Xamsa alisher Navoiy xamsa

Dedi: «0‘z  jonima ne qildim,  voy!

ВоЧипп buy la ish ne bildim,  voy!

---

Kim o‘zi ko'ksin o‘zi chok etgay,

Oezi jonin o'zi halok etgay?

Ulcha men qildim,  aylagaymu kishi,

Bu ish ermas edi kishining ishi!

...Naylayin bu jahonni jonsiz men,

Bui jahon birla jonni onsiz men?

Jonni olgHlki,  to‘ymisham billoh!

Ko‘ngul оЧтакка qo‘ymisham billoh!»

Dashtda tinimsiz kezib, shu xilda fig'on chekar 

ekan, taxt-u mamlakatini butunlay unutgan shoh 

biyobonni o'ziga manzilgoh qilib oldi. Buni ko‘rgan 

shahar ahli ham dashtni o'zlariga vatan qildilar. 

Oqshom  tushgach,  tun  Bahrom  diliga  yanada 

kuchliroq iztirob solib, uning ko'ziga olam go'rga 

o'xshab ko'rindi. U tun zulmat emas, hajr o'tidan 

jahonni tutun  tutgandek edi.  Shoh  ahvolini ku- 

zatayotgan  mulozimlar  saropardali  oq  uy  tikib 

uni  uy ichiga olib  kirdilar-da,  odamlarni  bu uy- 

dan uzoqroqqa surdilar. Kishilar o‘z hukmdorlari 

ahvoli haqida turli rivoyatlar to'qishar,  biri:  «Uni 

dev chalg‘itgan!» -  desa, boshqasi: «Bu o‘sha pari­

vashning ishi», -  deb afsona aytardi.

XVII

Shoh  Bahrom  o'sha  tunda  hajr  o'tida  o'rtanar 

ekan,  bir  xilvat  uyga  kirib,  ichkaridan  eshikni 

mahkam  berkitdi-da,  shunday  fig‘on-u  oh-voh 

chekdiki, go Vo jahon ichra shovqin-suron kotarilib, 

balo  tushgandek boldi.  Awal yoqasini chok qilib, 

o'zining  barcha  a’zolariga  zulm  ko'rsatib  tishlab 

tashladi,  boshini  yerlarga  urib  yordi.  Yarim  ke- 

chaga qadar badanini tishlab, nola-yu faiyod qildi.

---

0 ‘ziga shunchalik ko‘p ozor yetkazdiki,  oxiri jismi 

holsizlanib qoli toldi va madori ketib yiqildi.  Lekin 

yana yori yodiga tushib,  uning qop-qora sochi-yu 

qoshlari, ko‘zi-yu kipriklarini eslar ekan, oh-u nola 

qilganida kolcdagi  quyosh  ham,  oy ham  o‘rtandi. 

Xoli-yu lablari, og‘zi-yu tishlari, dilrabo changi-yu, 

jonbaxsh  navolarini xotirlar  ekan,  fig‘oni  kolcdan 

oshdi.  O'zining oldingi savlati-yu qudratini xotirga 

olar  ekan,  hozirgi  zaifligi-yu  beqarorligidan  nola 

qilib, sarkarda-yu mulozimlariga qarab: