Xoliqova matlubaxonning

Dars kompetensiyasi; axborot bilan ishlash.

Darsning jihozi: dars konspekti, darslik, 8 – sinflar uchun o’quv ko’rgazmalar, kadoskop, davriy jadval

Dars tipi: Aralash

Dars turi: Noan’anaviy.

Dars o`tish metodi: “Aqliy hujum”, “Guruhlar bilan ishlash”,

Darsning borishi: A) Darsning tashkil etilishi. B) Salomlashish, davomatni aniqlash. S) O’quvchilarni darsga hozirlab, jonli muhit yaratish. D) Guruhlarga bo’lish

O’tilgan mavzuni mustahkamlash.

1-misol: Natriy metali bilan quyidagi kislotalardan hosil bo‘lgan tuzlarning

Formulalarini yozing: Nitrat, sulfid, sulfit, sulfat, fosfat kislotalar.

Yangi mavzu bayoni:

Vodorod, kislorod va suvning xossalarini o‘rganish davomida bir xil xossalarini namoyon qiluvchi elementlar bilan tanishgan edik. Masalan,

Natriy va kaliy metallari: yumshoq, suvdan engil, kislorod va suv bilan

odatdag I sharoitda shiddatli reaksiyaga kirishadi, natijada bir valentli

birikmalarini hosil qiladi.

2Na+O2=Na2O2 2K+O2=K2O2

2Na+2H2O=2NaOH+H2 2K+2H2O=2KOH +H2

Shuningdek, Li, Rb, Cs va Fr metallari ham o‘z xossalari jihatidan Na va K metallariga o‘xshash. Bu metallar bir oilani, ya’ni, ishqoriy metallar oilasini tashkil qiladi.

• 
  Ishqoriy metallar quyidagi umumiy xossalarga ega:
  

5-Ishqoriy metallar barcha birikmalarida bir valentli.

• 
  Ishqoriy metallarning gidroksidlari ishqorlardir, ular suvda yaxshi
  

eriydi.

Ishqoriy metallarning atom massalari ortib borishi bilan fizik va

Kimyoviy xossalari davriy ravishda o‘zgarib boradi

Davriy jadvalning ettinchi gurux asosiy elementlarini galogenlar deb nomlanib , fanga 1811-yilda nemis kimyogari I.Shveyger kiritgan bo’lib, “tuz” va “hosil qiluvchi” degan ma’nolarni bildiradi. “Galogenlar” atamasi ftor, xlor ,brom yod va astat uchun umumiy bo’lib qolgan. Galogenlarning barchasi metalmaslar bo’lib, tashqi energetik pog’onasida 7 ta elektron bor, demak , tugallangan energetic pog’onaga o’tishi uchun 1 ta elektron yetishmaydi. Shu sababli galogenlar vodorod hamda metallardan bitta elektron olib -1 oksidlanish darajasini namoyon qiladi.