Xrom elementning umumiy xarakteristikasidir. Tabiatdagi xrom va uning sanoatda olinishi. Xromning kimyoviy xossalari

U qayerda joylashgan
Yer qobig'ida xrom juda ko'p - 0,02%. Sanoat xrom oladigan asosiy mineral bu umumiy formulasi (Mg, Fe) O · (Cr, Al, Fe) 2 O 3 bo'lgan o'zgaruvchan tarkibli xrom shpineli. Xrom rudalari xromitlar yoki xromli temir rudalari deb ataladi (chunki u deyarli har doim temirni o'z ichiga oladi). Koʻp joylarda xrom rudalari konlari bor. Mamlakatimizda xromitlarning katta zahiralari mavjud. Eng yirik konlardan biri Qozog'istonda, Aqtyubinsk viloyatida joylashgan; u 1936 yilda ochilgan. Xrom rudalarining katta zahiralari Uralda ham mavjud.
Xromitlar asosan ferroxromni eritish uchun ishlatiladi. Bu eng muhim ferroqotishmalardan biri va qotishma po'latlarni ommaviy ishlab chiqarish uchun mutlaqo zarurdir.
Ferroqotishmalar temirning boshqa elementlar bilan qotishmalari bo'lib, po'latni qotishma va deoksidlanish uchun asosiy marosimda qo'llaniladi. Ferroxrom tarkibida kamida 60% Cr mavjud.
Chor Rossiyasi ferroqotishmalarni deyarli ishlab chiqarmas edi. Janubiy o'simliklarning bir nechta yuqori o'choqlari past foizli (metallni qotishma uchun) ferrosilikon va ferromarganetsni eritdi. Bundan tashqari, 1910 yilda Janubiy Uraldan oqib o'tadigan Satka daryosida oz miqdordagi ferromarganets va ferroxromni eritadigan kichik zavod qurildi.
Yosh Sovet mamlakati rivojlanishining dastlabki yillarida chet eldan ferroqotishmalarni import qilishga majbur bo'ldi. Kapitalistik mamlakatlarga bunday qaramlikka yo'l qo'yib bo'lmas edi. Allaqachon 1927 ... 1928 yillarda. sovet ferroqotishma zavodlari qurilishi boshlandi. 1930 yil oxirida Chelyabinskda birinchi yirik ferroqotishma pechi qurildi va 1931 yilda SSSR ferroqotishma sanoatining to'ng'ich bo'lgan Chelyabinsk zavodi ishga tushirildi. 1933 yilda yana ikkita zavod ishga tushirildi - Zaporojye va Zestaponida. Bu ferroqotishmalarni import qilishni to'xtatish imkonini berdi. Bir necha yil ichida Sovet Ittifoqida ko'plab turdagi maxsus po'latlarni ishlab chiqarish tashkil etildi - rulmanli, issiqqa chidamli, zanglamaydigan, avtomobil, yuqori tezlikda ... Bu barcha po'latlar xromni o'z ichiga oladi.
Partiyaning 17-s’ezdida og‘ir sanoat xalq komissari Sergo Orjonikidze shunday degan edi: “...agar bizda sifatli po‘latlar bo‘lmaganida, avtotraktor sanoati ham bo‘lmas edi. Biz hozirda foydalanayotgan yuqori sifatli po'latlarning narxi 400 million rubldan oshadi. Agar import qilish kerak bo'lsa, 400 million rubl bo'lar edi. Har yili, la'nati, kapitalistlarning qulligida bo'larding ... "
Aqto'be koni negizida zavod keyinchalik, Ulug' Vatan urushi yillarida qurilgan. U 1943-yil 20-yanvarda ferroxromning birinchi eritishini berdi.Zavod qurilishida Aqto‘be shahri ishchilari qatnashdilar. Bino mashhur deb e'lon qilindi. Yangi zavodning ferroxromi front ehtiyojlari uchun tanklar va to'plar uchun metall ishlab chiqarish uchun ishlatilgan.
Yillar o'tdi. Hozirda Aqto'be ferroqotishma zavodi barcha turdagi ferroxrom ishlab chiqaruvchi yirik korxona hisoblanadi. Zavodda yuqori malakali milliy metallurg kadrlari yetishib chiqdi. Yildan yilga zavod va xromit konlari quvvatini oshirib, qora metallurgiyamizni yuqori sifatli ferroxrom bilan ta’minlamoqda.
Mamlakatimizda xrom va nikelga boy tabiiy qotishma temir rudalarining noyob koni mavjud. U Orenburg dashtlarida joylashgan. Bu kon negizida Orsk-Xalilovskiy metallurgiya zavodi qurilib, faoliyat yuritmoqda. Zavodning yuqori o'choqlarida tabiiy qotishma cho'yan eritiladi, bu yuqori issiqlikka chidamliligiga ega. Qisman quyma shaklida qo'llaniladi, lekin uning katta qismi nikel po'latiga ishlov berish uchun yuboriladi; po'lat quyma temirdan eritilganda xrom yonib ketadi.
Kuba, Yugoslaviya, Osiyo va Afrikaning ko'pgina mamlakatlarida xromitlarning katta zahiralari mavjud.