«Xavfsizlik qoidalari va elektr xavfsizlik»

Bo’luvchi aylana tish balandligi h ni o’zaro teng bo’lmagan ikki qismga bo’ladi – tish kallagining balandligi – h_a ; tish oyog‘ining balandligi – h_f .

Tish gardishini tishlar cho’qqisining diametri (tishlarning tashqi diametri)– d_a va botiqlik diametri d_f ajratib turadi.

Chizmalarda tish cho’qqilarining yuzasi va yasovchisini asosiy tutash chiziq bilan, cho’kish (botiqlik) yuzasi va yasovchisini tutash ingichka chiziq bilan, bo’luvchi aylanani esa ingichka shtrixpunktir chiziq bilan ko’rsatiladi.(11-rasm, a)

1. 
   b)
   

11-rasm.
Bo’luvchi aylana bo’ylab tish aylanma qalinligi s_t, aylanma botiqlik qalinligi e_t qo’yib chiqiladi. Bu yerda quyidagi tenglik o’rinli bo’ladi:

s_t=e_t=0,5p_t

Tishli g’ildirakning asosiy parametrlaridan biri modul hisoblanadi:

m = p_t / π

bu yerda, p_t — ilashish qadami, bo’luvchi aylana yoyi bo’yicha ikki qo’shni tishlar orasidan o’lchab olin­gan yoy uzunligi, mm; π =3,14 — o’zgarmas son.

Tishli g’ildirak tishlarining mustahkamligini va yeyilishga chidamliligini oshirish maqsadida, ayniqsa tishlar soni kam bo’lganda, evolventa tishli ilashma tishlari korrigirlash (to’g’rilash) qo’llaniladi (11-rasm, b).

Tishli uzatmalardan tishlar soni kam bо‘lgan g‘ildirak yoki tishlar soni bir xil bо‘lganda yetakchi g‘ildirak shesternya hisoblanadi.

Silindrik tishli g‘ildiraklar GOST 2. 403-75 bо‘yicha tayyorlanadi. Tishli g‘ildiraklarni chizish uchun uning moduli m, tishlar soni z berilgan bо‘lib, qolgan parametrlarining о‘lchamlari modul m ga nisbatan hisoblab chiziladi: