Xususiy mexanik tebranishlar

11-MAVZU. MEXANIK VA ELEKTROMAGNIT
TO‘LQINLAR


Tekshirish uchun savollar

1. 
   To‘lqin deb nimaga aytiladi? Qanday to‘lqinlar turini bilasiz va ular qanday muxitda vujudga keladi?
   
2. 
   To‘lqinni xarakterlovchi fizik kattaliklar va ularning o‘zaro bog‘lanishi.
   
3. 
   Dopler effektini moxiyati nima?
   
4. 
   To‘lqin bilan qanday kattalik uzatiladi?
   
5. 
   To‘lqin protsesslariga mansub bo‘lgan hodisalarni tushintiring. Bu hodisalarni qanday sharoitda kuzatish mumkin?
   
6. 
   Tovush to‘lqinlarining hosil bo‘lishini tushintiring, ularni qanday kattaliklar xarakterlaydi?
   
7. 
   Elektromagnit to‘lqinlarining hosil bo‘lishi va ularni xarakterlovchi fizik kattaliklar?
   
8. 
   Elektromagnit to‘lqinlar energiyasining xajm zichligi nimaga teng?
   
9. 
   Umov-Poyting vektorining fizik ma`nosi tushuntiring.
   
10. 
    Chopar elektromagnit to‘lqinlarining intensivligi nimalarga bog‘liq?
    

MASALALAR YECHISh UCHUN KO‘RSATMALAR

"Mexanik to‘lqinlar" bo‘limidan masalalar yechish uchun quyidagilarni bilish zarur:

1) To‘lqin turlari.
2) Mexanik to‘lqinning xarakterlovchi kattaliklarni va ularni o‘zaro bog‘lanishi.
3) To‘lqinlar interferensiyasi va difraksiyasi. Mexanik to‘lqinlarga xos bo‘lgan narsa bu ularning tabiati va u yoki bu muxitda hosil bo‘lish mexanizmidir.
Mexanik to‘lqinlarga ham boshqa tur to‘lqinlariga xos bo‘lgan hodisalar: qaytish, sinish, interferensiya va boshqalar hodisalariga ham mansubdir.
Garmonik tebranishlar tezligi u bilan to‘lqinning fazaviy tezligi tushunchalari orasidagi farqning aniq bilish shart. Garmonik tebranma harakat tezligi U=Acos(t+_о). Bu nuqta tebranishini t - vaqtdagi oniy tezligi. To‘lqinning fazaviy tezligi esa o‘zgarmas kattalikdir. To‘lqinning biror fazasini muxitda tarqalish tezligi fazaviy tezligi deb ataladi.
To‘lqin tarqalishida muxit zarralari ko‘chmaydi, lekin energiya to‘lqin yo‘nalishi bo‘yicha uzatiladi.
"Elektromagnit to‘lqinlar" bo‘limi bo‘yicha masalalar yechish elektromagnit maydoni, elektromagnit induksiya qonuni tebranish konturidagi protsesslar haqidagi tushunchalarga, Maksvell tenglamalariga asoslangan.