Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

3. Меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳоли, айниқса, эркаклар ўлими даражасининг юқорилиги
.
 
Республика
бўйича жами ўлганларнинг 28,6 фоизи меҳнатга қобилиятли ёшдаги аҳолига тўғри келади. 
2019 йилда меҳнатга лаёқатли ёшда ўлганлар сони 40,5 минг кишини ташкил этиб, бу кўрсаткич 2010 
йилга нисбатан 4,8 фоизга ортган. Меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳолида ўлганлар мутлақ сонининг 
ўсиши ўлим сабабларидаги ўзгаришлар билан боғлиқ. Яъни, таҳлил қилинаётган даврда (2010
-2019 
йй.) ўсимталардан ўлганлар сони –
29,3, 
бахтсиз ҳодиса, заҳарланиш ва жароҳатланишлардан –
12,7, 
қон айланиш тизими касалликларидан –
3
,6 фоизга,
овқат ҳазм қилиш аъзолари касалликларидан 
ўлганлар сони 3,5 фоизга кўпайган. 
Меҳнатга лаёқатли ёшда хавфли ўсимталардан юқори даражали ўлимнинг асосий сабаби саратон 
касалликларининг кам ёки кечроқ аниқланиши ва превентив тиббиётнинг Ўзбекистонда етарлича 
ривожланмаганлиги билан изоҳланади.
Халқаро мезонларга мувофиқ ҳар
100 
000 аҳолига нисбатан меҳнатга лаёқатли ёшда ўлганлар 
сони 200 нафардан ошса иқтисодиётга таҳдид ҳисобланади. Ўзбекистон Республикасида бу кўрсаткич 
203,6 нафарни (2019 йил) ташкил этади.
Халқаро мезонлар бўйича меҳнатга лаёқатли ёшдаги аҳоли, айниқса, эркаклар ўлими 
даражасининг юқори (аёллар ўлимига қараганда 2,1 марта кўп
). 
Меҳнатга лаёқатли аҳоли ўлими 
даражасининг юқорилиги нафақат бевалар, етимлар ва тўлиқсиз оилалар сонини оширади, балки 
меҳнат ресурсларининг сонининг ҳам қисқаришига олиб келади. Шунинг учун
шикастланиш ва 
заҳарланиш ҳолатларини камайтириш бўйича профилактика чора
-
тадбирлари, шунингдек, юрак
-
қон 
томир, юқумли ва онкология касалликларини барвақт
аниқлаш ҳисобига меҳнатга лаёқатли ёшдаги 
аҳолининг
ўлимини камайтириш мақсадга мувофиқ.
4. Меҳнат ресурсларининг ички миграцияси ўта суст бўлгани ҳолда аҳолининг ишлаб пул