Xvi-xvii asrlarda xalqaro munosabatlar va diplomatiya

XVI-XVII asrlarda xalqaro munosabatlar va diplomatiya

Reja :

• XVI asrda xalqaro munosabatlarning o‘ziga hos xususiyatlari.
• Feodal tarqoqlik davrida xalqaro munosabatlar va diplomatiya
• XVII asr boshlaridagi xalqaromunosabatlarning asosiy muammolari.

15 asr oxirida yevropa yangi xalqaro munosabatlar doirasiga o‘tdi. Shu davrda ko‘p mamlakatlarda absolyut monarxiyalar vujudga kelishi uchun sharoit yaratilayotgan edi. Buyuk geografik kashfiyotlar Yangi Dunyo va Sharqni yevropaga yaqinlashtirdi. Ispaniya va Portugaliya Janubiy

Yagona davlatning vujudga kelishi siyosat shaklini o‘zgartirdi. «Davlatning tashqi aloqalarga qiziqishi» deb baholangan bu siyosat barchaga ma'qul kelgan. .

Absolyut monarxik davlatlarning vujudga kelishi natijasida yirik davlatlar (Angliya, Fransiya, Ispaniya, Portugaliya, Daniya, Shvetsiya) o‘rtacha va mayda davlatlar bilan qarama-qarshi bo‘lib qoldi.

16-18 asrlarda yangi diplomatik tantanalar paydo bo‘lib, ular xalqaro siyosatda muhim rol o‘ynagan. Diplomatik muzokaralar olib boruvchi shoh yoki vazirga katta e'tibor berilib, ular o‘z davlatlarinng timsollari bo‘lishgan.

Katta davlatlarning paydo bo‘lishi va ular o‘rtasidagi diplomatik aloqalar yangi qonun-qoidalarni vujudga keltirdi. Diplomatik qonunlar kengaya boshladi. 1582-yil Niderlandiyalik Baltazar Ayyala «Urush va harbiy ittifoqlar qonun-qoidalari to‘g‘risida» asar yozgan. 1585-yil Italiyalik Alberiko Jentilining «Elchixona haqida»gi kitobi juda keng tarqaldi.

Xalqaro huquq to‘g‘risidagi fan bo‘yicha birinchi o‘rin Gugo Grotsioga tegishli. Gollandiyalik ushbu huquqshunosning tarixiy ishlarinng ma'nosi shuki-u o‘sha davrdagi to‘xtovsiz urushlar, talonchiliklarning oldini olishga harakat qilgan. U 1625 yilda «Urush va tinchlik huquqlari to‘g‘risida» kitob yozgan.

Katta davlatlarning paydo bo‘lishi va ular o‘rtasidagi diplomatik aloqalar yangi qonun-qoidalarni vujudga keltirdi.