Xorijiy mamalakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik

2.1.1-rasm. Fors ko’rfazi mamlakatlari va Saudiya Arabistoni eksport hajmi 

dinamikasi (mlrd. AQSh dollar) 

 

Yuqoridagi  jadvalni  tahlil  qilib  ko’radigan  bo’lsak  Saudiya  Arabistoni 

mintaqada  eksport  hajmining  yuqoriligi  bo’yicha  ajralib  turibdi.  2008-yilda 

Saudiya  Arabistoni  eksporti  Fors  ko’rfazidagi  qolgan  mamlakatlar  eksportining 

47,9%  ini  va  bu  ko’rsatkich  2009-yilda  43,4%  ni  tashkil  etdi.  2009-yilda  butun 

mintaqa bo’yicha eksport hajmi keskin pasaydi sababi 2008-yilgi jahon moliyaviy 

inqirozi  Fors  ko’rfazi  mintaqasidan  eng  ko’p  Saudiya  Arabistoni  iqtisodiyotiga 

salbiy  ta’sir  qildi.  2010-yilda  jami  mintaqa  eksportida  Saudiya  Arabistoni  uushi 

42,7%  ni,  2011-yilda  42,8%,  2012-yilda  bu  ko’rsatkich  41,5%  ni  tashkil  etdi. 

Demak  ko’radigan  bo’lsak  2010-yildan  boshlab  Saudiyani  ulushi  pasayishni 

boshladi. 2008-yildagi moliyaviy inqiroz Saudiya eksportiga ham salbiy ta’sir qildi 

sababi 2009-yilda uning mintaqa eksportidagi ulushi 4,5% ga pasaydi. 2010-yilda 

ham  0,7%  pasayish  tendensiyasi  kuzatildi.  Saudiya  eksport  hajmi  2010-yildan 

boshlab o’sish tendensiyasiga ega bo’lib eng yuqori ko’rsatkichni 2012-yilda 388,4 

mlrd  dollarni  tashkil  etdi.  1995-yil  davomida  Fors  ko’rfazi  mamlakatlarini  yalpi 

eksporti  103  mlrd  dollarni  tashkil  etgan  bo’lsa  shundan  Yevropa  mamlakatlariga 

qilingan eksport ulushi 53% ni ya’ni 54,8  mlrd dollar bo’ldi va bunda Saudiyani 

ulushi 19,8% ni 10,9 mlrd dollarni tashkil etdi. Bu ko’rsatkich 2005-yilda 15,8% ni