Xorijiy filologiya fakulteti

Har yurakning bir bahori bor,

Har bir qalbga ishq bo‘lar mehmon.

Har yurakda gullar muhabbat,

Bo‘ston etar uni begumon.

Lekin Layli boshiga kelgan

Qora kunlar bizga yot bugun.

Bizga yotdir Shirin baxtini

Paymol etgan и qop-qora tun, —

she’riga quyidagi epgraf keltirilgan:

«Muhabbat

Ul o‘zi eski narsa,

Lokin har bir yurak

Oni yongorta...»

Xodi Toqtosh

Ko‘rinadiki, har bir qalbda ishq gullarkan, yurak bo‘stonga aylanadi. Shuning uchun ham Layli boshiga kelgan, Shirin baxtini poymol etgan qora kunlar o‘tmishga aylangan, degan fikmi Xodi Toqtosh asaridan keltirilgan parcha yanada ta’sirdor qiladi, ishonchni oshiradi. «Yozuvchi yolg‘onni to‘qiydi-yu, haqiqatni yozadi», — degan hikmatni guyo isbotlaydi.

3. Lirik chekinish. San’atkor asarida yaratayotgan syujet voqealaridan ba’zida o‘zi ham ta’sirlanib ketadi, qalbida tug‘yonlar, hislar, fikrlar quyulib kelaveradi. Shu jarayonda syujet voqealarini to‘xtatadi-da, ana shu kechinmalarni ifodalaydi. Bu holat — lirik chekinishni keltirib chiqaradi. Lirik asar — shoir kechinmalarining ifodasi, dramatik asarda muallif nutqi ishtirok etmasligini hisobga olsak, lirik chekinishlar liro-epik asarlarda uchray- di. Jumladan, Hamid Olimjonning «Zaynab va Omon» dostonida Omon o‘z qismatini, tarixini so‘zlar ekan, dunyo ona mehri bilan to‘liq va ulug'ligini, ona va farzand o‘rtasidagi sevgining buyukligini ta’kldlaydi. Ana shu tu- shunchalaming beg'uborligini, samimiyligini, jonga jon solib asrashligini ta’kid qilish, unga yana bir isbot keltirish uchun shoir lirik chekinishga yo‘l qo‘yadi: