Xamdamova dilorom

 

Ovoz hosil qilish. 

Ovozni vujudga kelishi murakkab psixologik, fiziologik jarayondir. U ovoz 

apparati (kekirdak, hiqildoq) va uning ichidagi konussimon ikkita ovoz pardasining 

nafas (o’pka, traxeyalar, ko’krak qismi) va eshituv apparatlarining birgalikdagi 

amaliyotida hosil bo’ladi. Tomoqda hosil bo’lgan tovush kuchsiz va xishillab, 

sadolanib chiqadi, uning nutq apparati ayniqsa burun bo’shlig’i orqali tebranishi 

kuchayadi va o’ziga xos tembr va jarangdorlik xususiyatiga ega bo’ladi. To’rt 

organ – nafas, ovoz, nutq va eshituv apparatining o’zaro faoliyatidagi musiqiy 

oxangga qo’yiladigan ovoz-ashulachilik ovozi deb ataladi. 

1-sinfda o’quvchilarning ovozni zo’riqtirmasdan kuylatish uchun ashula 

aytishi primar (solь

1

-lya

1

) bo’ladi, ishchi diapazoni (mi

1

-si

1

). Umumiy diapazon 

(re

1

-do

2

) bo’lib, bunga me’yorida amal qilish lozim.  

Bolalar bosh rezanatoriga asoslangan falьtsetga yaqin ovozda kuylaydilar. 

Bolalarni kuylatganda faqat yumshoq attaka bilan boshlash lozim, hech 

qachon qo’shiqni qattiq attaka bilan boshlamaslik kerak. Buni o’qituvchi nazorat 

qilib borishi shart.  

---