Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

XORAZM MA
’
MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOM
А
SI 
–
9/2020 
98
асоциациясининг Хоразм вилояти филиали ҳамда гастрономик кўча ташкил этилиши 
хусусида
қарор
қабул
қилинди [6
].
 
Шуни ҳам таъкидлаш жоизки, ҳозирги пайтда GoUzbekistan.uz
, 
Restoran.uz портали 
билан ҳамкорликда “Ўзбекистон гастрономия туризми” номли янги лойиҳаси фаолият 
кўрсатмоқда. Бу билан мамлакатимизнинг ошпазлик санъатидаги таомлардаги хилма
-
хиллиги ва маҳаллий хусусиятларга тегишли эканлиги, оддий ва қадимийлиги ҳудудлардаги 
илғор тажрибалар билан халқаро туризм бозорига кириб боришига имконият яратади.
Сўнгги йилларда мамлакатимизда туризм соҳасида амалга оширилаётган тадбирларни 
ва жараёнларни кузатар эканмиз, шуни алоҳида таъкидлаш лозимки
гастрономик туризм 
соҳасида ҳам унинг ривожланиши учун жуда катта ишлар амалга оширилганлигининг гувоҳи 
бўламизки, жуда яқин вақт ичида бунинг амалий натижаларини кўриб бораверамиз. 
Айниқса, Хоразмнинг машҳур овқатлари: “тухум барак” ва “қўтир барак” таомларининг 
ЮНЕСКО репрезентатив рўйхатига киритилиши ҳам Хоразмда гастрономик туризмни 
ривожлантиришда жуда катта аҳамиятга эга
[8]. Хоразмда бундай таомлар жуда кўп, 
жумладан, “шивит оши”, камкалорияли
“хоразмча сузма ош”, “ушоқ барак”, “қизил ва 
гўштли патирлар” ва ниҳоят фақат Хоразм балиғидан тайёрланадиган таомлар аллақачон чет 
эллик туристлар ичида жуда оммалашиб кетган. 
Ҳозирги
вақтда гастрономия туризмининг ривожланиши “миллий иқтисодиётга 
ижобий таъсири, бандликни таъминлаш ва маданий мерос сифатида ҳар томонлама тавсиф” 
сифатида Бутунжаҳон туризм ташкилотининг доимий назоратида ҳисобланади. Бутунжаҳон 
туризм ташкилоти экспертларининг тақдим этган маълумотларига биноан “туризм 
соҳасидаги 30% ҳаражатларни гастрономия туризми ташкил этиб, гастротуризм маҳаллий 
маданиятнинг асосий элементи ва ишлаб чиқаришнинг асосини ташкил этади, бунда асосий 
эътибор Буюк ипак йўлидаги туристик йўналишларнинг туристик таклифларини 
такомиллашувини ва миллий ошхонани ривожлантиришга қаратилгандир” [7].
Гастрономия туризмини ярим фабрикат маҳсулотларни истеъмол қилишдан безиб, 
кўнгли истаган таомни асл ҳолида татиб кўришга интилиш деб ҳам тушуниш мумкин. 
Гастрономия туризми биринчи навбатда гурманлар, яъни мазали таом
истовчилар
учун 
жозибадор бўлиб, уларга тансиқ таом, бу нафақат егулик, балки, кўтаринки кайфият 
бағишловчи лаҳзалар ҳисобланади. Иккинчидан, гастрономик сайёҳатлар иш фаолияти овқат 
тайёрлаш ва тановвул қилишга бевосита боғлиқ бўлган касб эгаларини, хусусан ресторан 
бошқарувчиларини, татиб кўрувчилар (дегустаторлар), ресторан танқидчилари каби 
инсонларни ўзига жалб қилади. Бу инсонлар гастротурларга ўзларининг касбий 
махоратларини, билимларини оширишга ва кўникмаларини мохирона бошқаришга 
йўналтириш мақсадида гастротурларга чиқишади. Бу гастрономик турларда энг моҳир бош 
ошпазлар (шеф
-
повар) ўз касбий сирлари билан бажонидил ўртоқлашади. Гастрономик 
турларда туристик компания вакиллари кулинар сайёҳатларга чиқишади ва натижада ўз 
тижоратини кенгайтиришга муваффақ бўлишади.