Xronologiya va metrologiya

 

Kursning mazmuni: 

«Xronologiya  va  mеtrologiya»  kursini  o`rganish  jarayonida  mavjud  o`quv 

dasturiga  asoslangan  holda  masalalarning  tub  mohiyati,  tarixiy-madaniy 

jarayonlarning asoslari, omillari va rivojlanishi, sabablari, oqibatlari va natijalariga 

katta e'tibor qaratiladi va xulosalar chiqariladi. 

 

4. 

Semestr bo`yicha mashg`ulot  turlariga ajratilgan soatlarning taqsimoti

. 

 

Semestrlar  Yuklama 

Auditoriya mashg`ulotlari 

bo`yicha o`quv yuklamasi taqsimoti 

(soat) 

Mustaqil ish 

Jami 

Ma`ruza 

Seminar 

mashg`uloti 

1 

114 

44 

16 

28 

70 

jami 

114 

44 

16 

28 

70 

 

 

 

 

 

 

---

5 

 

5.Ma`ruza mavzulari, ko`riladigan masalalar, vaqt: 

№

 

MA'RUZA 

MAVZULARI 

Ko`riladigan masalalar 

 

Vaqt 

soat 

1 

Xronologiya 

fanining 

shakllanishiva 

taraqqiyoti 

 

 

1. Yordamchi tarix fani sifatida 

xronologiyaning 

predmeti va  vazifalari. 

2. Astronomik va tarixiy 

xronologiyaning shaklanishi va 

rivojlanish bosqichlari 

3. Xronologiyaning rivojlanishiga 

sharq va g'arb olimlarining 

qo’shgan 

xissalari. 

4.Tarixiy xronologiyaning istiqbollari. 

2 

2 

Vaqt hisobi 

 

 

 

1. Yil hisobining  astronomik asoslari. 

2. Vaqt hisobining bosh birliklari: 

sutka, oy, yil. 

3. Vaqt hisobi usullarining paydo 

bo’lishi va taraqqiyoti.

 

2 

3 

Kalendar tarixi 

 

 

 

1 Bobil taqvimi. 

2.Qadimgi yaxudiylar va xitoyliklar 

taqvimi. 

3.Qadimgi greklar va rimliklar 

taqvimi. 

4.Ma'jusiy arablar taqvimi. 

5.Qadimgi arman va gruzin taqvimlari 

2 

4 

Yulian va 

Grigorian 

kalendarlari 

 

 

1.Yuliy  taqvimining oy-quyosh 

taqvimlaridan farqi. 

2.Yuliy taqvimining isloh qilinishi. 

3.Yuliy taqvimining xatoliklari va 

uning isloh 

qilinishi. 

4.Grigoriy taqvimining vujudga kelishi 

va uning boshqa 

taqvimlardan farqi hamda afzalliklari. 

5. Grigoriy taqvimining isloh qilinishi 

va uning xalqaro 

taqvimga aylanishi. 

2 

5 

O’rta Osiyo 

xalqlari 

dehqonchilik 

taqvimi va vaqt 

hisobi 

 

1. O’

rta Osiyo xalqlarining 

dehqonchilikda erishgan yutuqlari. 

2. O’zbek xalqi  oynomasi.

 

3.Sharq xalqlarining muchal hisobi. 

 

2 

---

6 

 

 

6 

Musulmon 

solnomasi 

1. Murodbaxsh kunlarni aniqlash. 

2. Musulmon erasi xijra. Xijriy yil 

hisobi. 

3. Yetti  raqamining hosiyati. 

4. Oy kulti va oyning hayotbaxsh 

ta'siri. 

 

2 

7 

 

 

Metrologiya 

–

 

o`lchovlar 

sistemasi haqidagi 

fan. 

1.Tarixiy metrologiyaning shakllanishi 

va taraqqiyoti. 

2.Metrologiya manbalari va ularni 

o’rganish uslublari.

 

3. Hozirgi davr metrologiyasi 

 

2 

8 

 

Xalqaro metr 

sistemasining 

vujudga kelishi. 

1. 1790  yilgi  o’lchovlar  islohoti.

 

2.  Metr  va kilogramm  etalonlarining 

yaratilishi. 

3. Jamiyatda metr sistemasining 

ahamiyati. 

2 

9