Xalqaro valyuta munosabatlari rivojlanishining zamonaviy


Milliy valuta paritetini belgilash



Download 252 Kb.
bet2/21
Sana16.07.2022
Hajmi252 Kb.
#810115
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Bog'liq
Xalqaro valyuta munosabatlari rivojlanishining zamonaviy

Milliy valuta paritetini belgilash. Valuta pariteti — bu ikki valuta o'rtasidagi, qonuniy asosda belgilangan nisbat. Monometalizm davrida (oltin yoki kumush) valuta kursining asosi bo‘lib tanga pariteti hisoblangan. Tanga pariteti bu turli mamlakatlar pul birliklarini o'zidagi metall sig‘imiga ko‘ra o‘zaro solishtirishdir. Tanga pariteti tushunchasi valuta pariteti tushunchasi bilan mos keladi.
Oltin monometalizmi davrida valuta kursi oltin paritetiga asos- langan edi. Bunda valutalar zaminidagi rasmiy oltin miqdorlari bo'yicha o‘zaro solishtirilar edi. Bu sharoitda valuta kursi ushbu oltin pariteti atrofida, oltin nuqtalar chegarasida, tartibsiz asosda tebranar edi. Oltin nuqtalarning klassik mexanizmi 2 shart mavjudligi holatida amal qilar edi, ya’ni oltinning erkin asosdagi oldi-sotdisi va uning chetga cheklanmagan miqdorda erkin olib cbiqilishi. Valuta kursining tebranish chegaralari oltinni xorijga olib chiqish xarajatlari bilan belgilangan va amalda paritetdan +;- 1%—dan ortiq bo'lmagan. Oltinni xorijga olib chiqish xarajatlariga fraxt, sug‘urta, kapitalga foiz yo‘qotishlari, probani aniqlash va boshqa shu kabi xarajatlar kirgan. Oltin standartini bekor qilinishi bilan oltin nuqtalar mexanizmi o‘z harakatini to'xtatdi.
Oltinga almashmaydigan kredit pullar sharoitida valuta kursi asta- sekin oltin paritetidan uzoqlasha boshladi, chunki oltin muomaladan xazinaga siqib chiqarilgan edi.
Xalqaro Valuta Fondining o‘zgargan Ustaviga muvofiq valutalar- ning paritetlari SDR yoki boshqa xalqaro valuta birligida belgilanishi mumkin. 1970-yilning o‘rtalaridan boshlab yangilik sifatida paritetlar valuta savati (korzina) asosida belgilana boshlandi. Bu bir valutaning o‘rtacha tortilgan kursini boshqa bir qator valutaiar yig‘masiga solish- tirish uslubidir. Valuta savatining (korzina) AQSH dollari o‘rniga ishlatilishi dollar standartidan ko‘p valutali standartga o‘tish tendensiya- sini aks ettiradi.
Milliy valutaning konvertatsiya shartlari. Konvertatsiya — bu milliy valutani xorijiy valutalarga almashinishidir. Konvertatsiya shartlariga ko‘ra milliy valutaiar:

  • erkin konvertatsiya qilinadigan. Iqtisodiy jihatdan rivojlangan davlatlarda valuta cheklanishlari yo‘q bo‘lib, milliy valutaiar xorijiy valutalarga erkin konvertatsiya qilinadi. Xalqaro Valuta Fondining yangi tahrirdagi Ustaviga (1978- y.) «erkin foydalaniladigan valuta» tushunchasi kiritilgan. Xalqaro Valuta Fondi ushbu toifaga AQSH dollari, Germaniya markasi, Yapon iyenasi, Buyuk Britaniya funt sterlingi va Fransiya frankini kiritdi.

Haqiqatda olganda erkin konvertatsiya qilinadigan valutaiar deb to‘lov balansining joriy operatsiyalari bo‘yicha valuta cheklanishlari mavjud bo‘lmagan davlatlar valutalari hisoblanadi (bular asosan rivojlangan davlatlar va jahon moliyaviy markazlari shakllangan yoki Xalqaro Valuta Fondi oldida valuta cheklanishlarini kiritmaslik majburiyatini o‘z zimmasiga olgan ayrim rivojlanib borayotgan dav­latlar);

  • qisman konvertatsiya qilinadigan valutaiar, valuta cheklanishlari saqlanib qolgan mamlakatlarda mavjud bo‘lib, milliy valutaning xorijiy valutalarga konvertatsiyasi davlat iqtisodiy siyosatidan kelib chiqqan holda birmuncha cheklanadi.

  • xorijiy valutalarga konvertatsiya qilinmaydigan (yopiq) valutalarga bo‘linadi. Ba’zi davlatlarda siyosiy sabablarga ko‘ra rnilliy valutalar xorijiy valutalarga umuman konvertatsiya qilinmaydi (Shimoliy Koreya, Kuba davlatlari), ya’ni rezident va norezident shaxslar uchun valuta almashtirishga ruxsat yo‘q.


Download 252 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish