Xirurgik kasalliklar, travmatologiya-ortopediya va xdj

Oqitish jihozlari
Plakatlar, sxemalar, kasalliklar klassifikatsiyasi sxemalari, davolash sxemalari, rentgenogrammalar, videofilmlar.
Oqitish shakllari	Individual, guruhlarda va kollektiv bilan ishlash
Oqitish shartlari	oquv xonalari, palatalar va boglov xonalari.
Monitoring va baholash	Ogzaki nazorat: nazorat savollari, guruhlarda oquv vazifalarni bajarish, amaliy konikmalarni bajarish

2. Motivatsiya
Mashgulot mutaxassis shaxsini shakllanishiga, ozini tuta bilishga orgatishga, tashxis qoyishda ma'suliyatni xis qilishga orgatadi.

3. Fanlararo va fan ichida bogliqlik
Shu mavzuni oqitish talabalarning normal anatomiya, normal va patologik fiziologiya fanlari boyicha bilimlariga asoslanadi. Dars davomida olingan bilimlar gastroenterologiya, ichki kasalliklar va boshqa klinik fanlarni organilganda kerak boladi.

4. Darsning mazmuni
4.1. Nazariy qism
Kizilungach kuyishlari- kizilungachni kimyoviy moddalardan kuyishi kup uchraydigin kasallikdir. Kizilungach kuyishlarining sabablari tasodifan xar-xil agressiv utkir moddalarni (yoki uz-uzini uldirish uchun) ichish okibatidadir.
Keyingi yillarda kuprok ishkorlardan kuyish kuprok uchraydi, chunki bu moddalar yuvuvchi moddalar tarkibiga kiradi. Kimyoviy kuyishning ogirligi va uning umumiy toksinli ta'siriga ichilgan moddaning konsentratsiyasiga, mikdoriga, kimyoviy tabiatiga va shillik kavatga ta'siriga boglik.
Ishkor odatda chukur va kata koagulyasion nekrozga sabab bulib. Chukur yotgan tukimalarga diffuziya Bilan utadi. Keyinchalik infeksiya kushilib, yalliglanish soxalarini paydo kiladi. Kislotalar unchalik chukur bulmagan nekrozni keltirib chikaradi.
Klinik manzarasi: Kizilungach kuyishining kechishida 3 boskich farklanadi: 1) utkir, 2) latent, 3) chandikli tutilish boskichi. Maxalliy va umumiy uzganrishlarga karab utkir boskichda yengil, urta va ogir darajalar ajratiladi.
yengil darajasi: agressiv moda ichilgach, reflktor tarzda kayt kilish kuriladi. Bemorlar ovkat yutilganda xalkum soxasida ogrik, umumiy xolsizlik, sulak ajralishi, 1-3 kun davomida xarorat kutarilishiga shikoyat kiladilar. Bu belgilar 3-6 kun davom etadi.
Urta darajasi: kimyoviy moda kabul kilingach, kup marta kayt kilish kuzatiladi. Bemorda kurkuv, kuzgalish kuzatiladi, teri okaradi, kup mikdorda sulak ajraladi, tovush bugiladi. Bemorlar ogzida va tush orkasida ogrik sezadi. Tana xarorati 38-39^O gacha kutariladi, taxikardiya 120 tagacha yetadi. Agar biror asorat kuzatilmasa 1-3 kun ichida keyin bemorni axvoli yengillashadi va 12-15 kundan keyin bemor tuzaladi.
Ogir darajasi: klinik kurinishida ogir zaxarlanish va shok kuzatiladi. Kimyoviy moda kabul kilinishi Bilan bemor talvasaga tushadi, kurkuv paydo buladi, teri okaradi, sovuk ter bosadi, 20 % bemorlarda jarayonga me'da kushiladi.