Xammurappi Mil avv. XVIII asrda Bobil podshosi Xammurapi butun Mesopotamiyani yagona davlatga birlashtirishga muvaffaq bo‘ladi Xammurapi hukmronligi davrida Bobil

Kambiz II

• 
  Kambiz II mil.avv. 525 yilda Misrni zabt etish orqali Fors davlati hududini nihoyatda kengaytirdi
  

Doro I

• 
  Miloddan avvalgi 522- yildashoh Doro I Qadimgi Fors davlati taxtiga chiqdi.
  
• 
  Doro I hukmronligining birinchi yili Marg‘iyonada fors istilochilariga qarshi yirik
  

xalq qo‘zg‘oloni ko‘tarildi. Qo‘zg‘olonga Frada rahbarlik qiladi. Qo‘zg‘olonchilar bilan fors qo‘shinlari o‘rtasida hal qiluvchi jang mil. avv. 522-yilda bo‘ladi. Fradaning o‘zi asirlikka olinadi va qatl etiladi. Bu voqea haqidagi ma’lumotlar Behistun qoyatosh yozuvlarida qayd etilgan.

• 
  Doro I hukmronligining uchinchi yilida saklar ustiga yurish qiladi. Bu yurish haqida ham Behistun bitiklarida shunday deyilgan: «Shoh Doro ayturki: keyin qo‘shin bilan saklar mamlakatiga yurish qildim. Keyin uchi o‘tkir kuloh kiyib yuruvchi saklar jangga kirdilar. Ularning Skunxa degan sardorini qo‘lga tushirib, huzurimga keltirdilar
  
• 
  Doro I Qora dengiz bo‘ylarida yashovchi skiflar ustiga yurish qildi
  
• 
  Doro I ning Kichik Osiyodagi yunonlar koloniyalari va Bolqon yarimoroli sharqida joylashgan Frakiyani bosib olishi yunon-fors urushlari boshlanib ketishiga sabab bo‘ldi. Mashhur Marafon jangida (mil. avv. 490-yil) fors qo‘shinlari markazida bo‘lgan saklar muvaffaqiyatli urushgan.
  
• 
  Doro I hukmronligi davrida Hindiston shimolidan O‘rtayer dengiziga qadar cho‘zilgan ulkan davlat barpo etildi
  
• 
  Doro I butun mamlakat uchun «darik» deb nomlangan yagona oltin tangani muomalaga kiritdi.
  
• 
  U qadimgi Fors podsholigi qarorgohi Persepol shahridan O‘rtayer dengiziga qadar
  

«shoh yo‘li» degan savdo yo‘lini qurdirgan edi

• 
  Doro I qo‘shinlarni qaytadan tuzdi, saltanatni «satrapliklar» deb nomlangan alohida harbiy ma’muriy o‘lkalarga taqsimladi
  
• 
  Doro I va Kserksning yuz ustunli zali bo‘lgan saroyining qoldiqlari saqlanib qolgan. Saroy afsonaviy va xayoliy qushlar tasviri bilan bezatilgandi
  

Kserks

• 
  Gerodot Kserks boshchiligida yunonlar ustiga yurish qilgan o‘rtaosiyolik jangchilar qurol-yarog‘larini mufassal tasvirlagan. Baqtriyaliklar kamon va nayzalar bilan, saklar xanjar va jangovar boltalar bilan, xorazmiylar va so‘g‘diylar baqtriyaliklarniki kabi qurol-aslahalari bilan jangga kirishgan
  
•