Xamsa alisher Navoiy xamsa

0*11

 oltinchi maqolat 

MAQTANCHOQ KISHILAR HAQIDA

Ey,  mardlik  ko'zgusida  otini  shijoat  maydoni 

aro  surib yurgan,  otini  chaqmoqdan  kam  sana- 

may, ko‘ziga Rustamni ham ilmay, hammasidan 

o'zini yuqori tutib, osmongacha «boshimdan to'rt

---

ilik, xolos» deb keriluvchi inson! Yurish chog‘i oti 

kattalashib,  ustida  o'zini  qoplon  kabi  pahlavon 

sanovchi,  el  oldida  maqtanib,  o'zingni  zulmat 

g‘ori ichidagi qora qoplon kabi sezasan. Kibr bilan 

qoshlaringni  chimirib,  atrofga  zimdan  gerdayib 

boqasan.  Xayolida  o'zgacha  kibr  -   maqtanish. 

Gerdayishi har qoshi uchidagi girih -  tugunlardan 

ham ko'rinib turadi. Quloqlariga temir qalpoqcha- 

lar kiyib  olgan.  Bularning maqsadi -  odamlarda 

o'ziga ehtirom qo‘zg‘atish, zulmda Zahhokligini -  

zolimligini bildirish uchun ikki yelkasidan ikki ilon 

chiqarib qo^gan. Ikki mo'ylabi ikki yonga dahshat 

solayotgandek  ko'rinadi,  ular  go у  о  nafs-u  havo 

qushlariga halqa -  yumaloq ov sirtmog'ini eslata- 

di. Boshida o‘tag‘asi -  jig'asi parpirab turadi.  O'zi 

uni  ruhul-aminning -  Jabroilning  shohpari  deb 

maqtansa  ham,  aslida u  iblisi  la’inning  tashlab 

yuborgan junidan.  Boshiga taqib olgan parlarini 

boyqushdan  uzib  olgan  b olsa  ham,  tovus  toji 

deb da Vo qiladi.  Sallasi oxirini yelkasiga tushirib 

qo Vganidan tebranganida gardaniga urilib turadi. 

Bo'rki uchini ichkari qilib tikdirgani hirs-u havo 

qushlariga oshyon qilmoqchi bolganidan -  maqtan- 

choqligidan.

To'ni ipakdan tikilgan bolm asa ko‘ngli tolmay- 

di,  eng nozik ipaklardan ko^lak tiktiradi.

Beliga zarrin kamar, uning ostidan zarrin bel- 

bog‘  boglangan,  to‘ni  boshdan  oyoq  oltin  bilan 

tikilgan,  hatto,  etigining  taqasi  zarga  bo*yalgan, 

otidagi egam i ham zar qoplagan.

Dev jamolini parinikidek yasatib, tikanniyangi 

gulbargidan  yasab,  shohidi  ra’nodek jilva  qilib, 

bog‘da ichib gulruhi zebo kabi maydonda namoyon

---

boladi.  Atrofida bir necha yalqovlar, birida bolsin 

aql-u idrokdan zarracha yo‘q nojinslar gulxan atrofi- 

ga tekinxo'rlardek, olimlik atrofida to^langan mur- 

dorlardek  «bahodir»ni  begim-u  mirzam  deb,  o‘zini 

chiroyli-yu zebo deb ertadan kechgachaxushomad 

qilishib, aslida o‘zi oVtada dev-u atrofida shayton- 

lar  to'dasi  ko'rinadi.  Ichkilik  icha  boshlaganicha 

bu ifioslik darajasiga yetmagan edi, choglm i mol- 

k ol  ichib,  yeb-ichari  harom-u  harish,  ichkilikni 

qadah-qadah  ichib  olgach,  gurzi  bilan  Bahrom 

boshini  yanchib  tashlagandek  boladi  xayolida. 

Filni  pashshacha,  ajdahoni  chivindek  ko‘radi-da, 

odamlariga zo‘rlik -  zulm qilib, shohga ta’na qilardi: 

«Menga yuz ming beradi, yuz ming-ikki yuz ming 

menga loyiqmi? Holim bu holda kechadigan bolsa, 

boshqa mamlakat,  boshqa  shoh topilmaydimi?» -  

deb xafa boladi.