Xiii боб. Саноатда рақамли технологиялардан самарали фойдаланиш. “Саноат 0” концепцияси ўқув мақсади

13.1-расм. Саноатда рақамли иқтисодиёт воситалари 
“Саноат-4.0” мамлакат ва бизнес рақобатбардошлигини оширишга 
қаратилган рақамли технологиялар (Саноат-4.0) кириб бориши билан боғлиқ 
ишлаб чиқариш жараёнларида юзага келадиган муносабатлар йиғиндиси 
ҳисобланади. Саноатни интернетлаштиришга қаратилган немис давлат 
ташаббусларидан фарқли равишда, Ўзбекистон Республикаси учун “Саноат-
4.0” атамаси иқтисодиётнинг барча тармоқларини рақамли ўзгартиришни 
англатади. 
Людинг фон Берталанфи тизимлар умумий назариясига мувофиқ, ҳар 
бир тизим жараёнлар ва тескари алоқаларни ўзгартирадиган кириш ва чиқишга 
эга бўлади. Агар “Саноат-4.0” атамасининг мазмунини тизимлар назарияси 
тилида тушунтирадиган бўлсак, бунда қуйидагини тушуниш керак: “Саноат-
4.0” он-лайн-технологиялар ёрдамида тизим бўғинлари (одамлар, машиналар, 
ДАТА-марказлар) ўртасида рақамли шаклда маълумот алмашиниш зарур 
қисми ҳисобланган ишлаб чиқариш жараёнлари занжиридан иборат тизимдир. 
“Саноат-4.0” 
Вертикал ва горизонтал қий-
мат занжирларини рақамлаш-
тириш ва бирлаштириш 
Рақамлашган бизнес-
модель ва мижозларга 
киришнинг очиқлиги 
Маҳсулот ва хизматлар-
нинг таклифларини 
рақамлаштириш 
Таҳлил маълумотлари асосий имконият сифатида 
Булутли 
технологиялар 
IoT платформалар 
Мобил 
қурилмалар 
Тўлдирилган реаллик 
Катта маълумотлар 
таҳлили ва ривож-
ланган алгоритмлар 
Интеллектуал 
датчиклар 
Мижозлар билан кўп 
даражали ўзаро алоқа 
ва мижозларни 
шахслаштириш 
3D-принтерлар 
Ҳақиқийлигини 
текшириш 
Жойлашган 
жойини аниқлаш 
технологияси 
Нейроинтерфейс-
лар 

---

“Рақамли иқтисодиёт. Ўзбекистон” дастурига тузатишлар киритишни 
ҳисобга олган ҳолда айтиш мумкинки, “Саноат-4.0” – мамлакат 
рақобатбардош-лигини оширишга йўналтирилган иқтисодиётнинг барча 
тармоқларида илғор «бошдан охир» инновацион технологиялар кириб 
боришида ишлаб чиқариш жараёнларида юзага келадиган муносабатлар 
йиғиндиси. Электрон тижорат технологиялари деганда, электрон тижорат 
юритиш усулларини, фойданинг ўсишини таъминлашга йўналтирилган 
электрон тижоратни бошқариш механизмлари ва воситаларини тушуниш 
лозим.