I.2. Ta`lim jarayonida pedagogik texnologiyalarni qo’llash prinsiplarining psixologik
5
KIRISH
Bitiruv malakaviy ish mavzusining dolzarbligi. “
Aql-zakovatli, yuksak
ma`naviyatli kishilarni tarbiyalay olsakgina oldimizga qo’ygan maqsadga erisha
olamiz, yurtimizda farovonlik va taraqqiyot qaror topadi. Agar shu muammoni yecha
olmasak, barcha toat-ibodatlarimiz bir pul: taraqqiyot ham, farovon hayot ham
bo’lmaydi,”- degan edi birinchi Prezidentimiz I.Karimov o’zining “Yuksak
ma`naviyat – yengilmas kuch” asarida.
Zero, komil insonni tarbiyalash borasidagi izlanishlar bugungi kunda va
istiqbolda ham davlat siyosati darajasida uzluksiz kuchayib borayotganligini va
umumxalq harakatiga aylanayotganligi bolalikning ilk pog’onalaridanoq yoshlarda
ijtimoiy qimmatga ega faoliyatni tarbiyalash, boshlang’ich ta`limni yanada
takomillashtirishdek muhim vazifani qo’ymoqda.
Ayni paytda ushbu muammoni hal qilish uchun yetarli asos va shart-sharoitlar
vujudga keldi. O’quv fanlari va ta`lim bosqichlari bo’yicha kontseptsiyalar, davlat
ta`lim standartlari, o’quv dasturlari va yangi tipdagi darsliklarning yaratilganligi,
pedagogik nazariyaga yangi g’oyalarning olib kirilganligi bunga yaqqol dalil bo’la
oladi. Shuningdek, ta`limga texnologik yondoshish ham dolzarb tamoyillardan biriga
aylandi. Bularning barchasi Respublikamizda o’ziga xos ta`lim modelining
asoslanishiga olib keldi.
Mavjud maktab pedagogik texnologiyalarini tahlil qilganda ko’pincha
o’quvchida kechadigan psixik jarayonlar, jumladan, tushunish va idrok etishga
texnologik yondashilmaganligining guvohi bo’lamiz. “Tushunish” muammosi
psixologik-pedagogik adabiyotlarda ko’p hollarda nazariy xarakterda bo’ladi.
Shuning uchun maktabning amaliy topshiriqlari yechimiga uncha mos kelmaydi.
Tushunish muammosi bo’yicha o’tkazilgan tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, maktab
amaliyotida ham bu borada uzilishlar mavjud. O’quvchilar ma`nosini tushunmay
so’zlar ustida ishlashga o’rganiyaptilar va bu odatiy me`yorga aylanmoqda. Ba`zi
hollarda o’qituvchining o’zi ham maktab materialini yetarli darajada tushunmasligi
muammoni yanada chuqurlashtirmoqda.
6
Pedagogik texnologiyalarni amaliyotga joriy etish psixologik mexanizmlarni
tekshirish va asosalashni talab etadi.
Istalgan faoliyat ma`lum vaqtdan keyin tushunilgan va operatsiyalarga bo’linib,
ilmiy asoslangan bo’ladi. Bunga yaqqol misol tariqasida sportchining bo’ladigan
musobaqaga samarali tayyorlik holatini olish mumkin.
Pedagogik texnologiyalar shaxsni shakllantirishga, ya`ni uni ham kasbida, ham
oilasida omadli, o’zi va boshqalar bilan murosada bo’la oladigan qilib tarbiyalash
uchun xizmat qilmog’i lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: