Xudoyberganova zarofat zahidovna xojibekova zilola shavkat qizi

A bank 
Aktivlar
Majburiyatlar
Zaxiralar +$ 10 m 
Qimmatli qog’ozlar + $ 90 m
Chekli depozitlar +$ 100 m 
1-jadval 
Pul multiplikatorining pul massasiga ta’siri
 
Depozit jalb qilish (10% zaxira talabiga va $100 milion zaxirada oshadi) 
Bank 
Depozit 
ortishi 
Qarzning 
ortishi 
Zaxiraning 
ortishi 
Birinchi 
milliy 
0.00m 
100.00m 
0.00 
A 
100.00m 
90.0m 
10.00 
B 
90.00m 
81.00m 
9.00 
C 
81.00m 
72.90m 
8.10 
D 
72.90m 
65.61m 
7.29 
E 
65.61m 
59.05m 
6.56 
F 
59.05m 
53.14m 
5.91 
…
…
…
…
Jami banklar 
1000.00m 
1000.00 
100.00m 
Bank 90 million dollarlik qimmatli qog’oz sotib olsa, bank qimmatli qog’oz sotuvchilarning 
90 mill
ion yozadi, bu bank B ga 90 million deposit bo’lib qaytadi. jarayoni xuddi avvalgiday 
bo’ladi.
 
Shunday qilib bank ortiqcha pulini kreditga beradimi yoki qimmatli qog’oz sotib oladimi, 
buning depozid ko’payishiga ta’siri bir xil.
 
Siz hozir bitta bankning bu
tun bank tizimidan farqli ravishda deposit jalb qilishini ko’ramiz. 
Chunki bitta bank faqatgina o’zining ortiqcha zaxiralariga teng miqdorda deposit jalb qila olishi 
mumkin, uning o’zi mustaqil bir necha marta depozitni ko’paytira olmaydi. Bankning bir o’z
i 
ortiqcha zaxiralaridan ko’p miqdorda kredit bera olmaydi, chunki bank boshqa banklarga berilgan 
kreditlardan yaratilgan depozit kabi zaxiralarini yo’qotadi. Shunga qaramasdan, bank tizimi bir 
necha marta depositni ko’paytirishi mumkin, chunki bitta bank ortiqcha zaxiraini yo’qotgani bilan 
individual bank bu zaxiraidan ayrilishi mumkin, lekin bu zaxira bank tizimidan chiqib ketmaydi. 
Shuning uchun har bir bank kredit beradi va deposit jalb qiladi, zaxiralar boshqa bankda ham 
yo’lini topadi, ular qo’shimcha
kredit berishda va qo’shimcha deposit yaratishda qo’l keladi. 
Ko’rib turganingizdek, bu jarayon depozitning bir necha marta oshishida dastlabki zaxira 
natijalarining oshishiga qadar davom etadii. 

---

226
Bank tizimi zaxiralarining oshishidan bir necha depozitlarning oshishi