Xankeldiyeva G. Sh., Muminova E. A

Omillar bilan ta’minlanganlik. Ishlab chiqarish omillari nazariyasi bo‘yicha tovar aylanishining oqimi ishlab chiqarishning mehnat, yer, tabiiy resurslar, sarmoya, infratuzilma kabi omillarini belgilab beradi. Mamlakatda ishlab chiqarish omillarining mavjudligi milliy iqtisodiyotni rivojlantirish uchun hal qiluvchi rol o‘ynamaydi. Ishlab chiqarish omillarini shakllantirish va yangilashning tezligi va samaradorligi hamda iqtisodiyotning ma’lum tarmoqlarida qo‘llash muhimdir. Ijtimoiy ishlab chiqarish jarayonida kishilar bilan tabiat o‘rtasidagi bog‘lanishni amalga oshiruvchi shaxsiy va texnik-buyumlashgan elementlar tizimidan iborat.

Mehnat, material, bilim, pul, infratuzilma resurslari bilan ta’minlanish mamlakatning raqobatdoshligiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bu resurslarning ba’zilari oldindan mavjud bo‘lsa, ayrimlari yaratiladi va rivojlantiriladi.

2. 
   Talab parametrlari. Mamlakatda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarga ichki va tashqi bozorlardagi talabning hajmi, tarkibi va ularning o‘zgarishi milliy iqtisodiyotning raqobatdoshligiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi. Bu mahsulotlarga talab hajmining oshishi milliy iqtisodiyotning raqobatdoshligini oshiradi va aksincha, pasaytirish.
   
3. 
   O‘zaro bog‘liq va bir-birini to‘ldiruvchi tarmoqlar. Raqobatdosh hamkor tarmoqlarning mavjudligi murakkab mahsulotlar ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘yish, mamlakat ichidan qimmat resurslarni topish, mahsulot yetkazib beruvchilar faoliyatini muvofiqlashtirish, yangiliklarni joriy qilishga ko‘maklashish imkonini beradi.
   

Turdosh va qo‘llab-quvvatlovchi tarmoqlar determinanti quyidagi ko‘rsatkichlar orqali ifodalanadi:




²⁰³ Yaxshiyeva M.T. Hozirgi zamon raqobat nazariyasi: O‘quv qo‘llanma. –T.: TDIU, 2019. – 73-74 bb.

• 
  Mamlakat siyosiy va huquqiy tizimining barqarorligi;
  
• 
  Insonni rivojlantirishga (ta’lim, sog‘liqni saqlash, ijtimoiy ehtiyojlarga) qaratilgan katta qo‘yilmalar;
  
• 
  Aholi hayot kechirishining uzoqligi;
  
• 
  Ishchi kuchi resurslarining raqobatbardoshligi;
  
• 
  Mamlakat aholisi ta’lim darajasining yuqoriligi.
  

4.