‘llaniladi? 
Toʻgʻri javob: Mayda masshtabli umumgeografik va mavzuli kartalarda 
114.Axoli punktlari qanday tartibda chiziladi? 
Toʻgʻri javob: Orentir va zarur obektlar, xaqiqiy tusiqlar, temir yo’llar, magistrallar va asosiy ko’chalar. 
115.Hromatik ranglarning qanday xususiyatlari bor? 
Toʻgʻri javob: Ranglar tusli 
116.Kistlardan nima uchun foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Fonlarni bo’yash uchun 
117.Qanday turdagi chizg’ichlar foydalanish uchun eng qulay hisoblanadi? 
Toʻgʻri javob: Yon tomoni yo’nilgan 
118.Nashriy original shartli belgilar qanday umumiy talablar bilan chiziladi? 
Toʻgʻri javob: Abrisning ko’k rasmidan chiziladi 
119.Qalamni qanday o‘tkirlash kerak va ishlatish mobaynida qanday ushlash kerak? 
Toʻgʻri javob: To’g’ri va o’tkir qilib; og‘dirib va chap tomondan 150 gacha og‘dirib 
120.Avtomobil va temir yo‘llar, davlat chegaralari chiziqli belgilari qanday chiziladi? 


Toʻgʻri javob: Tush bilan reysfeder va aylanuvchi reysfederda chiziladi 
121.Peroni tushga qanday to‘ldiriladi? 
Toʻgʻri javob: Tushni peroga oldi tomondan to’ldiriladi. 
122.Gorizontallar qanday rangda chiziladi? 
Toʻgʻri javob: Jigar rangda 
123.Harakat chizig’i, qaysi belgili uculga kiradi? 
Toʻgʻri javob: Harakatdagi belgilar usuliga. 
124.Mashtabdan tashqari shartli belgilar chizilish tehnikasi qanday? 
Toʻgʻri javob: Janub tomondan chiziladi va ob’ekt taxmini qo‘yiladi. 
125.Katalarda qanday shriftlar ko‘proq ishlatiladi? 
Toʻgʻri javob: BASM shriftlari qo’llaniladi. 
126.Nashriy originallarni jozlashda nimaga axamiyat beriladi? 
Toʻgʻri javob: Qo’llangan nashrlar va maqullangan shartli belgilar qilingan originallar bilan to’g’ri kelishi 
127.Kronsirkul nimaga mo‘ljallangan? 
Toʻgʻri javob: Diametri kichik 0.4 dan – 12 mm gacha va chiziq qalinligi 0.1 dan 0.6mm gacha bo’lgan aylanalarni 
chizish uchun 
128.Kartalarni fonli jihozlashning ahamiyati nimada? 
Toʻgʻri javob: Karta mazmunini fonli elementlarini notekis bo’yash. 
129.Mikroizmeritel nima uchun mo‘ljallangan?
Toʻgʻri javob: Kichik kesimli 0.3-40mm bo’lgan bir xil uzunlikdagi chiziqlarni bo’lishga yoki ulchashga 
mo’ljallangan 
130.Kartografik shartli belgilar maqsadi va xususiyatlariga qarab qanday klassifikatsiyalanadi? 
Toʻgʻri javob: Masshtabsiz, chiziqli va maydonli 
131.Karta masshtabida beriladigan maydonli obektlarni to`ldirishda qaysi shartli belgilar qo`llaniladi? 
Toʻgʻri javob: Maydonli shartli belgilar 
132.Qaysi kartalarda relef teng chiziqli usulda rangli jozlanadi? 
Toʻgʻri javob: Tabiiy va geomorfalogik 
133.Ma’muriy kartalarni jihozlash qanday ahamiyatga ega? 
Toʻgʻri javob: Har bir xudud maydoni turli xil rangdagi tusda bo’yash. 
134.Plastikada chizish texnikasi qanday? 
Toʻgʻri javob: Chizma doskaga oqg’ozning ustiga silliq tomoni bilan plastika maxkamlanadi 
135.Belgilar ichki tuzilishi bo’yicha qanday farqlanadi? 
Toʻgʻri javob: Belgili,chiziqli, maydonli. 
136.Reysfederga tush qanday to’ldiriladi? 
Toʻgʻri javob: Peroni tushga botirib,keyin reysfederga to’ldiriladi. 
137Qanday qog‘ozda soya nur bilan jozlashda foydalaniladi? 
Toʻgʻri javob: Yuqori sifatli estetik yaxshi 
138.Qoshli, tishli shartli belgilari relyefning qaysi turlarini belgilaydi? 
Toʻgʻri javob: Jarlik va o’pirmalarni 
139.Qanday o‘xshash ranglar gormanal ranglar bo‘ladi? 
Toʻgʻri javob: Turli xil ranglar gammasiga ega. 
140.Qog‘ozni sirtini bo‘yash uchun qog‘oz qanday tayyorlanadi? 
Toʻgʻri javob: Qog’oz qalin bo’lishi kerak, toza suv bilan ho‘llanib olinadi. 
141.Bir-biriga yakin bir xil yozuvlar xajmi? 
Toʻgʻri javob: O’zaro yomon farqlanishi 
142.Chizma pero va chizma asboblari yordamida qanday ishlar bajariladi? 
Toʻgʻri javob: Shartli belgilarni chizishda. 
143.Loyhalashni tizimli belgilash nimaga bog‘liq? 
Toʻgʻri javob: Karta nomi, masshtabi va foydalanishiga qarab 
144.Karta mazmunining to‘liqligiga nima asos bo‘ladi? 
Toʻgʻri javob: Kartografik tasvir, degenda, qo’shimcha elementlar, yordamchi elementlar 
145.Chizma asboblarning sifati qaday saqlanadi: reysfeder, kronsirkul? 
Toʻgʻri javob: Reysfeder va kronsirkulni avval nam, keyin quro’q mato bilan tushlarini artib tashlab, keyin uni 
gotovalniga solinadi 
146.Turli shriftlar bilan so‘z va matnlarni chizish uslubi qanaqa? 
Toʻgʻri javob: To’g’ri ulchangan va utkazilgan setkagava proporsiyaga qat’iy amal qilgan holda harflarni chizish 
147.Kartografik shriftlarga qanday asosiy talablar qo‘yiladi? 
Toʻgʻri javob: Yaxshi o`qilishi, anik farklanishi, joyni kam egallashi, oddiy va soda bo’lishi. 
148.Chizma ishlari qanday jihozlanadi? 
Toʻgʻri javob: Tushlanadi. 
149.Ish joyini qanday to’g’ri tashkillashtirish kerak? 
Toʻgʻri javob: Gorizontal bo’lishi va yorug‘lik chapdan va oldindan. 
150.Shartli belgilarni chizish qanday bajariladi? 


Toʻgʻri javob: Chizma pero va chizma asboblari yordamida. 

Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish