Xotira Reja

4) sekin esda qoldirib, tez unutish.

Xotira tasavvurlari -ilgari idrok qilingan narsa va hodisalar obrazlarining ongimizda qaytadan gavdalanishiga aytiladi.

Xotira tasavvurlari -ilgari idrok qilingan narsa va hodisalar obrazlarining ongimizda qaytadan gavdalanishiga aytiladi.

Xotira jarayonining asoslari

III –yo’nalishda o’rganilgan:

• psixologik;
• neyro-fiziologik;
• bioximik.

Xotiraning psixologik nazariyalari inson faolligi bilan bog’liq bo’lgan xotira jarayonlarini shakllantirishni tadqiq etadi va uning quyidagi turlari mavjud:

• Xotiraning psixologik nazariyalari inson faolligi bilan bog’liq bo’lgan xotira jarayonlarini shakllantirishni tadqiq etadi va uning quyidagi turlari mavjud:
• Assotsiativ nazariyadir.
• psixologik nazariya xotiraning Geshtalat nazariyasidir.
• Bixeviorizm nazariyasi – inson xotirasida, esda olib qolishda takrorlashning ahamiyatiga diqqatni qaratadi.
• Freydizm xotirani emotsiyalar, motivlar va ehtiyojlar bilan bog’laydi.
• Mantiqiy nazariya A.Bine va Byullerlar tomonidan ilgari surilib, ular xotiradagi materialni xotiraning mantiqiy esda olib qolinishi bilan bog’laydi.
• Faoliyat nazariyasi A.N.Leontьev, N.I.Zinchenko, A.A.Smirnovlar tomonidan ilgari surilib, turli tasavvurlar orasidagi bog’liqlik esda olib qolingan materialning qandayligiga emas, balki odamning u bilan nima qilishiga bog’liqdir.

Bioximik nazariya tashqi ta’sir ostida nerv hujayralarida yuz beradigan o’zgarishlarni qayd qilish va xotira jarayonida DNK va RNK ahamiyatini aniqlashga qaratilgandir. DNK xotirani genetik tug’ma tashuvchi sifatida, RNK esa individual xotiraning ontogenetik asosi sifatida qabul qilinadi.
Kibernetik nazariya bo’yicha xotira ma’lumotni qabul qilib olish, qayta esga tushirish va unutishdir.

• Xotira jarayonlarining navbatdagi nazariyasi
• neyro-fiziologik nazariyadir.
• Vaqt oralig’ida esda olib qolish, saqlash va esga tushirish xotiraning asoslari fiziologik nazariyasini tashkil qiladi.

Mavzu yuzasidan nazorat savollari:

• 1. Assotsiatsiyalar necha turga bo`linadi?
• 2. Mantiqiy xotira mexanik xotiradan qanday farqlanadi?
• 3. Esda qoldirishning turlarini tavsiflang?
• 4. Xotira jarayonlariga nimalar kiradi?

E’tiboringiz uchun rahmat

E’tiboringiz uchun rahmat