Xodimlarii ragʻbatlantirish va motivasiyalash usullari Bajardi: Xamrayrv F

• O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
• Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti Samarqand filiali
• Mustaqil ta’lim
• Mavzu: Xodimlarii ragʻbatlantirish va motivasiyalash usullari
• Bajardi: Xamrayrv F
• Tekshirdi : Shukurova N

• Reja:
• 1.Boshqaruv jarayonini axborot bilan taminlash
• 2.Boshqaruv texnikasi tushunchasi va turlari 
• 3.Kommunikatsiya 

• Axborot boshqaruv tizimiga uni rivojlantirish va takomillashtirish maqsadida faol tasir etish uchun zarur malumotlar yig’indisidan iboratdir. Yetarli va aniq axborotga ega bo’lmay boshqarish mumkin emas.

• Axborot, bu — boshqaruv apparati faoliyatining ham dastlabki nuqtasi, ham natijasi, shuningdek, amalga oshirilayotgan harakatlar mavjudlik sharti, mustahkamlash usuli. Axborot xajmi ortishi bilan boshqaruv axborotining sifat ko’rsatkichlarga bo’lgan talabi ham ortib boradi.

• Axborotning quyidagi turlari mavjud:

• Axborot bilan ishlashni tashkil etish bo’yicha quyidagi qator muammolarni hal etish lozim bo’ladi: 

• Maqbul axborot tizimini ishlab chiqish; 

• Axborot qabul qilish va yuborishning maqbul usullarini tanlash;

•  Axborot oqimlarini shakllantirish usullarini ishlab chiqish;

• Axborotni saqlash va izlashni tashkil etish;

• Axborotni qayta ishlash jarayonini mexanizatsiyalash va avtomatlashtirish.

• 2.Boshqaruv texnikasi tushunchasi va turlari

• Boshqaruv texnikasi — bu aqliy mehnat texnikasi, boshqaruv tizimida axborotni qayta ishlash texnikasi. Texnika vositalari qanchalik takomillashgan bo’lsa boshqaruv texnologiyasi, boshqaruv mehnatini tashkil etish va butun boshqaruv jarayoni shunchalik samarali bo’ladi.

• Boshqaruv texnikasini faqat hisoblash mashinalari bilangina bog’lash noto’g’ridir. Dastlabki texnika vositalari 100 yil avval paydo bo’lgan ruchka, chizg’ichdan tortib EHM va kompyutergacha bo’lgan texnika vositalarini quyidagi ikki guruhga ajratish mumkin: orgtexnika va hisoblash mashinalari. 

• Orgtexnika vositalariga juda turli-tuman uskuna va qurollar (oddiy qurol va vosita, axborot olish va qayta ishlash, ko’chirish, ko’paytirish, aloqa vositalari va axborot uzatish, xizmat ko’rsatish, xizmat xonalari uskunalari) kiradi.

• 3.Kommunikatsiya 

• Kommunikatsiya - bu axborot almashishdir. Ana shu axborot negizida rahbar malumotlar olib, samarali qarorlar qabul qiladi va ishchi xodimlarga etkazadi. Rahbarlik faoliyati samarali axborot almashinuvni talab qiladi. Agar insonlar o’zaro axborot almashinmasa, ular birgalikda ishlay olmaydi va oldilariga qo’ygan maqsadning shakllanishi, unga erishishi qiyin bo’ladi.

• Boshqaruv faoliyatida axborot almashuv muhim ahamiyatliligi uchun rahbar o’z vaqtining 50-90%ini kommunikatsiyaga sarflaydi.

• Kommunikatsiyaning majlislar, xizmat yozuv-chizuvlari, telefon orqali muloqotlar, hisobotlar, videotasmalar va yuzma-yuz suhbatlar orqali ko’pgina muammolarni hal qilishda yordam beradi.

• Axborotlar korxona ichida bosqichma-bosqich, yani vestikal kommunikatsiyalar orqali o’tadi.

Foydalanilgan adabiyotlar:

• 1.Yusupov E.D., Z.K.Kusharov. Menejment nazariyasi. Oʻquv qoʻllanma. -T.: Innovatsion rivojlanish, 2019.
• 2.Pardayev O.M. Menejment. –T.: Iqtisodiyot dunyosi
• 3.David Boddy. Management: In Introduction. -New York: Pearson, 2016. Seventh Edition.
• 4.Rickky W. Griffin. Fundamentals of Management. 8th ed.