Xavfsizlik va himoya qilish informatika sohalaridan biri


Mahfiy ma’lumotlarga tahdid



Download 126,49 Kb.
bet22/32
Sana27.03.2022
Hajmi126,49 Kb.
#512500
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   32
Bog'liq
axborot xavfsizligi

Mahfiy ma’lumotlarga tahdid
Криптографик протоколларида амалга оширилувчи катъий аутентификациялаш гояси куйидагича. Текширилувчи (исботловчи) тараф кандайдир сирни билишини намойиш этган холда текширувчига узининг хакикий эканлигини исботлайди.
Масалан, бу сир аутентификацион алмашиш тарафлари уртаеида олдиндан хавфеиз усул билан таксимланган булиши мумкин. Сирни билишлик исботи криптофафик усул ва воситалардан фойдаланилган холда С)ров ва жавоб кетма-кетлиги ёрдамидаамалга оширилади.
Энг мухими, исботловчи тараф факат сирни билишлигини намойиш этади, сирни узи эса аутентификацион алмашиш мобайнида очилмайди. Бу текширувчи тарафнинг турли суровларига исботловчи тарафнинг жавоблари ёрдами билан таъминланади. Бунда якуний суров факат фойдаланувчи сирига ва протокол бошланишида ихтиёрий танланган катта сондан иборат бошлангич суровга боглик булади. Аксарият холларда катъий аутентификациялашга биноан хар бир фойдаланувчи узининг махфий калитига эгалиги аломати буйича аутентификацияланади. Бошкача айтганда фойдаланувчи алока буйича шеригининг тегишли махфий калитга эгалигини ва бу калитни ахборот алмашинуви буйича хакикий шерик эканлигини исботлашга ишлата олиши мумкинлигини аниклаш имкониятига эга.
Х.509 стандарти тавсияларига биноан катъий аутентификациялашнинг куйидаги муолажалари фаркланади:
- бир томонлама аутентификация;
- икки томонлама аутентификация;
уч томонлама аутентификация.
Бир т омонлама аут ент иф икациялаш бир томонга
йуналтирилган ахборот алмашинувини кузда тутади.
Ауген гификациянинг бу гури куйидагиларга имкон яратади:
ахборот алмашинувчининг факат бир тарафини хакикийлигини тасдиклаш;
узатилаётган ахборот яхлитлигининг бузилишини аниклаш;
«узатишнинг такрори» гинидаги хужумни аниклаш:

Virusga qarshi mudofa tizimi tushunchasi
Biometriktizimlarning aksariyati identifikatsiyalash parametrik sifatida barmoq izlaridan foydalanadi (autentifikatsiyaningdaktiloskopik tizimi). Bu tizimlar XX asrning 60- yillarida kirib kelgan bo’lib, jinoyat ishlari bilan shug’ullanuvchi organlar foydalangan. Bunday tizimlar sodda va qulay, autentifikatsiyalashning yuqori ishonchliligiga ega. Bunday tizimlarning keng tarqalishiga asosiy sabab barmoq izlari bo’yicha katta ma’lumotlar ba’zasining mavjudligidir. Bunday tizimlardan dunyoda asosan politsiya, turli davlat va ba’zi bank tashkilotlari foydalanadi.
Autentifikatsiyaning daktiloskopik tizimi quyidagicha ishlaydi. Avval foydalanuvchi ro’yxatga olinadi. Odatda, skanerda barmoqning turli xolatlarida skanerlashning bir necha variant amalga oshiriladi. Tabiiyki, namunalar bir– biridan biroz farqlanadi va qandaydir umumlashtirilgan namuna, «pasport» shakllantirilishi talab etiladi. Natijalar autentifikatsiyaning ma’lumotlar bazasida xotirlanadi. Autentifikatsiyalashda skanerlangan barmoq izi ma’lumotlar bazasidagi «pasportlar» bilan taqqoslanadi. Hozirgi kunda 3xil barmoq izlarini olish texnologiyasi mavjud:
 optik nurlar orqali barmoq izini olish(FTIR ya’ni optik qurilmalar);
 yarim o’tkazgichlar orqali(termoskanerlar);
 ultratovushlar.
Bularning barchasi bir xil prinsipda ishlaydi ya’ni bir xil matematik algoritmlar va olingan natijalarni bir biri bilan solishtirish. Barmoq izlarining skanerlari. Barmoq izlarini skanerlovchi an’anaviy qurilmalarda asosiy element sifatida barmoqning xarakterli rasmini yozuvchi kichkina optik kamera ishlatiladi(1.4-rasm). Ammo, daktiloskopik qurilmalarni ishlab chiqaruvchilarning ko’pchiligi integral sxema asosidagi sensorli qurilmalarga e’tibor bermoqdalar. Bunday tendentsiya barmoq izlariga asoslangan autentifikatsiyalashni qo’llashning yangi sohalarini ochadi.

Download 126,49 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   32




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish