Xodimlar. Bu qism logistika tizimining eng muhim qismi hisoblanadi. Unda xodimlami tanlash va tayyorlash masalalariga katta ahamiyat beriladi. Makro va mikrologistikaning vazifalari va doirasi

6-chizma. Selektiv va intensiv taqsimlash
Ulgurji savdo idoralari ko‘pincha tovarlarning o‘ziga ega bo‘lmaganligi sababli tovarlar bilan fizik operatsiyalarni amalga oshirmaydilar. Ularning asosiy vazifasi iste’molchi bilan aloqa o‘rnatish, mol yetkazib berish, buyurtmalar to‘plash, ularni tarqatish, firma omborlaridan tovarlarni tranzit yetkazib berishni tashkil etishdan iborat.

3. 
   Vakil, tovar brokerlari, dallollar va boshqa vositachilar tovarga egalik qilish huquqiga ega bo‘lmaganliklari sababli ularning qadrsizlanishi, buzilishi bilan bog‘ liq bo‘lgan zararlarni ko‘rmaydilar.
   

Broker - savdo vositachilarining faol turi sanaladi. Ular sotuvchi va xaridorlar bilan uzoq muddatli shartnoma munosabatlariga kirmaydilar, vositachi rolini o‘ynagan holda vaqtincha oldi - sotdida qatnashadilar. Ularning asosiy vazifasi sotuvchi va xaridorlarni uchrashtirish va savdo aloqalarini o‘rnatish. Mavjud taxminlar asosida xaridorlar talabiga mos keladigan ma’lumotlarni taklif qilish brokerlar faoliyatining s o‘nggi jarayoni hisoblanadi. Broker ixtisoslashgan bozorni to‘liq biladi, ko‘plab ishbilarmonlar bilan aloqaga kirishadi, alohida vazifalarni bajaradi. Shartnoma tugatilgandan so‘ng, unga yollangan tomon vositachi haqini beradi.
Ulgurji savdo qiluvchi vakil mol yetkazib beruvchilar bilan uzoq muddatli aloqalar o‘rnatadi va ishlab chiqaruvchi firmalarning savdo gumashtalariga (agent) mos vazifalarni bajaradi.
Ular operatsiyalarni kafillikka olib, shaxs nomi va hisobidan savdo - sotiq yo‘li bilan o‘z ulushlarini ajratib oladilar, shuningdek raqobatlashmay, tovarlar chiqaradilar. Bir necha ishlab chiqaruvchi firmalarga xizmat qilishlari mumkin. Jug‘ rofiy nuqtai nazardan, ular unchalik katta b o‘lmagan hududda yoki bir necha viloyatlarda xizmat ko‘rsatilishlari mumkin. Yirik firmalar mazkur tumandagi savdo - sotiq imkoniyati past bo‘lgan paytda ulgurji savdo qiluvchi vakillar xizmatidan foydalanadilar. O‘rta va kichik sanoat firmalari esa bunday turdagi vositachilarga mazkur hududda ularning savdosi hajmi yetarli darajada yuqori emas va shaxsiy savdo vakiliga ega bo‘lishdan manfaatdor bo‘lmaganida murojaat qiladi. O‘rta sanoat korxonalari endi vakilga hududda barcha mahsulotlarni sotish huquqini beradilar. Bunday hollarda vakillar muzokaralar olib borilayotgan paytda ba’zi huquqlarga ega bo‘ladilar. Ishlab chiqarish vositalari bozorining ulgurji savdo qiluvchi vakillari, asosan, elektrotovar, asbob - uskuna va mashinalar bilan savdo qiladilar.
Tarmoq haqi va uning mahsulotlari to‘g‘risida mufassal bilimlarga ega bo‘lganliklari sababli, ulgurji savdo qiluvchi vakillar yuqori natijalarga erishadilar. Ularning mehnatlariga vositachi haqi, asosan, haq to‘lanishi ular ko‘rsatadigan xizmatlar ishlab chiqaruvchi firmalar uchun foydali hisoblanadi. Ulgurji savdo qiluvchi vakilning asosiy vazifasi - savdo-sotiqni vaqtida ta’minlash, manfaatdor
tomonlarga talab va taklif to‘g‘risidagi ma’lumotlarni berish. Vaqtning o‘zi esa tovaming so‘nggi qiymati o‘rnatilishiga ta’sir qilmaydi. Yuqorida qayd etib o‘tilganlardan ko‘rinib turibdiki, ularning vazifalari ko‘p jihatdan brokerlar vazifalari bilan o‘xshash ekan. Farqi shundaki, vakil brokerdan farqli ravishda o‘z mijozlari bilan aloqalar o‘rnatadi, ishlab chiqarish vositalari bozorida ish olib boradi va ba’zilari jamlash vazifasini ham o‘z zimmasiga olib, mol yetkazib berilishini ta’minlaydi. Bundan tashqari ulgurji savdo qiluvchi vakillar asosan iste’molchilar bilan o‘rnatilgan aloqalar natijasida mahsulotlarning yangi turlarini (juda tez) sotadilar. Yangi tovarlar bozorini rivojlantirish b o‘yicha ko‘rsatadigan xizmatlari uchun vositachilar yuqori darajada dallollik haqi oladilar. (Savdo hajmining 10 - 15 %).
Vakillarda, odatda realizatsiya qilinishi zarur bo‘lgan tovarlar mavjud bo‘ladi, ular tovarlarni o‘z nomlaridan, lekin tovar egasining hisobidan sotadilar. Vakillar nazoratda, qabul qilish omborlariga egadirlar, tovarlarni saqlash va sotish ham ularning ixtiyoridadir. O‘z javobgarliklari ostida xaridorlarga kredit beradilar, bozor haqidagi ma’lumotlar, tovarlarni tashishda yordam ko‘rsatish, xomashyo sifati ustidan nazorat singari q o‘ shimcha xizmatlarni taklif qiladilar.

2.