336
XAYDOVChINING O’RINDIG’IDA
Bitta Ford.... Bir jamoa.... Bir dastur.... Yagona maqsad. O’n minglab Ford
ishchilari bu so’zlarni doimo o’zlari bilan olib yuradilar. Nimaga? Bu so’zlar
kompaniya prezidenti Alan Mulallining Fordning kelajagi to’g’risidagi tasavvurini
ifodalaydi. Bu maqsadga erishish uchun esa kompaniyaning strukturasiga e’tibor
qaratish zarurdir.
2006-yili Ford kompaniyasi uzoq muddat muvaffaqiyatli hamkorlik qilgan
Boing kompaniyasi bilan hamkorligini to’xtatdi. Jiddiy muammolarga duch
kelayotgan Ford kompaniyasi o’ziga o’xshagan boshqa kompaniya bilan hamkorlik
qilishga muxtoj edi. Jahon bozoridagi kuchli raqobat va mahsulotni rivojlantirishdagi
kamchiliklar kabi muammolar o’rtasida qolgan Ford kompaniyasining moliyaviy
ahvoli yomonlashayotgan edi. Ford oilasi a’zosi Bill Ford Alan Mulallini prezidentlik
mansabiga qo’yayotganida “uning jamoani shakllantira oluvchi ko’nikmalari
ishchilarni o’zlariga kelishiga unday olishiga ishongan edi”.
Mulallining birinchi ishi darxol Boing bilan aloqalarni uzish bo’ldi, chunki u
Boing yordam ko’plab strategiyalarni o’zi qo’llay olishiga ishonar edi. Garchi u
Fordning raqobatbardosh emasligi va foydaga chiqmaganligi kabi muammolarini
anglab tursa-da, u kompaniyani jahon bozoriga qaytarish uchun unda yirik
o’zgarishlarni amalga oshirish uchun barcha qiyinchiliklarga tayyor edi.U o’z
dasturini 2006-yil yanvar oyida ishlab chiqqan edi, 2006-yil sentyabr oyida prezident
bo’lganidan so’ng u o’z dasturini amalga oshirishni boshladi. Bu keng ishlab
chiqilgan dastur asosiy o’zgarishlarga uchrashi kerak bo’lgan yetti sohani qamrab
oladi: kuchli yetakchilik, mijozlarga e’tibor qaratish, kuchli brend, kuchli innovatsion
mahsulotlar, yuqori sifat, aniq narxlar, raqobatbardosh harajatlar. Bundan tashqari,
Mulalli 4 ta asosiy prioritetni aniqlab berdi: (1) Joriy talab va o’zgarayotgan
modellarni inobatga olib, kompaniyani foydaga olib chiqish uchun restrukturizatsiya
qilish; (2) mijozlar xohlayotgan mahsulotlarni ishlab chiqish va rivojlantirish,
komplekslikni kamaytirish va sifatni oshirish; (3) bu ishlarni amalga oshirish uchun
moliyaviy yordam olish va kompaniya balansini yaxshilash; (4) barcha hamkorlar
bilan hisob-kitob orqali hamkorlik qilish. Mazkur dasturga qo’shimcha ravishda,
Mulalli Fordning barcha resurslarini harakatga keltirish uchun One Ford strategik
harakatini ishlab chiqdi. Mulalli buni quyidagicha izohladi: “Biz juda ham shavqatsiz
raqobat dunyosida o’z faoliyatimizni olib boramiz. Iqtisodiy o’sishga erishish uchun
esa biz inson resurslarini maksimum ravishda ishlatishimiz va iqtisodiyot
masshtabining har bir imkoniyatidan foydalana olishimiz kerak. Ya’ni biz butun
dunyoda bir jamoa bo’lib bir maqsad sari intilishimiz kerak. Aynan shu bizga
iqtisodiy o’sishni beradi” Oxirgi bir necha yil davomida Ford aynan mana shu
printsiplarga amal qilib kelmoqda..
Mulallining Ford haqidagi tasavvurlari 2010 yil Detroitdagi avtoshuoda
o’zining cho’qqisiga chiqdi. Bu shouda u Ford kompaniyasini jahon bozoriga
qaytaruvchi mashinani ommaga taqdim qildi. The Focus deb nomlangan bu mashina
global mashina ekanligini isbotladi – u dunyoning har bir burchagidagi
foydalanuvchining ehtiyojlarini qondirar edi. Mulalli shunday dedi: “Agar biz jahon