Xotiraning ierarxik strukturasi

Yuqori darajadagi tillar

• 
  Yuqori darajadagi dasturlash tillari insonlarga kompyuterlarga qaraganda ancha yaqin va tushunarli.
  
• 
  Yuqori darajadagi tillarning asosiy xususiyati mavhumlik, ya’ni bu kabi ma’lumotlar tuzilmalari va ulardagi operatsiyalarni qisqacha tavsiflovchi semantik konstruktsiyalarni kiritishdir, ularning tavsiflari mashina kodida (yoki boshqa past darajadagi dasturlash tilida) juda uzoq va tushunishga qiyin.
  
• 
  Ularda ma’lum bir kompyuter arxitekturalarining o’ziga xos xususiyatlari hisobga olinmaydi, shuning uchun manba kodlari darajasida yaratilgan dasturlar ushbu tilning tarjimoni yaratilgan boshqa platformalarga osongina ko’chiriladi.
  

Kompilyatsiya

• 
  Maxsus kompilyator dasturi yordamida, kompilyatsiya qilingan tilda berilgan dastur protsessorning ma’lum bir turi (mashina kodi) uchun buyruqlar to’plamiga aylantiriladi (kompilyatsiya qilinadi) va keyinchalik alohida dastur sifatida ishlashi mumkin bo’lgan bajariladigan faylga yoziladi.
  
• 
  Boshqacha qilib aytganda, kompilyator dasturni yuqori darajadagi tildan protsessor tushuna oladigan past darajadagi tilga tarjima qiladi.
  

Interpretatsiya

• 
  Interpretator to’g’ridan-to’g’ri o’z matnini oldindan tarjimasiz bajaradi (sharhlaydi). Bunday holda, dastur asl tilda qoladi va tarjimonsiz ishga tushurib bo’lmaydi. Kompyuterning protsessori mashina kodining tarjimoni deb aytishimiz mumkin.
  

Assembler tili

• 
  Eng past darajadagi til - bu assembler tili, bu shunchaki har bir mashina kodining buyrug’ini raqamlar sifatida emas, balki mnemonika deb nomlangan shartli belgilar yordamida ifodalaydi.
  
• 
  Har bir protsessor modeli uchun buyruqlar to’plami har xil bo’lganligi uchun, ma’lum bir kompyuter arxitekturasi o’ziga xos assembler tiliga ega va unda yozilgan dastur faqat shu muhitda ishlatilishi mumkin.