Ximiyaviy bоg’lanish nazariyasi atоmlarning bir-biri bilan birikishini, ularning har qanday nisbatlarda birikavermasligini

10-Bilet 1-Savol

izomeriya: 4-metilsiklogeksanon va 3-metilsiklogeksanonni solishtirganda birinchisida bunday izomeriya kuzatilmaydi, chunki asimmetrik (yoki xiral) atom mavjud emas. 3-metilsiklogeksanonda C3 asimmetrik bo’lib, ikkita optik izomer hosil qiladi.

Bunday oddiy moddalarni absolyut konfiguratsiyasini optik aylanish dispersiyasi (OAD) hamda turdosh aylanma dixroizm(AD)-spektral usullarida aniqlash mumkin.

Siklogeptanda 4 ta konformatsiyalari nazariy jihatdan bo’lishi mumkin, ammo amalda eng qulay «qisman buralgan» yoki boshqacha «qiyshaygan» kreslo deb isbotlangan.

Ko’rib chiqilgan halqalar orasida energetika nuqtai nazardan eng yuqori kuchlanishga ega bo’lgani uch a’zoli halqa (115kDj/mol) hisoblanadi, eng barqarori esa – 6-azoli, ya’ni siklogeksan halqasi; undagi kuchlanish nolga yaqin.

Spirosistema deb ikkita halqaga 1-ta umumiy atom bo’lgan moddalarga aytiladi.

Spiro [5.5] undekanda konfiguratsion izomeriya mavjud emas:

to’rttala to’rtlamchi, spiroatom deb nomlanuvchi uglerodga birikkan atomlar bir xil. 2-azaspiro [5.5] undekanda ham konfiguratsion izomeriya kuzatilmaydi, chunki siklogeksan tomonidan spiroatomga biriktirilgan ikkita uglerod atomi, aniqrog’i metilen guruhlari, tabiatan bir xil.

2-azaspiro [5.5] undekan-7-ol 2 ta asimmetrik markazga ega bo’lib, 4 ta optik faol konfiguratsion izomerlar (a - g) hosil qilishi mumkin.