Xiii bob. Monopolistik raqobatlashgan bozor 3. Monopoliya va mukammal raqobat 13. Raqоbatlashgan mоnоpоl bоzоri

4-rasm Mukammal va Monopolistik raqobat

Ortiqcha imkoniyatlar. Bozorga erkin kirish va chiqish har bir Monopolistik raqobatlashgan bozordagI firmanini talab egri chizig`i va o`rtacha harajatlari egri chizig`ining bir-biriga tegib turishiga olib keladi. 4 – rasmning (A) chizmasida ishlab chqilgan hajm bu nuqtada o`rtacha umumiy harajatlarni minimallashtiriladigan hajmdan kechikligi ko`rsatilgan. Shunday qilib, Monopolistik raqobatlashgan sharoitda firmalar o`zining o`rtacha harajatlar chizig`ining pastga qarab og`ayotgan qismida ishlab chiqaradi. Shu yo`snda Monopolistik raqobat mukammal raqobatdan keskin farq qiladi. (B) chiziqda ko`rinib turibdiki, raqobatlashgan bozorga erkin kirish va chiqish firmani ortacha umumiy harajatlarining minimal nuqtasida ishlab chiqaradi.

O`rtacha umumiy harajatlarni minimallashtiradigan ishlab chiqarish xaimi korxonaning samaradorlik shkalasi deb ataladi.

Uzoq davrli muddatda mukammal raqobatlashgan korxonalar samaradorlik shkalasida ishlab chiqaradi Monopolistk raqobatdosh korxonalar esa ko`rsatgichdan past darajada shlab chqaradi. Korxonalarni Monopolistik raqobat ostida ortiqcha hajmi bor deyshadi. Boshqacha qilib aytganda Monopolistik raqobalashuvchi firma, mukammal raqobatdosh firmaga o`xshamagan xolda ishlab chiqarilgan hajmni oshirishi va maxsulotni o`rtacha harajatini kamaytirshi mumkin. korxona bu imkniyatdan voz kechadi, chunki bu qo`shimcha ishlab chiqarishni sotish uchun, naxni kesishga to`g`ri keladi. Monopolistik raqobadchi uchun ortiqcha hajm bilan ish tutish unga ko`proq foydalidir.