Xamsa alisher Navoiy xamsa

Yoqut haqida hikoya

Hayot  bog'ining  gulshanida  o'tirib  shuhrat 

qozongan kishilarning guli mashhur m utasawuf 

Shayx Suhravardiy edi. Bir kuni u Bag‘dodda huk- 

mronlik  qilgan  xalifa  Mu’tasim  saroyiga  tashrif 

buyurdi. Hijoz aholisi KaЪaga e’tiqod qilgani sin- 

gari xalifa unga ko‘p hurmat ko‘rsatdi.  Uni taxt- 

ga  chiqarib,  keyin  o‘zi  chiqdi.  Shayx  odamlarga 

va’z  so'zlay  boshladi,  xalifa  esa  yerga  ko‘z  tikib 

jim   turardi.  Shu  payt  Shayx  hurmatli  odamlar, 

shahzodalar  va  amirlar  orasida  turgan  Yoqut 

nomli kishini ko'rib qoldi-da,  hayajonlanib o‘rni- 

dan turib ketdi,  hayratdan qotib qoldi.  Uning bu 

holatini ko‘rgan xalifa Shayxga muloyimlik bilan 

murojaat  qilib:  «Ey  ne-ne  oqil  odamlar  oyog'ing 

changi bolgan odam,  shohlar ham senga qulluq 

qilib, u bilan faxrlanadilar.  Bunday oliy martaba 

unga qayerdan kelganki,  sen unga bu xilda ehti- 

rom ko'rsatmoqdasan?» -  deb so'radi. Shayx dedi: 

«Qaysi bir hurmat va martaba xudo unga bergan 

hurmat va martabadan yuksak bolishi mumkin? 

Uning ishi doim Qur’on ko'chirish bolib, hech kim 

u  singari  ko'chirolmaydi.  U  Xudoning  so'zlariga 

ziynat  bergani  uchun  uni  hurmat  qilish  bizga 

vojibdur».

Tushungan odamlarning boshlig'idan Yoqutni 

bilgach,  shoh  unga  o‘z  majlisiga  kelib  o'tirishni 

bujoirdi.  U q o li pok odam xatining yaxshiligi tu­

fayli  mamlakat  podshohi  bilan  hamsuhbatlikka 

muyassar boldi.

---