Xankeldiyeva G. Sh., Muminova E. A

10.4-rasm. Iqtisodiy xavfsizlikka ta’sir etuvchi omillar

Mamlakatning ichki iqtisodiy sohadagi xavfsizligi tabiiy, texnik-texnologik, infratuzilmaviy, ijtimoiy va boshqa makro va mikroiqtisodiy rivojlanish omillari, ichki immunitet va turli beqarorlik, tangliklar ta’siridan himoyalanish orqali ta’minlanadi.
Iqtisodiy xavfsizlikka tahdid soluvchi ichki omillarga quyidagilarni kiritish mumkin (10.5-rasm):

• 
  sobiq tizimdan biryoqlama, tarkibi deformatsiyalashgan iqtisodiyotning meros bo‘lib qolganligi;
  
• 
  iqtisodiyot tarmoqlari aksariyatining qoloq texnologik bazaga, yuqori energiya va resurs sig‘imiga egaligi sababli milliy iqtisodiyot raqobatbardoshligining pastligi;
  
• 
  iqtisodiyotdagi monopollashuv darajasining yuqoriligi;
  
• 
  inflyatsiya darajasining beqarorligi;
  
• 
  infratuzilma ob’ektlarining yetarli darajada shakllanmaganligi va mustahkam emasligi;
  
• 
  mineral-xomashyo bazalarining kam o‘rganilganligi va iqtisodiy faoliyatga kiritish imkoniyatlarining chegaralanganligi;
  
• 
  mamlakat ilmiy-texnika salohiyatidan foydalanish miqyosining pastligi, fan- texnika rivojlanishining ayrim yo‘nalishlarida ilg‘or o‘rinlarning boy berilishi, boshqa faoliyat sohalarida intellektual mehnat nufuzining tushib ketishi;
  
• 
  mahalliy ishlab chiqaruvchilar mahsulotlarining, jumladan, xorijiy kompaniyalar tomonidan iste’mol tovarlarining ichki bozorlardan siqib chiqarilishi;
  
• 
  hududiy ajratmachilik tendensiyasi va boshqarish qarorlarini qabul qilishda tarmoq lobbizmining yuqori darajada ekanligi;
  
• 
  investitsion faollikning sustligi, milliy mentalitetda jamg‘arishga moyillikning yuqori ekanligi;
  
• 
  kapital xarajatlardan ko‘ra joriy xarajatlarning afzal ko‘rilishi;
  
• 
  ishsizlik darajasining yuqoriligi, aholi o‘rtasida tabaqalanishning keskinlashib ketishi natijasida ijtimoiy ziddiyatlarning kelib chiqish xavfi mavjudligi;