Xorazm ma ’ mun akademiyasi axborotnomasi – /2020 Ўзбекистон республикаси фанлар

Мавзуга оид адабиётлар таҳлили
 
Корпоратив бошқарувни тадқиқ этишнинг методологик асосларини кўриб чиқишда, авваламбор, 
сўнгги йилларда тадқиқотчи олимлар томонидан корпоратив бошқарув соҳаси доирасида ўтказилган 
тадқиқотларни таҳлил қилиш асосида соҳа фаолиятининг бугунги кундаги долзарблиги ва амалий 
аҳамияти нечоғлик юқори эканлигини кўрсатади.
Мутахассис ва олимлар корпоратив бошқарув тушунчасига турли томондан ёндашадилар
[2]. 
Айрим тадқиқотчилар кўпроқ эътиборни корпоратив бошқарувни ташкил этишнинг турли 
моделларига қаратсалар, бошқалари корпоратив бошқарувни фақатгина акциядорлик тузилмаларида 
мулк эгалари билан менежмент ўртасидаги муносабатларга боғлайдилар
.
«Корпоратив бошқарув» тушунчаси ўзида комплекс қоида ва рағбатларни мужассам этиб, улар 
ёрдамида акциядорлар корхона раҳбарияти фаолиятини назорат қилади ва фойдани ошириш ҳамда
корпорация қийматини ошириш мақсадида менежментга таъсир кўрсатади
[3].
Республикамиз олимларидан А.А. Хашимовнинг фикрича, «корпоратив бошқарув –
асосий 
манфаатдор шахсларнинг компанияни самарали бошқаришни ташкил этишдаги манфаатларини 
бирлаштирувчи ташкилий, ҳуқуқий ва
иқтисодий чора–тадбирлар мажмуи»
[4]. 
Россиялик олимлардан И.Ю.Бочарова корпоратив бошқарув бўйича фикрни ривожлантириб, 
қуйидагича фикр билдиради: “корпоратив бошқарув компания фаолияти билан боғлиқ қизиқиш 
уйғотувчи корпоратив муносабатлар субъектлари ўртасидаги муносабатларда
пайдо бўлувчи 
акциядорлар ҳолати ва акциядорлик жамияти хатти–харакатларига таъсир этувчи ташкилий–
иқтисодий ва бошқарув муносабатлари тизимидир”
[5]. 
Бошқа россиялик олим И.В.Белинов корпоратив бошқарувни муносабатлар тизими сифатида 
ўрганган: «корпоратив бошқарув –
корпоратив муносабатлар қатнашчилари қизиқишлари ҳамда 
компания самарали фаолияти, унинг ижтимоий мақсад ва умумий қизиқишларга
мослигини 
таъминлашдаги масалаларни ҳал этиш бўйича компания эгалари (мулкдорлари) ва унинг менежерлари, 
ҳар хил акциядорлик гуруҳлари ва яхлит компания ҳамда бошқа қизиқувчи томонлар ўртасидаги ўзаро 
муносабатлар тизимидир»
[6]. Шу билан бирга, бу каби қатнашувчи томонлар ўртасидаги 
муносабатлар тизими сифатида қаралган корпоратив бошқарув борасида бошқача фикрлар ҳам
мавжуд. 

---