Xiva xonligi madaniyati

Xulosa

• Xulosa qilib aytganda Xiva madaniyati Xiva xonligida hukmronlik qilgan 2 ikkita sulola Xiva shayboniylari (1510-1770) va Xiva qo’ng’irotlari (1770-1920)davrida gulab-yashnadi. Xorazm shahrlari gullab-yashnadi. No’g’ullar davrida suvga to’ldirilgan Ko’hna Urganch o’zining oldingi shukuhini yo’qotgan bo’lsa-da,mustaqil xonliklar davrida yuksala boshladi. Yangi-yangi shaharlar paydo bo’ldi .
• Ilm-fan,madaniyat,me’morchilik,san’at yuksaldi. Xorijiy sayyohlar ham Xorazmning mehnatkash xalqiga va uning shaharlarining go’zalligini o’zining esdaliklarida yozib qoldirgan.
• Rossiya elchisi sifatida Xiva xonligiga 1819- yilda kelgan N. I. Muravyov ham yozib qoldirgan esdaliklar eng qimmatli manbalar qatorida turadi. ,,Esdaliklar" Xiva to’g’risida, qadimiy obidalar, davlat boshqaruvi tizimi, hunarmandchilikva savdo-sotiq to’g’risida batafsil malumotlardan iborat. Shuning uchun ham bu kitob fransuz va nemis tillariga ham tarjima qilingan edi. Muallif asarida o’zbek xalqiga xos xususiyatlar haqida to’xtalib, o’zbeklarni ,,aql-idrokli, suhbati yoqimli va o’tkir, qafiyatli, matonatli, urf-odati oddiy, yolg'on va aldovdan nafratlanuvchi, harbiy ishda hormay-tolmaydigan mard va jasur kishilar", deb ta'riflagan ham edi. N. I. Muravyov o’z fikrini davom ettirib, yana quyidagilarni
• qayd etgan: ,,Xiva shahri keng maydonda bog’-rog’ bilan o’ralgan. Atrofi esa devor bilan o’ralgan hamda Amudaryodan suv quvuri o’tkazilgan. Xiva aholisi o’zining mashaqqatli mehnati bilan cho'1-u biyobonni hosildor o’lkaga aylantirgan. Atrof hammasi ekinzor maydon. Bug’doyzor, sholipoya, uzumzorvashirin-shakarbog’. Chorvachilik ham rivojlangan".
• Mustaqilligimzni qo’lga kiritgan kunlardanoq Xorazm va uning tarixiy obidalari YUNESKO ro’yxtidan joy oldi va uning 2500 yillik tavallud ayyomi 1997-yilda Xorazm shahrida keng nishonlandi.

• www.arxiv.uz