Xalqaro valyuta bozori

9.2-jadval

O’tish iqtisodiyotiga ega Evropa va Markaziy Osiyo

mamlakatlarida pul o’tkazmalarining hajmi³².

(mln. AQSh doll.)

Mamlakatlar	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004
Migratsiya yuqori bo’lgan mamlakatlar	114	180	179	470	418	400	407	438	519	393
Migratsiya o’rtacha bo’lgan mamlakatlar	69	98	95	94	96	112	150	206	274	281
Migratsiya past bo’lgan mamlakatlar	630	678	701	823	667	760	637	568	705	627

<sup>Migratsiya yuqori bo’lgan mamlakatlarga: Bosniya va Gertsegovina, Albaniya, Sloveniya, Armeniya, Qozog’iston, Belarus, Gruziya, Moldova.

Migratsiya o’rtacha bo’lgan mamlakatlar: Estoniya, Ukraina, Makedoniya, Xorvatiya, Latviya, Qirg’iston, Azerbayjon, Tojikiston.

Migratsiya past bo’lgan mamlakatlar: Bolgariya, Litva, Rossiya, Vengriya, Turmaniston, Polsha, Serbiya, Ruminiya, Turkiya, Chexiya, Slovakiya.</sup>
Pul o’tkazmalari asosan xorijiy valyutada amalga oshirilgani uchun ularning valyuta bozoriga va umuman valyuta munosabatlarga sezilarli ta’sir etuvchi omil sifatida qarash mumkin. Jahon banki mutaxassislari tomonidan Evropa va Markaziy Osiyo mamlakatlari bo’yicha olib borgan tadqiqotlariga asosan ularda pul o’tkazmalari xorijiy investitsiyalardan keyin ikkinchi o’rindagi ahamiyatga ega bo’lgan tashqi moliyalash manbasi hisoblanadi³³. Hududdagi aksariyat rivojlanayotgan mamlakat uchun pul o’tkazmalari tashqi daromadning asosiy manbasi bo’lib, o’tish davrida yuzaga keladigan siyosiy va iqtisodiy ziddiyatlarni yumshatishga ximat qiladi. Migrantlarning pul mablag’lari 2004 yilda Moldova, Bosniya va Gertsegovinada YaIMning 20%, Albaniya, Armaniston va Tojikiston YaIMning 10%dan ko’pni tashkil etgan.

O’zbekistonda pul o’tkazmalarining o’sish sur’atlarini kuzatadigan bo’lsak, yaqin yillarda bu ko’rsatkich bo’yicha birinchi yigirmatalikka kirish ehtimoli ko’payib bormoqda (9.3-jadvalga qarang).