Xurramova zilola ilhom qizi bitiruv malakaviy ishi turkiston jadidlari qarashlarida xotin- qizlar va

-
qizlarning aql
-
zakovatini erkak kishilarnikidan qolishmasligini 
ko‘rsatib beradigan obektiv asarlar yaratildiki, maqsad Turkistondagi jamiyat 
taraqqiyotiga to‘sqinlik qilayotgan bironta qog’ozda yozilmagan qoida va 
qonunlarni olib tashlash, xalqni mustamlaka zulmidan ozod etish, milliy 
mustqillikga erishish ,buning uchun millatning ma’naviy salohiyatini ko‘tarish, 
siyosiy hayotga to‘laqonli o‘z munosabatini bildira oladigan shaxs qilib tarbiyalash 
vazifasini qo‘ydiki, buning uchun albatta oila muhitining sog’lomligiga erishish, 
buning uchun avvalo yosh avlodni tarbiyalaydigan onalarimiz ma’naviy jihatdan 
yetuk bo‘lmoqliklari kerak degan g’oyani ishlab chiqdilar. 

---

70 
Xulosa 
Xulosa o‘rnida shuni aytish mumkinki, jadid ziyolilari qarashlarida xotin
-
qizlar masalasining ko‘tarilishi o‘sha davr uchun eng dolzarb muamolardan biri 
edi, chunki Turkiston o‘lkasi Rossiya imperiyasining mustamlakasi bo‘lgan davrda 
maktab
-
madrasa tizimining o‘z holiga tashlab qo‘yilgani moddiy jihatdan 
ta’minlanmagani, musulmon erkaklarining siyosiy-ijtimoiy mavqeiga ega 
bo‘lmagani holda, ayollarning savodsiz ekanligi hech qanday ma’no anglatmagan, 
ijtimoiy hayotda ular faqat bolalarni parvarish qiluvchi shaxs edi xolos. 
Jadidlarimiz xorijda bo‘layotgan voqealarni kuzatgan holda millatni 
ma’rifatli qilish uchun kurash olib boradi , bunda yuqorida ta’kidlaganimizdek 
xotin
-
qizlar masalasi ham bor edi, biroq buni amalga oshirish osonlikcha 
bo‘lmagani hammamizga ma’lum bo‘lib, jadidlarimiz tomonidan tashkil etilgan 
teatrdagi sahna asarlari ham o‘sha davr hayotining asl manzarasini ochib berishga 
xizmat qilgan. Misol uchun Hamzaning “Zaharli hayot yoxud ish qurbonlari”, 
Fitratning “Chin sevish” Cho‘lponning “Qor qo‘ynida lola” kabi asarlari shular 
jumlasidandir. Zero, Jadidlarimizning xotin