Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

этник
 
хусусиятлари
га катта эътибор қаратишади. Жумладан, биз ҳам мурожаат 
бирликларининг тадқиқида уларнинг этник хусусиятларини ўрганиш долзарб деб ҳисоблаймиз. 
Даставвал, “
этник
” тушунчасини ойдинлаштириш мақсадида, ўзбек тили изоҳли луғатидан 
этник
сўзига берилган таърифни келтирмоқчимиз: 
Этник юнонча “ethnikos” сўзидан олинган бўлиб, 
“қабилага, халққа алоқадор” деган маънони беради
 
[6; 61]. 
Демак, мурожаат бирликларининг этник 
ифодаланиши маълум тил соҳибларининг ўзига хос қўллайдиган мурожаат сўзларидир. 
Ўзбек халқида оилага бўлган ҳурмат жуда каттадир. Эр
-
хотин бир
-
бирига мурожаат қилишда 
фарзанд номлари
дан ёки 
ундов сўзлар
дан(эй, ҳов, ҳей ва ҳ.о.), 
текноним 
(Англо
-
русский словарь 
общей лексики. –
ABBYY, 2011)лардан (бошқа шахсга тегишли эканлигини таъкидлаш. Мас., 
Элдорнинг дадаси.) каби воситалардан фойдаланишади, сабаби эр
-
хотин тўғридан
-
тўғри исм билан 
мурожаат қилиши ҳурматсизлик ҳисобланади: Қутидор хотинига Кумуш (қизининг исми) деб 
мурожаат қилмоқда
: - 
Мен сизга айтиб қўяй, 
Кумуш,
 - 
деди турар экан, қутидор Офтоб ойимга, 
- 
бу 
кун бир меҳмон айтган эдим
(А. Қодирий,
Ўтган кунлар). Тилшунос А. Омонтурдиев бу каби 
воситаларга эвфемик мурожаатлар деб ном берди
[2;33]
. Нутқий мулоқотда эвфемик мурожаат 
қўлланиши шарқ маданиятига, жумладан ўзбек нутқий этикетига хосдир. 
Инглиз расмий мурожаат бирликлари, чунончи: Mr., Mrs., Ms., Miss, Ma’am, Sir кабилар 
қўлланилиш борасида ўзбек тили мурожаатларидан кескин фарқ қилади, чунки улар нутқда ижтимоий 

---